RPP zaskoczyła obniżką stóp procentowych, a bankom w to graj

Dobra wiadomość dla deponentów: juz w lipcu inflacja powinna spaść poniżej 3 proc. Złe wiadomości są dwie: Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopy procentowe, a to przyspieszy proces obniżania oprocentowania depozytów przez banki.

Jeszcze w środę początek tego tekstu miał wyglądać następująco: zdaniem analityków inflacja już w lipcu spadnie do ok. 3 proc., a ponieważ RPP zgodnie z oczekiwaniami nie obniżyła stóp w lipcu, zaś posiedzenie sierpniowe jest niedecyzyjne, posiadacze lokat mogą nacieszyć się dodatnimi realnymi oprocentowaniami. Z tego zdania aktualne są tylko prognozy inflacyjne, bo Rada zaskoczyła, obniżając stopy o 0,25 pkt proc. – referencyjna wynosi teraz 5 proc. Cóż za możliwości otwierają się przed bankami! Ale po kolei.

Inflacja w dół

Jak przypominają ekonomiści PKO BP, inflacja CPI w czerwcu wyniosła 4,1 proc. r/r wobec 4,0 proc. r/r w maju. – Był to wynik wyższy od oczekiwań rynkowych (4,0 proc. r/r), ale zgodny z naszą prognozą – stwierdzili. – Zarówno czerwcowa zmiana cen żywności (+0,1 proc. m/m), jak i paliw (-1,3 proc. m/m) były niższa od naszych prognoz. W danych zaskakuje spadek cen paliw – mimo istotnego wzrostu ich cen pod koniec miesiąca. Oznacza to, że w czerwcu prawdopodobnie wzrosła inflacja bazowa – do 3,4 proc. r/r z 3,3 proc. r/r w maju. Jednocześnie czerwiec był ostatnim miesiącem z podwyższoną inflacją – w lipcu inflacja CPI obniży się poniżej 3 proc. r/r i według nas pozostanie w przedziale 2-3 proc. r/r do końca 2026 – przewidują.

Według ekonomistów Banku Pekao już w III kwartale zaliczymy przez efekty bazowe (tym razem na nośnikach energii) tąpnięcie w dół inflacji CPI do poziomów bliskich celowi inflacyjnemu (2,5 proc.) a inflacja będzie się w tym obszarze utrzymywała w kolejnych miesiącach. Inflacja bazowa będzie obniżać się wolniej.

Tymczasem zgodnie z najnowszą projekcją analityków banku centralnego – przygotowaną przy założeniu niezmienionych stóp procentowych NBP oraz uwzględniającą dane dostępne do 9 czerwca 2025 r. – roczna dynamika cen znajdzie się z 50 proc. praw­dopodobieństwem w przedziale 3,5-4,4 proc. w 2025 r. (wobec 4,1-5,7 proc. w projekcji z marca br.), 1,7-4,5 proc. w 2026 r. (wobec 2,0-4,8 proc.) oraz 0,9-3,8 proc. w 2027 r. (wobec 1,1-3,9 proc.).

„Zgodnie z dostępnymi prognozami inflacja CPI w najbliższych miesiącach obniży się poniżej górnej granicy odchyleń od celu inflacyjnego NBP. Biorąc to pod uwagę, w ocenie Rady uzasadnione stało się dostosowanie poziomu stóp procentowych NBP” – napisano w komunikacie po posiedzeniu RPP.

Gdyby Rada nie zmieniła stóp – przewidywano, że zrobi to dopiero we wrześniu – deponenci mieliby chwilę oddechu, bo banki wprawdzie nadal obniżałyby oprocentowania depozytów, ale przy spadku inflacji wzrósłby odsetek lokat z realnie dodatnim oprocentowaniem. Ale stało się inaczej.

Zachęta do obniżania odsetek

Rada obniżyła stopy – i to nie musi być koniec łagodzenia polityki pieniężnej. – Przestrzeń do cięć stóp procentowych jest w dalszym ciągu duża i będzie zmniejszona jesienią, naszym zdaniem o łącznie 50 pb – uważają ekonomiści Banku Pekao.

– Decyzja RPP wydaje się zasadna i nie jest zaskoczeniem. Oczekiwałem spadku stopy referencyjnej o około 0,25 punktu procentowego. Przewiduję też dalszy jej spadek – do około 4 proc. na koniec przyszłego roku. Wiąże się to między innymi z prognozowanym spadkiem inflacji, która w 2025 roku może znaleźć się nieco poniżej 4 proc. – komentuje prof. Stanisław Gomułka, główny ekonomista BCC.

Do tej pory większość ekonomistów, również bankowych, uważała lipcową obniżkę stóp za mało prawdopodobną, zwłaszcza po odczycie inflacji na poziomie 4,1 proc.: „szanse na cięcie stóp procentowych na lipcowym posiedzeniu RPP spadły z niskiego poziomu na jeszcze niższy”. W tej sytuacji kontynuowano obniżanie oprocentowania depozytów, ale w tempie raczej wolnym. Teraz nabierze przyspieszenia: stopy spadły w lipcu, a we wrześniu korzystna sytuacja makroekonomiczna oraz minimalizowanie kolejnych zagrożeń inflacyjnych ((m.in. zapowiedzi rządowe o przedłużeniu mrożenia cen energii elektrycznej dla gosp. domowych) skłonią RPP do kolejnej redukcji stóp. To oznacza już nie obniżki, a cięcia oprocentowań. Oczywiście wciąż daleko nam do sytuacji w Niemczech, gdzie w 2017 r. banki zaczęły wprowadzać ujemne oprocentowanie rachunków osób fizycznych – innymi słowy kazały sobie płacić za utrzymywanie depozytów. Była to konsekwencja polityki Europejskiego Banku Centralnego, który utrzymywał stopy procentowe na bardzo niskim, nawet ujemnym poziomie, w celu pobudzenia gospodarki.

Na razie średnią oprocentowania depozytów (w maju 3,93 proc.) ratują lokaty promocyjne. Preferowane okresy to trzy i sześć miesięcy. Ale oprocentowanie 7 proc. i więcej oferuje tylko pięć banków, a maksymalna kwota lokaty wynosi od 10 do 50 tys. zł. Na dodatek jest to oferta tylko dla otwierających konto. Standardowe oprocentowania są znacznie niższe. W PKO BP wynoszą, w zależności od terminu, od 1 do 2,5 proc., w Banku Pekao od 2 do 2,7 proc.

Czy dalsze spadki opłacalności lokat zachęcą do innych metod lokowania? – Zwykle analizując zmiany stóp procentowych, koncentrujemy się na ich wpływie na koszty kredytów. Warto jednak spojrzeć na ten temat również z perspektywy inwestorów indywidualnych. Spadek stóp powinien zwiększyć atrakcyjność polskich akcji oraz obligacji o stałym oprocentowaniu – podkreśla Paweł Majtkowski, analityk eToro.