Co się dzie­je, gdy spół­ka zo­sta­je wy­kre­ślo­na z li­sty uczest­ników ob­ro­tu. Ja­kie pra­wa i mo­żli­wo­ści ma ak­cjo­na­riusz?

Je­dy­nie w przy­pad­ku, gdy wy­co­fa­nie ak­cji z ob­ro­tu re­gu­lo­wa­ne­go na­stę­pu­je na wnio­sek sa­mej spół­ki, mu­si być po­prze­dzo­ne we­zwa­niem do za­pi­sy­wa­nia się na sprze­daż ak­cji

Wów­czas ak­cjo­na­riusz, któ­ry nie chce po­zo­stać w spół­ce opusz­cza­ją­cej gieł­dę, ma pra­wo sprze­dać ak­cje. W po­zo­sta­łych przy­pad­kach, je­śli ak­cjo­na­riusz nie chce uczest­ni­czyć w ta­kiej spół­ce, mu­si sprze­dać ak­cje za­nim zo­sta­ną one wy­klu­czo­ne z ob­ro­tu – np. w przy­pad­ku ogło­sze­nia upa­dło­ści li­kwi­da­cyj­nej okres ten wy­no­si sześć mie­się­cy.

www.par­kiet.com/szko­la­giel­do­wa

po­ma­ga­my in­we­sto­rom za­ro­bić pierw­szy mi­lion

Wła­ści­ciel, któ­ry zo­stał z ak­cja­mi wy­klu­czo­ny­mi z ob­ro­tu ma ogra­ni­czo­ne mo­żli­wo­ści. Je­że­li w da­nej fir­mie ak­cjo­na­riu­sze mniej­szo­ścio­wi po­sia­da­ją ak­cje re­pre­zen­tu­ją­ce nie wię­cej niż 5 proc. ka­pi­ta­łu za­kła­do­we­go mo­gą żą­dać od­ku­pie­nia ich ak­cji. Szcze­gó­ło­wo kwe­stię przy­mu­so­we­go od­ku­pie­nia ak­cji re­gu­lu­je art. 4181 ko­dek­su spół­ek han­dlo­wych. Ak­cje wy­klu­czo­ne z ob­ro­tu mo­żna rów­nież sprze­dać, da­ro­wać, wnieść ja­ko wkład do in­nej spół­ki. To że ma­ją one po­stać zde­ma­te­ria­li­zo­wa­ną (za­pi­su na ra­chun­ku in­we­sty­cyj­nym) jest bez zna­cze­nia. Wy­ma­ga to je­dy­nie spo­rzą­dze­nia umo­wy, np. sprze­da­ży, a na­stęp­nie wy­ko­na­nia tej umo­wy po­przez zło­że­nie w biu­rze ma­kler­skim dys­po­zy­cji prze­nie­sie­nia pa­pie­rów war­to­ścio­wych na ra­chu­nek ku­pu­ją­ce­go. Stro­ny umo­wy mo­gą do­wol­nie okre­ślić war­tość ak­cji, jed­nak sprze­da­jąc je po­za ob­ro­tem gieł­do­wym, trze­ba uiścić po­da­tek od czyn­no­ści cy­wil­no­praw­nych. Je­śli in­we­stor w umo­wie za­ni­żył ce­nę sprze­da­ży, or­gan po­dat­ko­wy mo­że na no­wo okre­ślić pod­sta­wę opo­dat­ko­wa­nia w opar­ciu o war­tość przed­się­bior­stwa emi­ten­ta (NSA w wy­ro­ku z 16.03.2011., sygn. akt II FSK  1937/09).

Je­że­li ak­cje sprze­da­ne zo­sta­ły ze stra­tą, in­we­stor mo­że od­li­czyć ją od do­cho­du i w ten spo­sób zmniej­szyć swo­je zo­bo­wią­za­nie po­dat­ko­we. War­to o tym pa­mię­tać w szcze­gól­no­ści po­sia­da­jąc pa­pie­ry spół­ki w upa­dło­ści. Ak­cje ban­kru­ta są z re­gu­ły nic nie war­te. W ta­kiej sy­tu­acji ak­cjo­na­riusz mo­że sprze­dać je za sym­bo­licz­ny 1 grosz, aby móc wy­ka­zać stra­tę w da­nym ro­ku po­dat­ko­wym. Do kosz­tów uzy­ska­nia przy­cho­dów ak­cjo­na­riusz mo­że po­nad­to za­li­czyć opła­tę po­bra­ną przez dom ma­kler­ski przy prze­no­sze­niu ak­cji na in­ny ra­chu­nek ma­kler­ski.

Aby móc roz­li­czyć stra­tę za da­ny rok po­dat­ko­wy, na­le­ży pa­mię­tać, że­by zło­żyć dys­po­zy­cje prze­nie­sie­nia sprze­da­nych ak­cji naj­póź­niej trzy dni ro­bo­cze przed koń­cem da­ne­go ro­ku po­dat­ko­we­go. Je­że­li bo­wiem trans­ak­cja zo­sta­nie roz­li­czo­na przez KDPW np. 2 stycz­nia lub póź­niej, stra­ta po­wsta­nie do­pie­ro w ro­ku na­stęp­nym. Je­śli ak­cje zo­sta­ły wy­klu­czo­ne z ob­ro­tu na ryn­ku re­gu­lo­wa­nym na sku­tek nie­wy­ko­ny­wa­nia przez emi­ten­ta obo­wiąz­ków in­for­ma­cyj­nych, ak­cjo­na­riusz mo­że rów­nież do­cho­dzić od­szko­do­wa­nia bez­po­śred­nio od sa­mej spół­ki.

Ja­ro­sław Dzie­rża­now­ski, Sto­wa­rzy­sze­nie In­we­sto­rów In­dy­wi­du­al­nych

Roz­po­czy­na­my ak­cję: „Szko­ła gieł­do­wa". Inwestorze! Masz py­ta­nia do­ty­czą­ce in­we­sty­cji? Przy­ślij je nam na adres [email protected], a my zadamy je giełdowym eks­per­tom