Nie będzie kryptorekomendacji

KNF nie widzi w kryptowalutach ryzyka systemowego i na razie nie planuje wydawania bankom specjalnej rekomendacji w tym zakresie. Zachęca je jednak do dużej ostrożności we współpracy z giełdami kryptowalutowymi.

Rosnące zainteresowanie kryptowalutami, przede wszystkim bitcoinem, wywołało sporo pytań dotyczących bezpieczeństwa takich transakcji oraz tego, czy nadzór powinien je ograniczyć.

Banki muszą być ostrożne

– W opinii UKNF „waluty" wirtualne nie generują obecnie w skali makro systemowo istotnego ryzyka. Urząd zwraca jednak uwagę na liczne ryzyka, na jakie narażeni są indywidualni inwestorzy, związane z obrotem oraz inwestycjami w waluty wirtualne, m.in. na duże prawdopodobieństwo stałego wzrostu przestępczości skierowanej przeciwko użytkownikom walut wirtualnych oraz wykorzystywania ich do prania pieniędzy lub finansowania przestępstw o charakterze terrorystycznym – mówi Jacek Barszczewski, rzecznik KNF.

O ryzyku inwestycji w kryptowaluty nadzór podkreśla na każdym kroku, ale nie wiadomo, jaka jest stawka, tzn. ile gotówki Polacy faktycznie wydali na zakup tych instrumentów. – Biorąc pod uwagę globalny charakter rynków finansowych, dokonanie oszacowania tych wartości jest istotnie utrudnione – twierdzi Barszczewski.

W lipcu KNF i NBP wydały komunikat w sprawie kryptowalut i prowadzą wspólną kampanię informacyjną, ostrzegającą przed ryzykiem związanym z takimi inwestycjami.

Ostatnio głośno było o przypadkach wypowiadania przez banki umów giełdom zajmujących się obrotem kryptowalutami. Wszystkie duże ankietowane przez nas banki przyznają, że decydują się na ten krok lub nawet nie nawiązują współpracy z takimi podmiotami. – Pośredniczenie w obrocie walutami wirtualnymi uniemożliwia ustalenie źródła pochodzenia pieniędzy na rachunkach, a tym samym realizację ciążących na banku obowiązków wynikających z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu – przekonuje BZ WBK. Takie podejście mają też inne banki. Niektóre nieoficjalnie przyznają, że do rozwiązywania współpracy z giełdami namawia ich KNF.

Urząd przypomina, że w kwietniu 2017 r. zwrócił uwagę bankom na konieczność wypowiadania umów klientom, wobec których nie są w stanie zastosować środków bezpieczeństwa finansowego, i dotyczy to giełd kryptowalutowych oraz innych klientów. NBP i KNF wskazują, że instytucje finansowe powinny zachować szczególną ostrożność w zakresie współpracy z podmiotami prowadzącymi obrót walutami wirtualnymi. – W szczególności wobec ryzyka wykorzystania tych podmiotów do prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu. Decyzja w tym zakresie powinna być poprzedzona wnikliwą analizą potencjalnych konsekwencji, w tym również ryzyka prawnego i ryzyka reputacji – podkreśla Barszczewski.

Istotnym elementem stanowiska NBP i KNF wobec instytucji finansowych jest stwierdzenie, że posiadanie walut wirtualnych wiąże się z wieloma rodzajami ryzyka nie tylko dla użytkowników, ale też dla samych instytucji. NBP i KNF uznają, że kupowanie, posiadanie i sprzedawanie wirutalnych walut przez podmioty nadzorowane byłoby „obarczone wysokim ryzykiem i nie zapewniałoby stabilnego i ostrożnego zarządzania instytucją finansową".

– Widzimy podwyższone ryzyko z punktu widzenia weryfikacji transakcji i pochodzenia źródeł pieniędzy, dlatego Citi Handlowy nie pracował z giełdami zajmującymi się obrotem walutami wirtualnymi – mówi prezes Sławomir Sikora.

KNF informuje, że nie jest planowane wydawanie specjalnej, dodatkowej rekomendacji dotyczącej kryptowalut. Jednak urząd w indywidualnych przypadkach weryfikuje efektywność zastosowania przez poszczególne banki środków bezpieczeństwa finansowego – zastrzega Barszczewski.

Co z detalem?

Przepytane przez nas banki deklarują jednak, że nie zamykają kont klientom indywidualnym inwestującym na własny rachunek (komentarza nie udzielił Millennium).

– Nie widzimy możliwości decydowania za klientów, co mają robić ze swoimi pieniędzmi – podkreśla Sikora. – Osobiście zniechęcałbym klientów indywidualnych do inwestowania w kryptowaluty ze względu na nieznany poziom ryzyka, trudno je zmierzyć, więc nie sposób ocenić, czy zwrot z inwestycji przewyższy to ryzyko – dodaje prezes Banku Handlowego.

[email protected]