Iran burzy amerykańskie marzenia o AI w Zatoce Perskiej

Po tym, jak Amerykanie zbombardowali Iran, a ten zaatakował amerykańską bazę w Katarze, region ten stał się niegościnnym miejscem dla amerykańskich firm technologicznych, planujących ogromne nowe centra danych w Zatoce Perskiej, aby zasilać sztuczną inteligencję.

Dla Arabii Saudyjskiej i Zjednoczonych Emiratów Arabskich (ZEA) wielomiliardowe umowy ogłoszone w maju podczas podróży prezydenta Donalda Trumpa do regionu są kluczowym krokiem w ich strategicznych planach dywersyfikacji gospodarek z dala od ropy naftowej. Dla amerykańskich firm AI umowy te pogłębiają powiązania z krajami, które są już głównymi inwestorami w amerykańskich centrach danych i zapewniają firmom dostęp do obfitej, taniej energii.

Ale ataki na Iran w ostatni weekend i odwet Teheranu podkreślają możliwą wadę: po ich zbudowaniu gigantyczne projekty kluczowe dla rozwoju amerykańskiej AI mogą łatwo stać się celami odwetu.

Firmy technologiczne sfinansują obronę?

Te projekty obejmują plany OpenAI, Nvidii, Cisco, SoftBanku i firmy G42 z ZEA dotyczące budowy kampusu centrów danych w Zjednoczonych Emiratach Arabskich o mocy 5 gigawatów — wystarczającej do zasilania Miami. A wspierana przez państwo saudyjska firma AI Humain zamierza kupić co najmniej 18 000 chipów od Nvidii do budowy „fabryk AI”, co jest częścią lawiny umów technologicznych, w tym partnerstwa o wartości 5 miliardów dolarów z Amazonem i współpracy o wartości 10 miliardów dolarów z AMD.

Matt Pottinger, który pełnił funkcję zastępcy doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego w pierwszej administracji Trumpa, powiedział: „Pomysł, że możemy zbudować nasze największe centra danych na Bliskim Wschodzie w zasięgu łatwego ataku dronów i rakiet Iranu i jego pełnomocników, sugeruje mi, że niektórzy ludzie pracujący dla prezydenta Trumpa nie odrobili pracy domowej. Wspólne ataki USA i Izraela na irański program broni jądrowej w ostatnich dniach tylko wzmacniają ten punkt”.

Rzeczniczka Białego Domu Anna Kelly powiedziała w poniedziałek: „Prezydent jest w pełni zaangażowany w te umowy i oczekuje dalszych pomyślnych relacji z naszymi partnerami z Zatoki Perskiej”.

Aby zrównoważyć wzrost kosztów ochrony infrastruktury AI w Zatoce Perskiej, Pottinger sugeruje, aby Kongres zażądał od amerykańskich firm budujących centra danych w regionie wniesienia 3 miliardów dolarów rocznie na pokrycie kosztów ich obrony.

– Stany Zjednoczone wydały 6 miliardów dolarów w ciągu ostatnich dwóch lat na ataki powietrzne, rozmieszczenie marynarki wojennej i wykorzystanie zaawansowanej amunicji w celu obrony przed irańskimi pełnomocnikami atakującymi interesy USA w regionie Zatoki Perskiej – powiedział Pottinger, wskazując na wspieranych przez Iran rebeliantów Huti atakujących miejsca, w tym amerykańskie statki na Morzu Czerwonym.

Trzy miliardy dolarów to niewielka kwota dla niektórych z największych firm technologicznych; w poniedziałek Nvidia miała drugą najwyższą kapitalizację rynkową na świecie, wynoszącą 3,5 biliona dolarów. Rzecznik firmy odmówił komentarza w weekend. OpenAI, Cisco i Oracle nie odpowiedziały na prośby o komentarz.

Zatoka Perska zamiast Chin

Do zeszłego tygodnia krytycy umów dotyczących AI skupiali się na mniej kinetycznych obawach. Demokraci z Kongresu, w tym wiceprzewodniczący Senackiej Komisji ds. Wywiadu Mark Warner (D-Va.) i członkini Senackiej Komisji ds. Sił Zbrojnych Jeanne Shaheen (D-N.H.), w oświadczeniu z połowy maja zwrócili uwagę na ryzyko wycieku technologii USA do Chin lub opuszczenia amerykańskiej ziemi. Napisali: „Możemy stać się tak zależni od Bliskiego Wschodu w kwestii AI, jak od Tajwanu w kwestii zaawansowanych półprzewodników – i jak kiedyś byliśmy od Bliskiego Wschodu w kwestii ropy”.

Komisja ds. Chin Izby Reprezentantów, której przewodniczy poseł John Moolenaar (R-Mich.), napisała w maju na X, że plany dotyczące centrów danych „stanowią lukę, którą KPCh może wykorzystać”.

Z drugiej strony Biały Dom bronił umów, nawet po rozpoczęciu izraelskich ataków powietrznych na Iran 13 czerwca. Dyrektor ds. sztucznej inteligencji i krypto-car Białego Domu David Sacks powiedział w zeszłym tygodniu Bloombergowi, że Stany Zjednoczone ryzykują przegraną w wyścigu technologicznym, jeśli nie rozszerzą swojej działalności na Zatokę Perską: „Kiedy myślimy o naszych celach tutaj w odniesieniu do sztucznej inteligencji, chcemy, aby wygrał amerykański stos technologiczny. … Chcemy być partnerem pierwszego wyboru na świecie”.

Na forum energetycznym zorganizowanym przez Atlantic Council w Waszyngtonie w ostatni wtorek szef ds. globalnych OpenAI, Chris Lehane, powiedział POLITICO, że USA zyskują strategiczną korzyść, wciągając potęgi gospodarcze Zatoki Perskiej w swoją orbitę zamiast Chin.

W przemówieniu na tym samym forum Sultan Ahmed Al Jaber, dyrektor generalny Abu Dhabi National Oil Company, wezwał do powściągliwości. „Zjednoczone Emiraty Arabskie opowiadają się za dialogiem, deeskalacją i dyplomacją” – powiedział, zanim zwrócił się do priorytetu swojego kraju, AI. – Aby zrealizować pełną moc AI, musimy dać jej moc, której potrzebuje – dodał.

Dania Thafer, wykładowczyni na Georgetown University i założycielka Gulf International Forum z siedzibą w Waszyngtonie, powiedziała, że irańskie ataki na instalacje USA w Zjednoczonych Emiratach Arabskich i Arabii Saudyjskiej mogą podważyć ich wizje stania się technologicznymi supermocarstwami. – Dlatego tak ciężko pracują nad deeskalacją – powiedziała.

Co zrobi Iran – nie wiadomo

Jak dotąd nie jest jasne, jak daleko posunie się Iran w odpowiedzi na ataki USA i Izraela. Iran podobno ostrzegł Katar przed poniedziałkowym atakiem, minimalizując szkody. Jednak zakłócenia w regionie są już ogromne. Ruch lotniczy jest przerwany nad Zatoką Perską, w tym nad Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi. Parlament Iranu podobno poparł również zamknięcie Cieśniny Ormuz, która biegnie między Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi a Iranem i służy jako krytyczny korytarz dla około 30 procent światowych dostaw ropy naftowej.

Karen Young, starsza badaczka i specjalistka ds. Zatoki Perskiej na Uniwersytecie Columbia, powiedziała, że była zaskoczona faktem, że Iran zaatakował amerykańską bazę w Katarze, nazywając ten kraj „najlepszym przyjacielem” Iranu w regionie. Oba kraje dzielą również największe na świecie pole gazowe. Chociaż wydaje się, że jest to symboliczny atak – Departament Obrony powiedział, że nie ma doniesień o ofiarach po stronie USA – atak na Katar może być wskaźnikiem nadchodzących wydarzeń, które mogą podważyć niektóre podstawowe założenia dotyczące klimatu biznesowego w Zatoce Perskiej.

Young powiedziała, że globalny boom w dziedzinie sztucznej inteligencji wywołany wydaniem ChatGPT pod koniec 2022 r. nałożył się na strategiczną zmianę wśród krajów Zatoki Perskiej, na czele z ZEA i Arabią Saudyjską. Kraje te odeszły od regionalnych rywalizacji i zwróciły się w stronę dywersyfikacji swoich gospodarek, odchodząc od ropy naftowej — a amerykański przemysł był chętny do współpracy w tym procesie.

Konflikt z Iranem „jest ostatecznym zagrożeniem” dla tej zmiany – powiedziała Young.

– Zaczynasz dostrzegać sposób, w jaki Iran lubi prowadzić wojny – poprzez porwania, branie zakładników, ataki na ludność cywilną – taktyki, które podważają ideę Zatoki Perskiej jako stabilnego i prosperującego centrum dla świata. To nie działa bez obcokrajowców, bez partnerstw technologicznych – stwierdziła.