Koniec spektakularnych zakupów? Miliardy dolarów mają wrócić do Kataru

Katarskie pieniądze zainwestowane w akcje firm europejskich, w znane londyńskie marki, czy zdobycie tytułu piłkarskiego mistrza Francji mogą wrócić do domu

Ten najbogatszy kraj świata w ostatnich latach rocznie inwestował ok. 60 miliardów dolarów i posiada akcje m. in. londyńskiego banku Barclays, czy niemieckiego producenta aut Volkswagena.

Wycofywane fundusze będą potrzebne na sfinansowanie ogromnych projektów infrastrukturalnych przed piłkarskimi mistrzostwami świata, które odbędą się w Katarze w 2022 roku. Na budowę dróg, linii metra, czy też klimatyzowanych stadionów władze tego kraju zamierzają wydać 200 miliardów dolarów, a przecież strumień pieniędzy z wydobycia ropy naftowej  gazu ziemnego jest coraz mniejszy z powodu spadku cen i stagnacji produkcji.

Wprawdzie dzięki olbrzymim funduszom emirat  uzyskał pozycję regionalnego lidera, którym przez długi czas  były Arabia Saudyjska i  Egipt, ale jednocześnie mimo wsparcia udzielonego w różnych krajach jest tam coraz częściej krytykowany. W ostatnim czasie protestujący palili tam flagi Kataru. Plan zainwestowania w niektóre francuskie przedmieścia skłonił parlamentarzystę Lionela Luce do wszczęcia dochodzenia w sprawie motywów jakimi  mógł kierować się emirat.

- Dochodzi do gwałtownego zwrotu i dla Kataru jest ważne skoncentrowanie energii na rozwoju kraju, a nie na wspieraniu różnych ugrupowań na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej – wskazuje Theodore Karasik, dyrektor Instytutu Analiz Militarnych Bliskiego Wschodu i Regionu Zatoki w Dubaju. Jego zdaniem na kierownictwo kraju wywierana jest presja, aby zajęło się problemami wewnętrznymi.

Dzięki ogromnym pieniądzom ze sprzedaży ropy naftowej w okresie dekady Katar stał się poważnym graczem w świecie międzynarodowych finansów i w  bliskowschodniej polityce. W ubiegłym roku zmusił koncern Glencore International do podniesienia ceny za akcje przejmowanej Xstraty w transakcji wartej 31 miliardów dolarów. Pomagał rebeliantom w różnych krajach i obiecał 8 miliardów dolarów wsparcia dla islamskiego przywództwa Egiptu. Według egipskiego Ministerstwa Finansów pomoc ta może być zwiększona o kolejne 4 mld dolarów.  - Głównym narzędziem dyplomacji Kataru są pieniądze – mówi Michael Stephens z Royal United Services Institute w Doha.

Produkt krajowy brutto Kataru wynosi 183 miliardy dolarów i w przeliczeniu na mieszkańca (1,5 mln obywateli) kraju ten emirat jest najbogatszym państwem na świecie. Ma dużo pieniędzy, ale wzrost gospodarczy słabnie, gdyż eksport gazu stabilizuje się, a wpływy z ropy maleją z powodu spadku cen tego surowca. Według analityków nowojorskiego banku Citigroup do 2015 r. nadwyżka budżetowa zniknie i pojawi się deficyt. Z kolei Międzynarodowy Fundusz Walutowy szacuje, że deficytu na rachunku obrotów bieżących można się spodziewać w 2017 r.

W latach 2008-2012 gospodarka Kataru rozwijała się w 8-proc. tempie rocznie, dużo szybciej niż Zjednoczone Emiraty Arabskie (2,5 proc.), druga gospodarka świata arabskiego. W tym okresie Katar inwestował za granicą ok. 60 miliardów dolarów rocznie. M. in. kupił 95 proc. Shard, najwyższego budynku w Europie. Qatar Holding, podległy Qatar Investment Authority,  1,5 miliarda funtów (2,3 mld dolarów) wydał na kupno znanego londyńskiego domu towarowego Harrods.

Katar ma udziały w banku Barclays  i szwajcarskim Credit Suisse, a także w Tiffany&Co, drugiej na świecie firmie jubilerskiej. Dwa lata temu Katar stał się właścicielem francuskiego klubu piłkarskiego Paris Saint – Germain, który, dzięki zakupom takich graczy jak m. in. Zlatan Ibrahimovic,  właśnie wywalczył mistrzostwo kraju.