Międzynarodowy Fundusz Walutowy przyznał w wewnętrznym raporcie, że biorąc udział w pierwszym pakiecie pomocy dla Grecji, złamał szereg swoich zasad. Przede wszystkim zignorował regułę mówiącą, by nie przyznawać pomocy finansowej państwom mającym długi niemożliwe do spłacenia. MFW zgodził się na udzielenie pożyczki Grecji pod presją unijnych decydentów, którzy obawiali się, że kryzys rozleje się z Hellady na inne kraje i zagrozi istnieniu strefy euro. Pakiet pomocy dla Grecji był więc tylko operacją opóźniającą, która miała dać UE czas na zbudowanie mechanizmów obronnych przed rozprzestrzenianiem się kryzysu.
Lista zaniedbań
Raport MFW wskazuje na wiele błędów popełnionych podczas realizacji pomocy dla Grecji. Fundusz, a w jeszcze większym stopniu Komisja Europejska i Europejski Bank Centralny, przyjęły nadmiernie optymistyczne założenia co do perspektyw gospodarki. Nie spodziewali się, że skurczy się ona tak bardzo pod wpływem fiskalnego zaciskania pasa, że bezrobocie tak bardzo wzrośnie (w marcu sięgnęło 26,8 proc., w niektórych regionach kraju, wśród ludzi młodych przekracza ono 75 proc.) i że z greckich banków odpłynie 30 proc. depozytów. Dużym błędem było również to, że restrukturyzację greckiego zadłużenia przeprowadzono dopiero w 2012 r. „Niezajęcie się w zdecydowany sposób problemem długu publicznego na samym początku realizacji programu pomocowego stworzyło niepewność co do zdolności poradzenia sobie przez UE z kryzysem i prawdopodobnie powiększyło spadek PKB Grecji. Restrukturyzacja greckiego długu publicznego przeprowadzona już na wstępie byłaby lepsza dla Grecji, ale nie akceptowali tego jej partnerzy ze strefy euro. Opóźniona restrukturyzacja dała również prywatnym pożyczkodawcom możliwość zmniejszenia zaangażowania na greckim rynku i przerzucenia greckich obligacji w ręce sektora oficjalnego" – czytamy w raporcie MFW.
Unijne oburzenie
– To dobry raport i pomoże on Grecji. To przykład właściwego samokrytycyzmu. Wskazuje on na błędy popełnione przez społeczność międzynarodową oraz Grecję – ocenia Yannis Stournaras, grecki minister finansów. Raport MFW może zostać wykorzystany przez Grecję przy próbach złagodzenia warunków programów pomocy.
– Ten raport jest w naszej opinii najnowszą próbą wywarcia presji przez MFW na jego europejskich partnerów, by zgodzili się na większą redukcję greckiego długu, tak by spadł on do 2022 r. do 110 proc. PKB. Istnieje też ryzyko, że MFW chce się wycofać z programu, jeśli Europejczycy nie zgodzą się na redukcję długu – twierdzi Martin Koehring, analityk z Economist Intelligence Unit.
Atenom i MFW trudno będzie jednak uzyskać ustępstwa od unijnych instytucji. Reakcja Brukseli na raport o programie pomocy dla Grecji była przepełniona irytacją. Simon O'Connor, rzecznik Komisji Europejskiej, stwierdził, że UE nie ma za co przepraszać. KE nie zgadza się również z tezą, że restrukturyzacja greckiego długu w 2010 lub w 2011 r. przyniosłaby lepsze efekty. Zdaniem tej instytucji program pomocy jest udany, bo Grecja pozostała w strefie euro.
