Czarny Piątek traci na znaczeniu

Sprzedaż podczas dnia po Święcie Dziękczynienia w ostatnich latach spadała i nie powinno być zaskoczeniem, jeśli w tym roku też zmaleje. Nie będzie to jednak sygnał słabnięcia gospodarki.

Czarny piątek to w USA dzień po Święcie Dziękczynienia, tradycyjny początek sezonu bożonarodzeniowego w handlu i dzień wielkich promocji w sieciach handlowych. Zwykle dobra sprzedaż detaliczna w czarny piątek jest uznawana za jeden wskaźników siły amerykańskiej gospodarki. Czy tym razem też tak będzie?

Po co się tłoczyć?

Trendy sprzedażowe z czarnych piątków z ostatnich lat na pierwszy rzut oka nie prezentują się korzystnie. O ile w 2012  r. sprzedaż w trakcie tego dnia sięgnęła niemal 60 mld USD, o tyle w następnych latach spadała. W 2014 r. wynosiła już około 51 mld USD. Trendu tego nie rekompensowała wzrastająca sprzedaż w tzw. cyberponiedziałek, czyli dzień dużych promocji w sklepach internetowych w poniedziałek po Święcie Dziękczynienia.

Choć wiele dużych sklepów zaczęło swoje promocje już o północy z czwartku na piątek, choć jak co roku ustawiają się pod nimi duże kolejki, a zapewne za chwilę pojawią się w internecie filmy pokazujące Amerykanów bijących się podczas czarnego piątku o tanią elektronikę w Wall Marcie, to statystki wskazują, że w ostatnich latach sprzedaż w ten dzień malała.

Te dane mogą być jednak mylące. Wiele sieci sprzedaży detalicznych oferuje bowiem promocyjne ceny na kilka dni przed czarnym piątkiem, by przyciągnąć uwagę klientów. W przypadku sklepów internetowych okres promocyjny zaczyna się nawet wcześniej. Np. Amazon, gigant internetowej sprzedaży, zaczął „czarnopiątkowe" promocje już tydzień wcześniej. Popularna sieć sklepów Target rozpoczęła dziesięciodniowy okres promocji w zeszłą niedzielę. Amerykańscy konsumenci korzystają więc z okazji i kupują po obniżonych cenach wcześniej, zamiast tłoczyć się w kolejkach przed sklepami w noc po Święcie Dziękczynienia. Według danych IBM Watson Trends sprzedaż internetowa w USA była we wtorek aż o 21 proc. wyższa niż w przedświąteczny wtorek rok temu.

– Czarny piątek znaczy obecnie mniej, niż znaczył w przeszłości. Przez ostatnie kilka lat można było tylko przeczytać, że „czarny piątek rozczarowuje" – twierdzi John J. Canally, strateg z firmy LPL Research.

Powtórka z promocji

Spadające znaczenie czarnego piątku to również efekt zmian zachowań konsumentów, zwłaszcza tych z młodszego pokolenia. – Oni są online i wydają więcej pieniędzy na usługi. Wolą dzień w spa, mecz baseballowy, balet niż zakup swetra lub pary skarpetek, których nikt nie chce – wskazuje Canally.

Konsumenci stali się też nieco bardziej sceptyczni co do promocji oferowanych im w czarny piątek. I mają do tego prawo. Firma NerdWallet przeanalizowała czarnopiątkowe promocje w 21 dużych amerykańskich sieciach sprzedaży detalicznej i odkryła, że 20 z nich przynajmniej w przypadku jednego produktu powtórzyło promocje sprzed roku. Niektóre sieci oferują w czarny piątek takie same promocje, jakie oferowały na początku listopada. – Analizujemy promocje już czwarty rok z rzędu i widzimy, że one się powtarzają. Konsumenci nie powinni serio traktować tego, że sklep reklamuje coś jako okazję – mówi Katrina Chan, dyrektor w NerdWallet.

[email protected]

Polacy też kupują w czarny piątek

Detaliści próbują powoli przenosić amerykańską tradycję na nasz rynek; w tym roku po raz pierwszy okolicznościowe promocje przygotowało choćby Tesco. – Black Friday jest oczywiście handlową tradycją zza oceanu, jednak już od kilku lat widzimy także na polskim rynku rosnące zainteresowanie tą właśnie inicjatywą – mówi Michał Sikora, rzecznik Tesco Polska.

Promocje organizuje m.in. internetowy sklep z akcesoriami wnętrzarskimi Westwing.pl czy Empik, a także wiele sklepów w sieci.

Z badania przeprowadzonego przez porównywarkę cenową Ceneo wynika, że związane ze świętami promocje planuje zorganizować 58 proc. e-sklepów. Szczytu zakupowego spodziewają się z kolei na początku grudnia. PM