Stopy procentowe w dół. Rada Polityki Pieniężnej nie zaskoczyła

Rada Polityki Pieniężnej obniżyła na grudniowym posiedzeniu stopy procentowe o 25 punktów bazowych. Referencyjna stopa procentowa NBP spada więc do 4 proc.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Dlaczego Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała się na obniżenie stóp procentowych?
• Jakie były oczekiwania analityków w kontekście grudniowych decyzji RPP?
• Jakie czynniki gospodarcze wpłynęły na obniżkę stóp procentowych?
• Jakie są prognozy dotyczące dalszych zmian stóp procentowych?

Swoją decyzją RPP przedłuża okres luzowania polityki pieniężnej do pięciu obniżek stóp z rzędu. Łącznie w całym roku ścięła stopy procentowe o 175 punktów bazowych. To ponad dwukrotnie więcej niż średnio oczekiwali w styczniu analitycy ankietowani przez „Rzeczpospolitą” i „Parkiet”. Jednocześnie należy jednak przyznać, że również dużo mocniej od oczekiwań obniżyła się inflacja – od lipca jest w przedziale 2,4-3,1 proc., podczas gdy średnio spodziewano się wyników średnio 3,6-3,8 proc. w drugiej połowie roku.

Środowa decyzja RPP nie jest niespodzianką: obniżki stóp procentowych o 25 punktów bazowych spodziewała się zdecydowana większość (15 z 18) ekonomistów i zespołów analitycznych ankietowanych przez „Rzeczpospolitą” i „Parkiet”. Również wyceny rynkowe zakładały kolejne cięcie.

Dlaczego RPP obniżyła stopy procentowe?

Niemal wszystkie dane, które w ostatnim czasie napłynęły z gospodarki, były pozytywne z punktu widzenia inflacji. Wskaźnik inflacji w listopadzie spadł do 2,4 proc. r/r (według szybkiego szacunku GUS), najniżej od półtora roku, niżej od prognoz rynkowych (średnia 2,6 proc.) i NBP (średnia na cały czwarty kwartał 2,8 proc., na razie po dwóch miesiącach jest 2,6 proc.). Wszystko mimo najszybszego od trzech lat wzrostu gospodarczego (3,8 proc. r/r w trzecim kwartale).

Co więcej, listopadowy niespodziewanie duży spadek inflacji (z 2,8 proc. w październiku) częściowo wynikać ze spadku inflacji bazowej (tj. bez cen żywności i nośników energii), a więc tej miary dynamiki cen, na którą polityka pieniężna banku centralnego ma duży wpływ. Zgodnie z szacunkami ekonomistów, inflacja bazowa mogła osunąć się w listopadzie w okolice 2,7-2,8 proc. r/r, z 3 proc. w październiku.

Do tego dochodzą inne „antyinflacyjne” dane: wzrost przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w październiku osłabł do 6,6 proc. r/r, a w całej gospodarce narodowej w trzecim kwartale do 7,5 proc. W obu przypadkach to najniższe odczyty od 4,5 roku. Dodatkowo, dane GUS o cenach produkcji sprzedanej przemysłu czy cenowy subindeks wskaźnika PMI wyliczanego przez S&P Global sugerują brak presji inflacyjnej ze strony sektora produkcyjnego.

Z drugiej strony, niewielka część analityków stawiała, że RPP jednak nie obniży stóp procentowych w grudniu. Jakie mieli ku temu argumenty? Po pierwsze, po prostu oczekiwanie chwili „odpoczynku” Rady, aby ocenić efekty poprzednich obniżek. - Moim zdaniem dotychczasowe dostosowania do poziomów inflacji – aktualnych i prognozowanych za kilka kwartałów – już są adekwatne – oceniał przed posiedzeniem Piotr Soroczyński, główny ekonomista Krajowej Izby Gospodarczej.

Ekspert zwracał też uwagę na swego rodzaju „świecką tradycję”, zgodnie z którą w grudniu RPP rzadko majstruje przy stopach procentowych. W ostatnim dwudziestoleciu obniżyła lub podniosła je w grudniu tylko trzykrotnie. – Obniżka pokazałaby, że jest pilna potrzeba interwencji – mówił Soroczyński.

RPP zdecydowała: stopy procentowe w dół

Jak głosowali w środę członkowie Rady Polityki Pieniężnej? Tego dowiemy się z blisko dwumiesięcznym opóźnieniem. W tym roku Rada jest jednak niemal jednomyślna. Z opublikowanych dotychczas wyników głosowania RPP (do październikowego posiedzenia włącznie) wynika, że każdą obniżkę stóp procentowych popierało dziewięcioro z dziesięciorga członków Rady – wszyscy poza Joanną Tyrowicz. Tylko ona głosuje zaś za podwyżkami stóp procentowych – od stycznia do lipca popierała ruchy w górę o 200-250 punktów bazowych, w ostatnich miesiącach o 50-100 pb.

Co dalej ze stopami procentowymi?

Zarówno wypowiedzi członków RPP, jak i oczekiwania rynkowe wskazują, że w 2026 r. obniżki stóp procentowych będą jeszcze kontynuowane, acz cały proces dobiega już powoli końca. Obecnie prognozy ekonomistów dla „Rzeczpospolitej” i „Parkietu” wskazują najczęściej, że Rada Polityki Pieniężnej zatrzyma się z referencyjną stopą procentową NBP na poziomie 3,50 proc., a więc o 50 pb niżej niż obecnie. Prawdopodobnie te obniżki będą skoncentrowane w pierwszej połowie roku. Oczywiście jednak są i inne głosy. Przykładowo, analitycy mBanku spodziewają się obniżek stóp procentowych w 2026 r. do poziomu tylko 3 proc., zaś ekonomiści Credit Agricole do „tylko” 3,75 proc.

Z pewnością więcej przesłanek za środową decyzją RPP, jak również wskazówki co dalej ze stopami procentowymi, poznamy podczas czwartkowej konferencji prezesa NBP i przewodniczący Rady Adama Glapińskiego. Przed miesiącem jako swego rodzaju punkt równowagi przy aktualnych prognozach i stanie gospodarki polskiej i globalnej Glapiński wskazywał główną stopę procentową na poziomie około 3,5-4 proc., ale jednocześnie zaznaczał, że jest to wyłącznie hipotetyczny scenariusz. – Mamy niską inflację, jesteśmy bardzo blisko stanu idealnego. Teraz już tylko cyzelujemy, że dobrze dopasować stopy – wyjaśniał.