Niemcy importują o prawie 95 proc. mniej towarów z Rosji niż przed wojną

W zeszłym roku Niemcy importowały z Federacji Rosyjskiej o 94,6 proc. mniej towarów niż w 2021 r., roku poprzedzającym wybuch wojny na Ukrainie. Eksport do Rosji również znacznie spadł, jednak spadek w tym samym okresie wyniósł 71,6 proc.

Według Federalnego Urzędu Statystycznego (Destatis) w 2024 r. z Rosji importowano towary o wartości 1,8 mld euro. Przed 17 pakietami sankcji UE wobec Rosji import z tego kraju wyniósł w 2021 r. 33,1 mld euro. Niemcy eksportowały do Rosji towary o wartości 7,6 mld euro w 2024 r., w porównaniu do 26,6 mld euro w 2021 r.

Import z Rosji spada bardziej gwałtownie niż eksport

Udział Rosji w całkowitym imporcie towarów do Niemiec spadł do nieco ponad 0,1 proc. w 2024 r., w porównaniu do 2,8 proc. w 2021 r., przed wybuchem wojny. Jeśli chodzi o eksport, udział Rosji w eksporcie wszystkich towarów z Niemiec załamał się w tym samym okresie, spadając z 1,9 proc. w roku poprzedzającym rosyjski atak na Ukrainę do 0,5 proc. ostatnio. Jeśli chodzi o import, Rosja spadła na 59. miejsce wśród najważniejszych krajów dostawców Niemiec w 2024 r. – z 12. miejsca w 2021 r. W 2024 r. Rosja zajęła 36. miejsce wśród najważniejszych odbiorców niemieckiego eksportu, w porównaniu do 15. miejsca trzy lata wcześniej.

W zeszłym roku Niemcy osiągnęły największą nadwyżkę eksportową w handlu zagranicznym z Federacją Rosyjską od upadku Związku Radzieckiego w 1991 r. Eksport przewyższył import o 5,8 mld euro w 2024 r. – co oznacza czwartą nadwyżkę eksportową po latach 2023, 2020 i 1993. Dla porównania, w 2022 r., roku wybuchu wojny, Niemcy odnotowały rekordowy deficyt w handlu zagranicznym w wysokości 21,8 mld euro. W porównaniu z poprzednim rokiem, 2021 r., eksport zmniejszył się prawie o połowę, częściowo z powodu pakietu sankcji, podczas gdy wartość pozostałego importu wzrosła jeszcze bardziej, szczególnie z powodu gwałtownego wzrostu cen energii.

Najważniejszym importem z Rosji w zeszłym roku były metale, wycenione na nieco poniżej 0,8 mld euro i stanowiące 42,3 proc. całego importu z tego kraju. Następnie znalazły się produkty chemiczne z udziałem 24,7 proc. oraz żywność i pasze dla zwierząt, stanowiące 15,2 proc. wszystkich towarów importowanych z Rosji. W 2021 r. ropa naftowa i gaz ziemny były zdecydowanie najczęściej importowanymi towarami z Rosji – wycenione na 19,5 mld euro i stanowiące 58,8 proc. całego importu z tego kraju. Innymi ważnymi importami w roku poprzedzającym wybuch wojny były metale (13,5 proc.) oraz koks i produkty naftowe (8,3 proc.).

W 2024 r. produkty farmaceutyczne i podobne stanowiły prawie jedną trzecią eksportu do Rosji (30,6 proc., czyli 2,3 mld euro). Następnie znalazły się produkty chemiczne (13,9 proc.) i maszyny (11,9 proc.). W 2021 r. ponad jedną piątą (21,9 proc., czyli 5,8 mld euro) całego niemieckiego eksportu do Rosji stanowiły maszyny, wyprzedzając pojazdy silnikowe i części samochodowe (16,5 proc.) oraz produkty chemiczne (11,4 proc.).

UE nadal importowała z Rosji ropę i gaz

Od czasu ataku Rosji na Ukrainę Unia Europejska przyjęła szereg sankcji ograniczających handel z Rosją. 17 pakietów sankcji UE do tej pory dotyczyło między innymi zakazów importu niektórych towarów, takich jak energia, lub zakazów eksportu – w szczególności towarów przemysłowych lub związanych z wojskiem; dostępu Rosji do rynków kapitałowych i finansowych; wykluczenia z systemu bankowego SWIFT; oraz zakazów wjazdu i lotów wobec rosyjskiej floty cieni.

Środki te mają również na celu zapobieganie obchodzeniu istniejących sankcji poprzez handel z państwami trzecimi. Jednak nie można określić, w jakim stopniu jest to skuteczne, opierając się wyłącznie na danych dotyczących handlu zagranicznego.

Głównym powodem utrzymującej się nadwyżki importu w 2024 r. był fakt, że UE nadal importowała znaczne ilości ropy naftowej i gazu ziemnego z Rosji. Wartość importu ropy i gazu z Rosji wyniosła 21,3 mld euro i stanowiła 59,1 proc. całego importu UE z Rosji. Największymi importerami rosyjskiej ropy i gazu z UE w 2024 r. były Węgry (21,8 proc.), Słowacja (15,8 proc.) i Francja (14,5 proc.).

Po ropie i gazie innymi ważnymi importami z Rosji były metale (15,0 proc.) i produkty chemiczne (9,6 proc.). Ponad jedna czwarta eksportu UE do tego kraju składała się z produktów farmaceutycznych (28,1 proc. lub nieco poniżej 8,9 mld euro), następnie produktów chemicznych (13,9 proc.) oraz produktów spożywczych i paszowych (9,5 proc.).