Grecja uratowana, rynki nie świętują

Ateny dostaną aż 110 mld euro pomocy z MFW oraz od krajów strefy euro. Największy pakiet ratunkowy w dziejach nie wywołuje entuzjazmu wśród inwestorów

Międzynarodowy Fundusz Walutowy oraz Bank Światowy porozumiały się z ateńskim rządem w sprawie ratowania Grecji przed bankructwem. Atenom zostanie udostępnione 110 mld euro pomocy. W zamian greckie społeczeństwo będzie musiało dodatkowo „zacisnąć pasa”.

Przyjęte porozumienie o pomocy wywołało wściekłość związków zawodowych. Nie zdołało wywołać entuzjazmu rynków. W poniedziałek euro osłabiało się wobec 13 głównych walut świata, a większość europejskich indeksów giełdowych skończyła sesję na lekkim plusie. Ateński indeks ASE stracił 0,88 proc.

[srodtytul]Nowe wyrzeczenia za pomoc [/srodtytul]

Założenia planu wsparcia przeciekały od kilku dni do mediów, a rynki zdyskontowały je już pod koniec zeszłego tygodnia. Nie były więc dla nikogo zaskoczeniem ani suma pomocy (największego pakietu wsparcia w historii), ani to, że będzie rozłożony na trzy lata. Potwierdziło się również, że pożyczki z pakietu będą oprocentowane na około 5 proc. Niewielką niespodzianką okazało się umieszczenie w pakiecie specjalnego funduszu wsparcia dla greckich banków dysponującego 10 mld euro.

W weekend ujawnione zostały jednak twarde warunki, od których uzależnione jest wypłacanie kolejnych transz pomocy. Grecki rząd musi w ciągu trzech lat dokonać cięć budżetowych i podwyżek podatków wartych łącznie około 30 mld euro (blisko 13 proc. PKB).

W ramach „zaciskania pasa” obcięte zostaną 13. i 14. pensje oraz emerytury, płace pracowników budżetówki spadną dodatkowo o 3 proc., wstrzymana zostanie wypłata tzw. premii solidarności dla biednych obywateli. Rządowy program inwestycyjny zostanie w tym roku zmniejszony o 500 mln euro. Stawki VAT wzrosną z 21 do 23 proc. oraz z 10 proc. do 11 proc. Podwyższone zostaną również podatki nałożone na paliwa, papierosy i alkohol. Postępy Grecji w „oszczędzaniu” będą oceniane przez MFW i UE co kwartał.

Program oszczędnościowy będzie trudny do wykonania. Nie tylko z powodu oporu potężnych związków zawodowych. Problemem będzie pogarszający się stan greckiej gospodarki. Według założeń planu pomocowego PKB Grecji spadnie w tym roku o 4 proc., a w przyszłym o 2,6 proc. Dług publiczny zwiększy się zaś ze 133,3 proc. PKB w 2010 r. do 149,1 proc. PKB w 2013 r., dopiero potem zacznie spadać.

[srodtytul]Następni w kolejce[/srodtytul]

Pomoc dla Grecji stworzyła duży precedens. Po raz pierwszy kraj strefy euro jest ratowany przed bankructwem. Wielu analityków obawia się więc, że za jakiś czas po podobną pomoc mogą się zgłosić inne zadłużone kraje z obrzeży eurolandu – np. Hiszpania lub Portugalia.

– Jeśli Portugalia i Hiszpania nie podejmą zawczasu dodatkowych działań mających polepszyć ich perspektywy gospodarcze i fiskalne, rynki będą kuszone, by sprawdzić, czy UE ma ochotę na kolejne pakiety ratunkowe – prognozuje Marco Annunziata, główny ekonomista UniCredit Group. – Euro będzie słabą walutą, a kolejne kraje będą musiały być ratowane – ostrzega rynkowy guru Marc Faber, wydawca biuletynu „Gloom, Boom & Doom Report”.

Unijni politycy zapewniają jednak, że nic nie wskazuje, by inne kraje eurolandu miały sięgać po pomoc. – Grecja jest specjalnym przypadkiem, ponieważ dostarczała ona dziwne statystyki dotyczące finansów publicznych – twierdzi Christine Lagarde, francuska minister finansów.