W ubiegłym roku światowy przerób ropy naftowej spadł o 9 proc. W dużej mierze była to konsekwencja pandemii i spowolnienia gospodarczego. Trzeba jednak zauważyć, że niewielki spadek nastąpił również w 2019 r., mimo że wówczas Covid-19 jeszcze się nie rozpowszechnił. Co więcej, z publikowanych prognoz wynika, że kolejne lata przyniosą dalsze spadki. W sytuacji kurczącego się rynku szanse na sukces mają tylko te kraje i koncerny, które posiadają najbardziej efektywne i nowoczesne instalacje do przerobu surowca oraz powstających z niego półproduktów. Ponadto coraz mniejsze znaczenie ma stosunkowo prosta produkcja paliw płynnych z ropy, a coraz większe zaawansowanych technologicznie produktów petrochemicznych.
Tym samym, aby efektywnie konkurować na międzynarodowych rynkach, konieczne są wielomiliardowe inwestycje, co też w wielu miejscach na świecie się dzieje. Z danych opublikowanych kilka dni temu przez firmę GlobalData wynika, że do 2030 r. globalne zdolności wytwórcze produktów petrochemicznych wzrosną w porównaniu z 2020 r. o ponad 40 proc. Najwięcej powstanie ich w Chinach. Państwo Środka będzie posiadać aż 29 proc. nowych światowych mocy petrochemicznych. Kolejne państwa z największym ich przyrostem to Indie, Iran, Rosja i USA. Wśród dziesięciu czołowych krajów pod względem planowanych inwestycji petrochemicznych nie ma żadnego państwa UE. Nie oznacza to oczywiście, że takich projektów we Wspólnocie się nie realizuje. Powstają one m.in. w Polsce i innych krajach naszego regionu.
Największy europejski projekt
Zdecydowanie najbardziej ambitny program unowocześniania instalacji rafineryjnych i petrochemicznych w Europie Środkowo-Wschodniej ma grupa Orlen. Jej sztandarowym projektem jest budowa kompleksu Olefin III. Realizowana w Płocku inwestycja ma pochłonąć około 13,5 mld zł. Nowe instalacje produkcję powinny rozpocząć na początku 2025 r. Będą przetwarzać różne półprodukty powstałe z przerobu ropy. Orlen szacuje, że będzie ich potrzebował ok. 1 mln ton. Większość zapewnią rafinerie należące do grupy, ale część trzeba będzie pozyskać z zewnątrz. Istotną rolę może tu odegrać rafineria Lotosu, zwłaszcza jeśli dojdzie do jej przejęcia. Orlen chwali się, że kompleks Olefin III to największy europejski projekt petrochemiczny w ostatnich 20 latach. Jest on jednym z czterech elementów ogłoszonego w 2018 r. programu rozwoju petrochemii. W jego ramach oddano już do użytku Centrum Badawczo-Rozwojowe w Płocku, na które wydano 184 mln zł. Kolejne dwa zapowiedziane projekty dotyczą budowy kompleksu pochodnych aromatów i zdolności produkcyjnych fenolu. Pierwszy powstanie we Włocławku, a drugi w Płocku.
