Niepewne ścieżki rozwoju energetyki

Co z odnawialnymi źródłami? W jaki sposób będą odtwarzane moce? Czy i jakie inwestycje w górnictwo podejmą spółki? To pytania nurtujące analityków i mniejszościowych akcjonariuszy.

Rynek nie spodziewa się rychłego odkrycia kart przez energetyczne spółki aktualizujące swoje strategie w zakresie planów rozwoju na kolejne lata. Wśród prowadzących ten proces są dziś PGE, Tauron oraz Energa. Niewykluczone jednak, że także Enea może modyfikować swoją świeżo zmienioną strategię po ostatnich roszadach w zarządzie.

W oczekiwaniu na strategię państwa

Większość analityków pytanych o spodziewany termin publikacji aktualizacji strategii wskazuje na końcówkę pierwszego kwartału. Ale nie brakuje też takich, którzy widzą zakończenie układania energetycznych puzzli dopiero pod koniec półrocza. Bo najpierw nowe zarządy energetycznych koncernów muszą zapoznać się z ich sytuacją. Kadrowe trzęsienia ziemi przeszły już przez Energę, Eneę oraz Tauron. Na razie uchował się zarząd i rada nadzorcza największego wytwórcy energii, czyli PGE. Jak mówią jednak nasze źródła, może to się zmienić już w tym miesiącu. Zwłaszcza że na przełomie roku z ust ministra skarbu Dawida Jackiewicza padło nazwisko prawdopodobnego następcy prezesa PGE Marka Woszczyka.

O tym, że nieprędko poznamy plany strategiczne firm, świadczy też list wysłany przez MSP do wszystkich nadzorowanych spółek o powstrzymanie się z kluczowymi decyzjami. A do takich niewątpliwie należy zaliczyć ogłoszenie przez zarząd korekty planów rozwoju.

– Plany poszczególnych spółek energetycznych kontrolowanych przez państwo determinuje kompleksowa strategia rządu. A co do tej ostatniej, to nie mam jeszcze do końca jasności, w jakim kierunku pójdzie – twierdzi Tomasz Chmal, ekspert rynku energetycznego.

Jego zdaniem potrzebna jest wizja państwa, ale też jego działania zmierzające do poprawy efektywności całego łańcucha wytwórczego (od wydobycia przez wytwarzanie i dystrybucję do sprzedaży energii i ciepła), by spółki mogły poukładać poszczególne klocki w ramach swoich strategii.

– W tej chwili trudno zgadnąć, na ile nowe strategie firm będą szły w kierunku pożądanym przez ministerstwa Skarbu i Energii. Resorty życzyłyby sobie usłyszeć o jakiejś formie wsparcia dla górnictwa, co może nastąpić po zmianach we władzach spółek – uważa Robert Maj z Haitong Bank. Jednocześnie zauważa, że to rozbieżne z oczekiwaniami inwestorów finansowych i mniejszościowych, którzy liczą na racjonalne podejście do planowanych inwestycji i regularne wypłacanie dywidend.

Według analityków najmniej narażony na konieczność podejmowania nowych inwestycji w sektorze wydobywczym jest Tauron, który jest najbardziej zadłużoną spółką sektora z czekającymi ją jeszcze dużymi wydatkami, a dodatkowo już wchłonął Brzeszcze kupione od Spółki Restrukturyzacji Kopalń.

Rozbudowa i odtwarzanie mocy

– Więcej jest znaków zapytania niż pewników, jeśli chodzi o to, co może się znaleźć w strategiach firm energetycznych – twierdzi Bartłomiej Kubicki z Societe Generale. Dla niego najbardziej interesujące będzie to, czy zaktualizowane plany spółek będą uwzględniać budżety na budowę kolejnych mocy, np. węglowych, koniecznych do uruchomienia po 2020 r., kiedy zakończą się te obecnie realizowane projekty, a także w jakich innych technologiach będą odtwarzane moce. Ten aspekt jest szczególnie ważny w przypadku PGE, które po zakończeniu rozbudowy Opola i Turowa będzie musiało podjąć szereg decyzji dotyczących m.in. atomu czy wiatraków na Bałtyku.

Zdaniem Kubickiego jednak pierwszym z następnej serii dużych projektów w energetyce będzie budowa ostrołęckiego bloku Energi. Aktualizacja strategii może wskazywać na konieczność tej inwestycji, szczególnie że nowe władze już głośno o tym mówią. – Pytanie tylko, czy w tej sytuacji Energa będzie kontynuowała plan rozwoju wiatraków, zwłaszcza z portfela kupionego razem z PGE za około 1 mld zł – pyta retorycznie analityk Societe Generale.

Ocenia jednak, że na razie nad obszarem odnawialnych źródeł energii zrobiło się cicho we wszystkich energetycznych koncernach państwowych. – Nie dziwi mnie to tylko w przypadku Tauronu, który nie ma pieniędzy na rozwijanie tego obszaru i najchętniej sprzedałby swoją spółkę wiatrową. Nad jej kupieniem zastanawia się Enea, ale i ona może nie mieć środków na rozwijanie wiatraków ze względu na zakup Bogdanki – uważa Kubicki.

– To moce węglowe, a nie wiatrowe, są priorytetem tego rządu – podkreśla Maj. Dlatego twierdzi, że większy nacisk w strategiach zarządy spółek położą na budowę bloków takich jak planowana Ostrołęka Energi. Świadczy o tym choćby fakt półrocznego odroczenia ustawy o OZE. Zdaniem analityka Haitong Bank brak stabilnych regulacji może skutkować przesunięciem priorytetów inwestycyjnych w Enerdze, co zmniejszy udział OZE w jej portfelu wytwórczym. Przypomnijmy, że odwołane w grudniu władze tej firmy z Andrzejem Tersą na czele mówiły o 60-proc. udziale wytwarzania z OZE w grupie do 2020 r.

Konieczne cięcia wydatków i kosztów

Prawie na pewno można się spodziewać jednak zaadaptowania przez nowy zarząd Energi punktu mówiącego o oszczędnościach rzędu 250 mln zł w latach 2016–2018. O cięciu kosztów w tym horyzoncie czasowym mówi też PGE oraz Tauron. W obu spółkach może chodzić o optymalizację struktury posiadanego majątku i zatrudnienia, a także procesów dezinwestycyjnych. PGE już sprzedało mniejszościowy pakiet EC Będzin. Jednak rynek od miesięcy spekuluje o bardziej intratnej transakcji zbycia Exatelu.

Z kolei w przypadku Tauronu analitycy oczekują nie tylko sprzedaży farm czy też zmniejszenia budżetów inwestycyjnych w obszarze wydobycia, ale także potencjalnego zaniechania budowy bloku gazowego w Elektrowni Łagisza. – Wszystkie inne inwestycje obecnie prowadzone powinny być kontynuowane, biorąc pod uwagę ich stopień zaawansowania – twierdzi Kubicki.

Jego zdaniem interesujące będzie także to, czy Enea wykupi 100 proc. akcji lubelskiej kopalni. W przypadku tej spółki zastanawia też jej dalszy udział w ratowaniu sektora górniczego. Rząd nadal analizuje bowiem plan połączenia poznańskiej grupy energetycznej z Katowickim Holdingiem Węglowym. Poprzedni zarząd z Krzysztofem Zamaszem na czele próbował się przed tym bronić, właśnie kupując Bogdankę.

Piotr Dzięciołowski z DM Citi Handlowego ocenia, że spółki ostatecznie i tak będą starały się realizować te punkty państwowej strategii energetycznej, które będą choć trochę opłacalne. Jednak – jak zauważa – na razie brak jest jasnej wizji rządu choćby w zakresie rozwiązania problemów górnictwa.

Z dużą rezerwą wypowiada się na temat kolejnych aktualizowanych dokumentów w zakresie rozwoju spółek energetycznych. Jego zdaniem to Ministerstwo Energii powinno najpierw powiedzieć, ile Polska będzie miała deficytu mocy, dać narzędzie do realizacji inwestycji np. nowych bloków węglowych w postaci choćby kontraktu różnicowego. W innym przypadku – jak twierdzi – strategie aktualizowane przez koncerny mogą się okazać sztucznymi dokumentami. – Nie przywiązywałbym też do tego aż tak dużej wagi. Historia pokazuje bowiem, że w trakcie długiego horyzontu obowiązywania strategii spółki mogą rezygnować z wielu założeń i inwestycji, a realizować inne – argumentuje analityk Citi Handlowego.

[email protected]