Maciej Trybuchowski, prezes KDPW: Jesteśmy w stanie działać w wielu obszarach

WYWIAD | Maciej Trybuchowski - z nowym prezesem KDPW rozmawiają Andrzej Stec i Przemysław Tychmanowicz.

Od niedawna dowodzi pan KDPW, czyli jedną z ważniejszych instytucji infrastrukturalnych naszego rynku. Jaką ma pan wizję funkcjonowania grupy KDPW?

Nie chciałbym mówić o własnej wizji, ale o wyzwaniach, przed którymi stoi cały rynek kapitałowy. Grupa KDPW pełni na nim bardzo ważną rolę i uważam, że bardzo dobrze się z niej wywiązuje. Z pewnością jednak stoi przed nami wiele wyzwań i to jest nasza przyszłość.

Jakie są to wyzwania?

Ogólnie podzieliłbym je na trzy obszary: regulacyjny, technologiczny i rozwojowy.

Co należy rozumieć przez poszczególne aspekty?

Jeśli chodzi o wyzwania regulacyjne, jednym z najważniejszych projektów jest proces autoryzacji KDPW, który ma potwierdzić naszą silną pozycję nie tylko na rynku lokalnym, ale przede wszystkim międzynarodowym. Proszę bowiem pamiętać, że na chwilę obecną sześć europejskich depozytów uzyskało autoryzację. Widać więc, że w tym zakresie jest pewna rzadkość i unikalność. Z drugiej strony czeka nas bardzo duże nowe wyzwanie związane z rejestracją niepublicznych obligacji korporacyjnych oraz z rejestrem akcjonariuszy.

No właśnie, czy to jest wyzwanie, a może po prostu konieczność usprawnienia funkcjonowania rynku obligacji?

Dla nas jako instytucji na pewno jest to swoiste wyzwanie techniczne i organizacyjne. Mogę jednak powiedzieć, że KDPW jest do tego gotowy. Oczywiście, mam świadomość pojawiających się głosów krytycznych w sprawie rejestru, związanych ze wzrostem kosztów na rynku czy czasem rejestracji papierów. To są zrozumiałe obawy rynku, natomiast ustawodawca nakłada na naszą instytucję taki obowiązek, który wynika z potrzeby zapewnienia transparentności i bezpieczeństwa obrotu tym instrumentem, szczególnie w kontekście ostatnich wydarzeń. My z taką argumentacją ustawodawcy się zgadzamy i przygotowujemy przyjazne dla rynku rozwiązania.

Czyli jeśli pomysł stworzenia rejestru zostanie oficjalnie przyjęty, wy jesteście gotowi do tego, by go uruchomić?

Tak, mogę potwierdzić, że jesteśmy gotowi do tego, aby prowadzić rejestr obligacji niepublicznych. Współpracujemy chociażby z Ministerstwem Finansów w zakresie zapisów, które powinny w najbardziej przyjazny sposób zapewnić uczestnikom rynku możliwość rejestrowania papierów. Z drugiej strony bardzo blisko współpracujemy także z samymi uczestnikami rynku, tak aby wypracować jak najlepsze rozwiązania. Chciałbym jednak jeszcze raz zapewnić, że KDPW od strony organizacyjnej i technicznej jest gotowy, i uważam, że obawy podnoszone na rynku są po prostu nieuzasadnione. Warto dodać, że nie postrzegamy tego jako możliwości dodatkowego zarobku, ale bardziej chcemy spełnić swoją rolę jako instytucja infrastrukturalna rynku. Mamy zapewnić sprawność i efektywność kosztową, a sam rejestr ma zapewnić przejrzystość, a przez to także większe bezpieczeństwo.

Czy prace przy rejestrze nie sprawią, że KDPW odejdzie od innych pomysłów rozwojowych?

Jestem przekonany, że nie. Dysponujemy wystarczającymi zasobami i profesjonalnym zespołem. Nie widzę zagrożeń w innych realizowanych projektach. Dokonaliśmy ostatnio przeglądu różnych projektów strategicznych. Planowane są one z wyprzedzeniem, tak aby uczestnicy rynku również mieli czas do nich się przygotować. Jesteśmy w stanie skutecznie działać w wielu obszarach.

Wspomniał pan również o wyzwaniach technologicznych...

KDPW dziś tak naprawdę jest firmą technologiczną. Większość projektów realizujemy własnymi siłami. Dotyczy to m.in. oprogramowania, na którym pracuje KDPW i izba rozliczeniowa KDPW_CCP. Na pewno jednak dużym wyzwaniem jest technologia blockchain. Aktualnie realizujemy projekt związany właśnie z wykorzystaniem tej technologii. Chodzi oczywiście o eVoting, czyli możliwość zdalnego głosowania na walnych zgromadzeniach. Prace w tym temacie są zaawansowane. Można więc powiedzieć, że jesteśmy już zaprzyjaźnieni z nową technologią. Co więcej, widzimy również przychylność regulacyjną. Blisko współpracujemy w tej materii z Ministerstwem Finansów.

Temat eVotingu przewija się już od pewnego czasu. Kiedy realnie można będzie skorzystać z tego rozwiązania?

Tak jak wspomniałem, prace są bardzo zaawansowane. Nie jesteśmy jednak jedyną siłą sprawczą. Do tego dochodzą jeszcze kwestie regulacyjne. Myślę, że jeżeli stanie się to w przyszłym roku, będzie to szybki termin, ale jednocześnie realistyczny. Bardziej będzie to jednak druga połowa przyszłego roku. Chcę także podkreślić, że nie jest to jedyny projekt, nad którym pracujemy w chwili obecnej. Niezwykle istotną kwestią dla rynku jest temat krótkiej sprzedaży, czyli stworzenia platformy do pożyczek papierów wartościowych. W tym obszarze dobrze i blisko współpracujemy z GPW, więc jest szansa, że w końcu realnie krótka sprzedaż zacznie funkcjonować również na naszym rynku. To jest element, którego na pewno potrzebuje rynek i który może przełożyć się na większą płynność.

Może warto też pomyśleć, aby rozwiązania technologiczne wprowadzane przez KDPW eksportować też do innych krajów np. rynków z naszego regionu?

Współpraca międzynarodowa w kontekście funkcjonowania KDPW i KDPW_CCP pojawia się ostatnio bardzo często. Jesteśmy świadomi, że naszych działań nie możemy ograniczać tylko do lokalnego rynku. Musimy jednak sobie zdawać sprawę, że jeżeli chodzi o izby rozliczeniowe, to działają one w różnych reżimach prawnych, mamy do czynienia z różnymi walutami, rynki są na różnym etapie rozwoju. W związku z tym nie jest łatwo wyeksportować wystandaryzowany produkt. My jako grupa KDPW jesteśmy podmiotem, który ma najszerszy zakres usług w regionie. Współpraca regionalna oczywiście jest możliwa, w naszej ocenie, w szczególności w dwóch obszarach: repozytorium transakcji oraz nadawania kodów LEI.

A nie boicie się zagranicznej konkurencji?

W ostatnim czasie platforma Cboe Europe poinformowała, że da możliwość handlu akcjami z indeksu WIG20. Dla naszego rynku nie jest to oczywiście dobra informacja, ale nasz rynek kapitałowy jest przygotowany do działania w konkurencyjnym otoczeniu. Uważam, że zarówno GPW, jak i grupa KDPW jest w stanie stawić czoła konkurencji. Będziemy robić wszystko, aby bronić się przed fragmentacją polskiego rynku.

Bardzo często przedstawiciele KDPW mówią, że chcą być instytucją pierwszego wyboru dla lokalnych podmiotów. Może właśnie warto rozszerzyć to także o region?

Faktycznie, mogę potwierdzić, że chcemy być instytucją pierwszego wyboru na lokalnym rynku. Jeśli zaś chodzi o region, trzeba pamiętać, że zarówno giełdy, jak i depozyty w całej Europie ze sobą konkurują. Środowisko działania jest wysoce konkurencyjne. Musimy więc znajdować takie obszary, w których występują efekty synergii. Poza tym proszę pamiętać, że dużo rzeczy można jeszcze zrobić na lokalnym rynku. Dużym wyzwaniem jest chociażby temat rozliczenia instrumentów opartych na towarach. Myślę, że tę kwestię we współpracy z GPW optymalnie zorganizujemy.

Czyli mamy rozumieć, że chcecie rozliczać także instrumenty oparte na surowcach takich jak węgiel czy też uprawnienia do emisji CO2?

Tak. Technicznie i organizacyjnie bylibyśmy do tego gotowi. Jesteśmy bowiem w stanie rozliczyć bardzo dużą gamę instrumentów. Na świecie takie instrumenty funkcjonują. Jest potencjał, aby obsługiwać nowe towary i instrumenty. Trzeba jednak podkreślić, że nie sztuką jest tworzyć nowe produkty. Muszą to być produkty, które odpowiadają na realne zapotrzebowanie rynku.

Kolejne wyzwania, czyli wyzwania rozwojowe.

Wyzwania rozwojowe pokrywają się w dużej części z wyzwaniami technologicznymi. Oczywiście, tak jak wspomniałem, działamy wielotorowo. W najbliższej przyszłości wdrażamy m.in. obsługę komunikatów usprawniających wymianę informacji z klientami, czyli domami maklerskimi, bankami, emitentami. To jest proza dnia codziennego. Trzeba jednak pamiętać, że KDPW jako firma technologiczna co jakiś czas oferuje nowe rozwiązania. Może nie są one spektakularne, ale dla domów maklerskich, banków, emitentów są to istotne rzeczy. Jest to zarówno unowocześnienie, jak i ułatwienie pracy i funkcjonowania rynku.

Przez wiele lat reprezentował pan branżę maklerską, która od instytucji infrastrukturalnych co jakiś czas domaga się obniżek opłat. Czy teraz, będąc po drugiej stronie barykady, widzi pan ku temu możliwość?

Grupa KDPW na przestrzeni lat mocno obniżyła opłaty. Na pewno nie jesteśmy drożsi, jeśli porównamy się z innymi podmiotami tego typu w Europie. KDPW sukcesywnie obniżał opłaty i jest gotowy tę politykę kontynuować. Powinniśmy jednak pamiętać, że przed nami także inne cele, które musimy realizować. Oczywiście, infrastruktura musi być tania, ale jednocześnie także sprawna i bezpieczna.

Apele o obniżenie opłat wynikają też z kondycji polskiego rynku. Jak pan ją ocenia obecnie?

Infrastrukturalnie i organizacyjnie na pewno sytuacja jest bardzo dobra. Dowodem na to jest chociażby przekwalifikowanie polskiego rynku przez agencję FTSE Russell do grona rynków rozwiniętych. Natomiast bieżąca sytuacja? Niestety, nasz rynek ucierpiał reputacyjnie, dlatego potrzebujemy bardzo konkretnych działań, żeby wizerunek stabilnego, godnego zaufania miejsca obrotu i pozyskiwania kapitału przywrócić. Warto także zauważyć, że tak naprawdę od kilku lat jesteśmy w trendzie bocznym. Dotyczy to również roli i miejsca całego rynku kapitałowego. Liczę jednak, że chociażby projekt pracowniczych programów kapitałowych czy też strategia rynku kapitałowego pozwolą nam wyrwać się z tego trendu bocznego.

Maciej Trybuchowski z rynkiem kapitałowym związany jest od ponad 20 lat. W przeszłości pracował m.in. w biurze pełnomocnika rządu ds. przekształceń własnościowych w Ministerstwie Finansów. W kolejnych latach związał się z branżą maklerską. Pracował w takich firmach jak: CDM Pekao, BM Bank BGŻ, IDMSA czy też DM Bank BPS. Zanim trafił do KDPW plenił funkcję prezesa PGE DM.