Bankomaty bitcoinowe żerują na klientach?

Liczba bankomatów bitcoinowych w USA wzrosła przez ostatnie cztery lat pięciokrotnie, do ponad 31,1 tys. Niektóre z nich pobierają prowizje dochodzące do 22 procent wartości transakcji.

Bankomaty bitcoinowe (BTM) to automaty za pomocą, których można wymieniać tradycyjne pieniądze na kryptowaluty. Zyskały one mocno na popularności w trakcie pandemii, a można je napotkać m.in. na stacjach benzynowych, w centrach handlowych czy obok sklepów spożywczych, czyli tam gdzie zwykle stawiane są tradycyjne bankomaty. Szybki rozwój tej usługi budzi jednak pewne obawy. Agencja Bloomberga wskazuje, że w USA nieproporcjonalnie dużo bankomatów bitcoinowych działa w dzielnicach zamieszkiwanych przez Afroamerykanów i Latynosów, a operatorzy tych maszyn pobierają wysokie prowizje. Ściągane przez nich opłaty sięgają czasem nawet 22 proc. wartości transakcji.

Prowizja zależna od lokalizacji bankomatu

Prowizje wynoszące 22 proc. pobierają m.in. firmy Bitstop i CoinFlip. Twierdzą jednak, że jej wysokość jest uzależniona od lokalizacji danego BTM. CoinFlip dodatkowo pobiera od każdej transakcji 2,49 USD „opłaty sieciowej”. Ich rywal, spółka Bitcoin Depot, pobiera 3 USD od każdej transakcji oraz prowizję, która ma być zbliżona do 20 proc. Jej wielkość jest zależna m.in. od sytuacji na rynku oraz od kosztów ponoszonych przez spółkę. 

Przedstawiciele firm będących operatorami bankomatów bitcoinowych zaprzeczają temu, że kierują swoje usługi szczególnie mocno do mniejszości rasowych. - Nigdy w naszej historii nie celowaliśmy w dany obszar kierując się profilowaniem rasowym. Skupiamy się na obszarach, na których konkurencja jest mała a przy tym istnieje populacja mogąca sprawić, że bankomaty będą zyskowne — mówi agencji Bloomberga Brendon Mintz, szef firmy Bitcoin Depot. Jego firma szczyci się tym, że jest oddana idei „inkluzywności finansowej”, czyli że zapewnia uslugi ludziom niezależnie od ich statusu majątkowego. 80 proc. jej klientów zarabia mniej niż 80 tys. USD rocznie. Operatorzy bankomatów bitcoinowych często deklarują również, że zapewniają dostęp do usług finansowym ludziom, którzy nie mają dostępu do tradycyjnych usług bankowych. (Według danych Fedu, ta grupa ludzi stanowi 6 proc. populacji USA).

Gdzie można znaleźć bankomaty bitcoinowe?

Według danych serwisu Coin ATM Radar, na świecie funkcjonuje obecnie blisko 36 tys. bankomatów bitcoinowych. Najwięcej z nich jest w USA — aż 31 173. Drugie miejsce pod tym względem zajmuje Kanada z 3011 BTM, a trzecie Australia z 991. Na czwartej pozycji jest Hiszpania z 311 lokalizacjami, a na piątym Polska z 285. Nasz kraj wyprzedza m.in. Salwador (215), Niemcy (192), Hongkong (173), Gruzję (132), Szwajcarię (128), Rosję (76), Francję (18) czy Japonię. Po jednym bankomacie bitcoinowym jest m.in. w: Wielkiej Brytanii, Belgii, Indiach, na Malcie, w Luksemburgu i San Marino. Według Coin ATM Radar w samej aglomeracji warszawskiej znajdują się 52 BTM.