Waszyngton znów będzie stymulował gospodarkę

Jeśli Kongres zaakceptuje porozumienie, które administracja Baracka Obamy zawarła z republikanami, kolejne 800 mld USD zasili amerykańską gospodarkę

Administracja prezydenta USA Baracka Obamy odłożyła na później plany konsolidacji finansów publicznych. W najbliższych latach będzie się nadal koncentrowała na próbach pobudzenia gospodarki. Na najnowszy pakiet stymulacyjny, o szacunkowej wartości około 800 mld USD (2,4 bln zł), czyli 5 proc. amerykańskiego PKB, złożą się głównie ulgi podatkowe. O dwa lata przedłużone zostaną te uchwalone jeszcze przez poprzednika Obamy George’a W. Busha, pojawią się jednak także nowe bodźce dla gospodarki.

[srodtytul]Koniec sporu[/srodtytul]

W poniedziałek wieczorem administracja Obamy zawarła wstępne porozumienie z liderami republikanów w Kongresie, które zakończyło toczący się od wielu miesięcy spór o to, co zrobić z ulgami Busha wprowadzonymi w latach 2001–2003.

Najważniejszym ich składnikiem była obniżka prawie wszystkich stóp podatku dochodowego, przy czym najwyższa spadła z blisko 40 do 35 proc. Dodatkowo w dół poszedł podatek od zysków kapitałowych. Wszystkie te rozwiązania miały zwiększyć motywację Amerykanów do pracy, oszczędzania i inwestowania i w efekcie pobudzić gospodarkę zmagającą się z następstwami pęknięcia bańki internetowej i ataków terrorystycznych na wieżowce World Trade Center.

Ulgi te miały wygasnąć z końcem bieżącego roku. Republikanie argumentowali jednak, że byłoby to zabójcze dla gospodarki, która dopiero co wychodzi z kryzysu. Część ekonomistów, np. noblista Edward Prescott, wskazywała, że to właśnie perspektywa wzrostu obciążeń zniechęca Amerykanów do wydawania i hamuje ożywienie gospodarcze.

Rząd opowiadał się za tym, aby przedłużyć większość ulg, z wyjątkiem tych dla 2 proc. najzamożniejszych Amerykanów. Ostatecznie jednak ugiął się przed postulatami republikanów, którzy w listopadzie wygrali wybory uzupełniające do Kongresu. – Nie możemy bawić się w politykę, podczas gdy Amerykanie oczekują, że rozwiążemy ich problemy – powiedział Barack Obama.

[srodtytul]Kosztowne przyspieszenie[/srodtytul]

W zamian za ustępstwo prezydenta republikanie zgodzili się, aby bezrobotni jeszcze przez 13 miesięcy mieli prawo do pobierania zasiłku przez 99 tygodni zamiast tradycyjnych 26 tygodni. Dodatkowo administracja Obamy przeforsowała obniżkę na rok składki pracowników na ubezpieczenia społeczne z 6,2 do 4,2 proc. wynagrodzenia (składka pracodawców nie ulegnie zmianie). Z kolei firmy będą mogły przez rok w całości odliczyć od podatku koszty inwestycji.

Jakie będą skutki tych rozwiązań dla amerykańskiej gospodarki i budżetu? – Porozumienie oznacza lepsze prognozy dla tempa wzrostu gospodarki USA, zysków spółek i zatrudnienia – napisał w nocie do klientów John Silva, główny ekonomista banku Wells Fargo. Podwyżkę prognoz zapowiedziały już m.in. Goldman Sachs i Bank of America. Dotąd oczekiwały, że amerykański PKB powiększy się w tym roku o 2,7 proc., a w przyszłym o około 1,7 proc.

Drugą stroną medalu będzie jednak zapewne wzrost deficytu budżetowego. Według ekonomistów BNP Paribas w bieżącym roku fiskalnym (trwa od października) luka sięgnie 9,5 proc. PKB, zaś w kolejnym nawet 9,8 proc. Dotąd oczekiwali, że będzie to odpowiednio 8,5 i 6,9 proc. – Utrzymywanie deficytu budżetowego powyżej 1 bln USD po 2011 r. zaciąży na kursie dolara. Inwestorzy zmęczą się odsuwaniem przez Waszyngton naprawy finansów publicznych, zwłaszcza gdy korzyści cięcia deficytów w Europie staną się widoczne – oceniła Camilla Sutton, strateg walutowy w Scotia Capital.

[ramka][b]1,3 bln USD[/b] - według Kongresowego Biura Budżetowego wyniesie w tym roku fiskalnym deficyt budżetowy USA. To około 9 proc. PKB

[b]500 mld USD[/b] - zostanie w kieszeniach podatników dzięki wydłużeniu na kolejne dwa lata tzw. ulg podatkowych Busha[/ramka]