PRS po polsku, czyli duszenie w zarodku

Trudne otoczenie makro i wojna na Ukrainie mocno zmniejszyły aktywność inwestorów PRS nad Wisłą. Nie pomagają zapowiedzi przepisów bijących w raczkujący rynek.

Publikacja: 14.02.2023 21:00

Jedną z ostatnich transakcji na rynku PRS jest zakup apartamentów w Złotej 44 przez niemiecki Livos

Jedną z ostatnich transakcji na rynku PRS jest zakup apartamentów w Złotej 44 przez niemiecki Livos od wycofującej się z Polski Catelli. Fot. mat. prasowe

Wartość transakcji na rynku PRS w Polsce skurczyła się w ubiegłym roku o 57 proc., do 265 mln euro (prawie 1,3 mld zł) – wynika z szacunków JLL. Jak zaznacza Aleksandra Gawrońska, szefowa badań rynku mieszkaniowego, sprzedaż mieszkań nabywcom indywidualnym w 2022 r. mocno wyhamowała (spadek o 50 proc. w sześciu największych aglomeracjach), dlatego deweloperzy szukali alternatywnych rozwiązań, m.in. z podmiotami inwestującymi w mieszkania na wynajem.

– Jednak również ta grupa borykała się z wieloma problemami, m.in. wysokimi kosztami finansowania, trudnością z określeniem kosztów inwestycji, a nawet postrzeganiem Polski jako rynku o podwyższonym ryzyku geopolitycznym. Z tego powodu część negocjacji zakupu kolejnych budynków na wynajem została zawieszona, a wartość transakcji mocno spadła – mówi Gawrońska.

Za wcześnie na wyciskanie

Oprócz otoczenia makro i geopolitycznego wpływ na decyzje inwestorów PRS ma również legislacja. Inwestorzy instytucjonalni bywają postrzegani jako ci, którzy „zabierają” podaż Kowalskim, w rządowych gabinetach trwa dyskusja na temat opodatkowania „hurtowych” zakupów mieszkań.

– Same zapowiedzi potencjalnego wdrożenia ograniczeń dla PRS wpływają na to, że w Polsce powstaje mniej mieszkań na wynajem, a w związku z kryzysem uchodźczym lokale są jeszcze bardziej potrzebne – mówi Sebastian Juszczak, ekspert Polskiego Związku Firm Deweloperskich. Przypomina, że Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju w grudniu udzielił platformie PRS Resi4Rent 50 mln euro finansowania w ramach programu, którego celem jest wspieranie Ukrainy, oraz państw dotkniętych skutkami rosyjskiej inwazji.

Niedobór mieszkań na wynajem uwidocznił się w zeszłym roku, kiedy skumulował się popyt uchodźców z Ukrainy i Polaków z odciętym dostępem do kredytów hipotecznych: stawki najmu w metropoliach wzrosły skokowo.

– Wszelkie dodatkowe ograniczenia dla rynku najmu spowodują, że mieszkań będzie mniej i staną się jeszcze droższe. Już teraz PRS spotyka się z niekorzystnymi zmianami legislacyjnymi: likwidacją możliwości ujmowania w kosztach podatkowych amortyzacji nieruchomości czy zmianą interpretacji urzędów skarbowych w zakresie możliwości nałożenia wyższej stawki podatku od nieruchomości – mówi Juszczak.

Gawrońska zaznacza, że w tej chwili PRS w Polsce to niecałe 11 tys. wynajmowanych mieszkań, czyli mniej niż 1 proc. całego rynku najmu skupionego w rękach osób fizycznych (notabene w tym około 2 tys. lokali to państwowy Fundusz Mieszkań na Wynajem). – Obawy, że inwestorzy mogą zdominować rynek, są zupełnie nieuzasadnione. Wprowadzenie dodatkowych podatków i ograniczeń może skutecznie zahamować rozwój rynku. Inwestorzy instytucjonalni nabywają mieszkania na wynajem, a nie spekulacyjne. W obecnej sytuacji zwiększenie zasobów dostępnych w najmie powinno być jednym z priorytetów – podkreśla Gawrońska.

Różne skale

Deweloperzy z rynku kapitałowego w 2022 r. sprzedali nabywcom instytucjonalnym około 1,64 tys. lokali, o 62 proc. mniej niż rok wcześniej. Na wynik w 2021 r. złożyły się głównie dwie bardzo duże umowy ramowe (Heimstaden i Spravia oraz Ares i Murapol), w 2022 r. zawarto więcej mniejszych transakcji (Murapol, Dom Development, Unidevelopment i Victoria Dom). W 2022 r. sprzedaż PRS stanowiła ponad 8 proc. sprzedaży ogółem wobec 13 proc. rok wcześniej.

Budownictwo
Mirbud po konferencji: co z przejęciami, emisją i dywidendą?
Budownictwo
Polski Holding Nieruchomości z nowym zarządem
Budownictwo
Mo-Bruk planuje przejęcia i wzrost mocy
Budownictwo
GTC chce większej dywersyfikacji portfela
Budownictwo
GTC chce budować mieszkania na sprzedaż i na wynajem
Budownictwo
Kurs dewelopera ED Invest w górę po wynikach