Budownictwo: Część wzrostu kosztów poniesie zamawiający

GDDKiA podnosi limity waloryzacji także w już zawartych umowach. Branża oczekuje podobnego ruchu od PKP PLK.

Wykonawcy kontraktów drogowych, w których uderzył m.in. skokowy wzrost cen materiałów jako pokłosie rosyjskiej inwazji na Ukrainę, mogą liczyć na częściową poprawę sytuacji.

Rozkład ryzyka

Przez najbliższe dwa miesiące Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad planuje zawrzeć aneksy podnoszące limit waloryzacji w umowach, dla których oferty były składane w ubiegłym roku. Chodzi o podpisane niedawno kontrakty, jak i te czekające dopiero na rozstrzygnięcie. Do końca sierpnia urząd zamierza zawrzeć ponad 130 aneksów, dobiega końca ustalanie ostatecznej treści, podpisywanie ma się rozpocząć w połowie tego miesiąca. Limit zostanie podniesiony do 10 proc. wartości kontraktu.

Obecnie we wszystkich nowych przetargach stosowany jest ten próg.

GDDKiA podała, że od rosyjskiej inwazji na Ukrainę podpisała dziewięć umów o wartości 3,1 mld zł przy budżecie 4,25 mld zł. „Pokazuje to, że wykonawcy podtrzymują swoje oferty złożone jeszcze przed wybuchem wojny. Analizując ryzyka, biorą też pod uwagę, że kontrakty te wejdą w etap prac budowlanych dopiero w 2024 r., kiedy sytuacja na rynku powinna być już ustabilizowana” – wskazał urząd.

– Można powiedzieć, że to wzrost do „tylko” 10 proc., ale to dobry początek. Na razie dotyczy to kontraktów z GDDKiA, ale trwają rozmowy także o rynku kolejowym. Limit 10 proc. nie przełoży się na poprawę wyników spółek, jedynie zrekompensuje straty spowodowane nieprzewidywalnym wzrostem cen, pozwoli przetrwać, nie doprowadzi do upadłości, jakie widzieliśmy w związku z Euro 2012 – mówił o sytuacji Artur Popko, prezes Budimeksu, w weekendowym „Parkiecie”.

Dla wykonawców infrastruktury kolejowej waloryzacja to jeszcze pilniejszy temat.

– W kontraktach z PKP PLK limit waloryzacji wynosił 5 proc. wartości zlecenia, co – mówiąc delikatnie – jest wymiarem symbolicznym wobec skokowego wzrostu cen materiałów. W nowych kontraktach limit został podwyższony do 10 proc., co nie poprawi w sposób zdecydowany sytuacji – ocenił Wiesław Nowak, prezes ZUE. – Jeśli ktoś podpisał umowy w latach 2020–2021 lub wcześniejszych, a dopiero teraz realizuje zasadnicze roboty budowlane, to ma powody do zmartwienia, bo koszty materiałów i wykonawstwa wzrosły skokowo, a mechanizmy waloryzacyjne nie pokrywają tego w pełni. Jedyną uczciwą metodą byłaby waloryzacja po prostu adekwatna do realiów rynkowych – dodał. Tak działa to m.in. w Czechach i na Słowacji.

Koszty dalej w górę

Według najnowszych szacunków Grupy PSB Handel, w czerwcu średnie ceny najpopularniejszych materiałów dla budownictwa oraz domu i ogrodu wzrosły rok do roku o prawie 32 proc. W skali półrocza ceny poszybowały w górę o 30 proc.: najmocniej podrożały izolacje termiczne (60 proc.), płyty OSB (43 proc.) i sucha zabudowa (41 proc.).