Wyższy CIT dla banków – niższe dywidendy. O ile?

Już w przyszłym roku sektor ma zapłacić o 7 mld zł wyższy podatek dochodowy, a poziom wypłat dywidendy dla „oszczędzających” ma być o 1 mld zł niższy - szacuje ZBP.

Nie milkną echa kontrowersyjnej propozycji Ministerstwa Finansów podwyższenia podatków dla kredytodawców. Notowania indeksu WIG - Banki kształtują się na poziomie o niemal 9 proc. niższym niż przed tygodniem i wszystko wskazuje na to, że ten pomysł wejdzie w życie. Prezydent Karol Nawrocki nie zadeklarował, że zawetuje takie rozwiązanie, a coraz więcej polityków opcji rządzącej wytyka kredytodawcom wielomiliardowe zarobki.

Ile stracą banki na wyższych podatkach

Tymczasem Związek Banków Polskich pokazał w środę kompleksową analizę skutków wyższych danin dla sektora. Przypomnijmy, że chodzi tu o propozycję podniesienia stawki CIT dla banków z obecnych 19 proc. do docelowo 23 proc. począwszy od 2028 r., z podwyższoną stawką 30 proc. w 2026 r. oraz 26 proc. w 2027 r. Jednocześnie MF planuje nieco obniżyć tzw. podatek bankowy, o 20 proc. od 2028 r. (a w 2027 r. – o 10 proc.).

ZBP wylicza, że jeśli takie zmiany wejdą w życie, w samym 2026 r. banki mogą zapłacić nawet 19,4 mld zł podatku CIT, a więc niemal 7,1 mld więcej niż w sytuacji bez zmian (przy „normalnej 19-proc. stawce CIT byłoby to 12,3 mld zł). W 2027 r. „nadwyżka” do zapłaty w CIT wynosić może 4,3 mld zł, w 2028 r. – ok. 2,6 mld zł, w 2029 r. – 2,7 mld zł, itp. Koszt fiskalny netto dla sektora ma być nieco niższy, ze względu na obniżkę podatku bankowego od 2027 r. Ale i tak w perspektywie 10 lat banki zapłacą daniny o 20,6 mld zł wyższe – ocenia ZBP.

Jednocześnie środowisko zwraca uwagę, że nowe stawki CIT relatywnie najmocniej uderzą w bankowość spółdzielczą.

Ile stracą akcjonariusze

Wzrost obciążeń fiskalnych dla sektora to również negatywne skutki dla gospodarki i oszczędzających – analizuje ZBP. Już w 2026 r. wyższa stawka CIT może doprowadzić do spadku potencjału banków do finansowania gospodarki o 42 mld zł, w 2027 r. – o 64 mld zł, a łącznie w latach 2026-2035 – aż o blisko 124 mld zł.

Jednocześnie stratni być mogą „zwykli” Polacy. ZBP wylicza, że co najmniej połowa pracujących Polaków ma pośrednio lub bezpośrednio udziały w bankach, jest ich akcjonariuszami poprzez takie programy jak PPK (3,8 mln osób), OFE (14,18 mln osób), IKE (0,96 mln osób), IKZE (0,59 mln osób), czy fundusze inwestycycyjne i rachunki maklerskie (3,9 mln osób).

Wyższy CIT dla banków „uderzy więc w miliony oszczędzających Polaków”. Przełożenie jest tu proste – im większy podatek dochodowy, tym niższy zysk netto i niższe dywidendy. Według ZBP, w 2026 r. wypłaty dywidendy dla oszczędzających (czy szerzej – inwestorów indywidualnych) wyniosą więc ok. 4 mld zł i będą o prawie 1 mld zł niższe niż gdyby CIT nie wzrósł. W horyzoncie 10 lat – „do kieszeni polskich ciułaczy (głównie emerytów) nie trafi ponad 4,8 mld zł” – ostrzega ZBP.

Jak banki oceniają wyższy CIT

Podczas środowej konferencji prezes Tadeusz Białek podkreślał, że środowisko rozumie potrzeby budżetu państwa związane ze zwiększonymi wydatkami na obronność i zdrowie. Ale i tak ocenił, że propozycja MF jest niesprawiedliwa i niekonstytucyjna. Jako największe kontrowersje wskazano fakt, że podwyżka stawki CIT ma zostać wprowadzona na stałe (w wysokości 23 proc. wobec 19 proc.) bez względu na koniunkturę i sytuację banków (a nie jako jednorazowa danina z tytułu zysków nadzwyczajnych). Podwyżka ta ma dotyczyć tylko jednej branży, co jest swego rodzaju ewenementem na tle innych krajów UE. Przykładowo Czechy, Francja, Słowenia czy Litwa owszem podniosły stawki CIT od 2024 czy 2025 r., ale dla wszystkich przedsiębiorstw.

Dalej prezes wytyka, że sektor bankowy, wbrew pozorom, wcale nie jest najbardziej zyskowną i rentowną branżą na polskim rynku. Za to jest największym i najsolidniejszym płatnikiem CIT (co czwarta złotówka z CIT to właśnie danina wpłacona przez banki), a do tego jako jeden z niewielu już od wielu lat płaci też dodatkową daninę branżową (podatek od niektórych instytucji finansowych).

Ciekawe przy tym, że zdaniem ZBP banki ewentualnie mogłyby ponosić wyższe obciążenia fiskalne, ale rząd powinien im w tym pomóc. Przykładowo ustawowy nakaz zawierania ugody w przypadku sporów prawnych o kredyty CHF pozwoliłby na uwolnienie środków na poziomie ok. 20 mld zł. Z kolei obniżenie europejskich standardów wymogu zabezpieczenia DGS z obecnego poziomu 1,6 proc. do maksymalnie 1,2 proc. to efekt ok. 5 mld zł wolnych środków.