Inwestorzy znów zaczęli martwić się o Francję

Paryski indeks giełdowy CAC 40 jest wyraźnie osłabiony, a rentowność francuskich obligacji dziesięcioletnich prawie zrównała się z dochodowością takich samych papierów włoskich. Minister finansów straszy wizją interwencji Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

CAC 40, główny indeks giełdy w Paryżu, rósł w środę po południu o 0,5 proc. Lekko więc odrabiał straty po wtorkowej przecenie, ale mimo środowej zwyżki był wciąż o prawie 3 proc. niżej niż na piątkowym zamknięciu. W ostatnich miesiącach słabo się prezentował na tle innych europejskich indeksów giełdowych. Od początku roku zyskał tylko 4,9 proc., podczas gdy niemiecki DAX urósł o 21 proc., włoski FTSE MIB zyskał prawie 25 proc., a polski WIG 20 poszedł w górę o niemal 32 proc. Pod presją znalazły się również francuskie obligacje rządowe. We wtorek po południu ich rentowność sięgała 3,5 proc. i była najwyższa od lutego. Jej poziom sam w sobie nie jest jeszcze niebezpieczny, ale Francja jest coraz bardziej postrzegana przez inwestorów jako „słabe ogniwo” strefy euro. Różnica pomiędzy rentownością jej dziesięciolatek a podobnych papierów włoskich wynosiła we wtorek tylko 8 pb. i stała się najmniejsza od 2005 r. Równocześnie była o 80 pb. wyższa od rentowności niemieckich obligacji dziesięcioletnich Francuskie aktywa znalazły się w niełasce u inwestorów, głównie z powodu kryzysu politycznego i towarzyszących mu obaw o kondycję fiskalną Francji. Obecnemu francuskiemu rządowi, kierowanemu przez Francoisa Bayrou (wysuniętego na to stanowisko przez prezydenta Emmanuela Macrona) grozi upadek. 8 września ma się odbyć w parlamencie głosowanie nad wotum zaufania dla tego gabinetu. Minister finansów Eric Lombard prognozuje, że jeśli Bayrou je przegra, to rentowność francuskich obligacji dziesięcioletnich stanie się wyższa od rentowności takich samych włoskich papierów.

Układanka polityczna

Latem 2024 r. odbyły się we Francji przedterminowe wybory parlamentarne, które nie przyniosły większości żadnemu z głównych bloków politycznych. Gabinet Bayrou, rządzący od grudnia 2024 r., jest drugim rządem mniejszościowym, który powstał po wyborach. Dotychczas administrował krajem korzystając ze stałego poparcia prezydenckiego bloku Razem dla Republiki oraz doraźnego wsparcia opozycji. Partiom opozycyjnym – zarówno skrajnej lewicy , jak i nacjonalistycznemu Zjednoczeniu Narodowemu – bardzo nie spodobał się jednak jego plan podwyżek podatków i cięć fiskalnych (obejmujących m.in. likwidację dwóch świąt państwowych) wart 44 mld USD Wygląda więc na to, że 8 września rząd Bayrou poniesie porażkę w głosowaniu nad wotum zaufania. Francję mogą czekać kolejne wybory parlamentarne. Minister Lombard ostrzegł, że chaos polityczny blokujący „reformy” fiskalne może sprawić, że Francja może być w przyszłości zmuszona do skorzystania ze wsparcia Międzynarodowego Funduszu Walutowego. – To ryzyko, które przed nami stoi, że sytuacja finansowa się pogorszy, czego chcielibyśmy i powinniśmy uniknąć. Ale nie mogę powiedzieć, że to ryzyko nie istnieje – stwierdził w radiu France Inter.

– Ryzyko, które widzi rynek, to fakt, że jeśli rząd ponownie upadnie, powstanie kompletny impas i nie będzie szans na zajęcie się deficytem – wskazuje Peter Schaffrik, strateg w RBC Capital Markets.

Problemem Francji jest wysoki deficyt finansów publicznych, który trzeba w ciągu kilku lat dostosować do unijnego limitu wynoszącego 3 proc. PKB. Rząd zakłada 5,4 proc. PKB deficytu w tym roku i 4,6 proc. PKB w przyszłym. Te projekcje są jednak oparte na założeniu, że parlament przyjmie wspomniany plan fiskalnego zaciskania pasa wart 44 mld euro. Analitycy Barclaysa prognozują natomiast deficyt wynoszący 5,6 proc. PKB w 2025 r. i 5,4 proc. PKB w 2026 r.

– Mianowanie nowego premiera nie zmieni arytmetyki parlamentarnej, więc jakakolwiek znacząca konsolidacja fiskalna nadal będzie bardzo trudna do wdrożenia. Przyspieszone wybory parlamentarne mogą natomiast przynieść ryzyko, że skrajna prawica tym razem zdobędzie absolutną większość – ocenia Nicolas Trindade, zarządzający funduszem w Axa Investment Managers.

Dalej od Europy

Emmanuel Cau, główny strateg ds. akcji europejskich w Barclays stwierdził, że inwestorzy dotychczas patrzyli na francuski rynek akcji zbyt optymistycznie oraz ignorowali narastające napięcia na rynku obligacji. – Duża część tego dotyczyła inwestorów kupujących historię odrodzenia Europy. Istnieje jednak granica, ile stresu na rynku obligacji akcje mogą ignorować. Teraz widzimy pewne zbliżenie między akcjami a obligacjami – uważa Cau.

Problemy Francji jak na razie miały jednak dosyć ograniczony wpływ na notowania euro wobec amerykańskiej waluty, które w ostatnich dwóch tygodniach oscylowały między 1,158 USD a 1,173 USD Inwestorzy nie obawiają się więc rozlania kryzysu.

– Perspektywy dla francuskich aktywów nie są dobre. Moim zdaniem, częścią problemu jest również to, że akcje europejskie i samo euro korzystały w ciągu tego roku z bardzo popularnych trendów na rynku. W ostatnich dniach widzieliśmy natomiast nieco odchodzenia od tych trendów. Nie przesądzam jednak, czy Bayrou straci stanowisko. Jest tutaj trochę niepewności, a on może zaoferować dużo rzeczy opozycji. Mamy do czynienia ze spacerem po cienkiej linie, a biorąc pod uwagę pozycjonowanie na europejskich aktywach, mamy też dużo ryzyka – twierdzi Erik Nelson, strateg walutowy w Wells Fargo.