Komisja Europejska 25 września otworzyła drugi już nabór wniosków o uzyskanie statusu Projektów Strategicznych zgodnie z unijnym rozporządzeniem Critical Raw Materials Act, z terminem składania tych wniosków do 15 stycznia 2026 r. Skąd wynika potrzeba zorganizowania konkursu na projekty dotyczące rozwoju produkcji surowców strategicznych w ramach UE?
Jest to jeden z głównych instrumentów wprowadzonych przez rozporządzenie Critical Raw Materials Act (CRMA), które weszło w życie w maju ubiegłego roku, mający na celu stopniowy rozwój produkcji 17 surowców określonych jako surowce strategiczne dla UE. W rozporządzeniu CRMA są określone cele do osiągnięcia do 2030 r. , a więc produkcja górnicza surowców strategicznych, która powinna osiągnąć poziom przynajmniej 10 proc. własnych potrzeb, produkcja hutnicza na poziomie 40 proc. oraz recykling 25 proc. potrzeb UE. Te cele są ambitne i trudne do realizacji w zarysowanym horyzoncie 2030 r., co przyznaje zresztą sama KE. Natomiast ta formuła projektów strategicznych ma na celu z jednej strony przyspieszenie procedur warunkujących realizację takich projektów surowcowych, oczywiście po dostosowaniu tych procedur do specyfiki prawa krajowego każdego kraju. Z drugiej strony chodzi tu też o wypracowanie i uruchomienie pewnych elementów wsparcia, także wsparcia finansowego, warunkujących realizację takich projektów. Na poziomie unijnym będzie to możliwe dzięki zaangażowaniu w ten proces EBI oraz EBOiR. Natomiast instrumenty takiego wsparcia są możliwe też na poziomie krajowym (uruchomiono je już np. w Niemczech, Francji i Włoszech), a w Polsce podjęto działania, by po stronie instytucji rozwojowych takich jak BGK czy PFR także wypracować takie nowe narzędzia wsparcia dla tego nowego typu projektów, jakimi są surowcowe projekty strategiczne.