Ile zarabiają Polacy? Są nowe dane GUS o wynagrodzeniach i zatrudnieniu

Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w Polsce urosło we wrześniu o 7,5 proc. r/r. - podał w poniedziałek Główny Urząd Statystyczny (GUS). Z kolei przeciętne zatrudnienie było niższe niż przed rokiem o 0,8 proc.

Z tego artykułu dowiesz się:

• W jaki sposób na dynamikę płac wpływa aktualna sytuacja gospodarcza?
• Jakie są różnice między przeciętnym wynagrodzeniem a medianą wynagrodzeń?
• Jak przyszłe trendy gospodarcze mogą wpłynąć na wzrost płac i zatrudnienia?
• Jakie czynniki wpływają na spadek liczby miejsc pracy i zatrudnienia?

Dane o rocznym wzroście przeciętnego wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw we wrześniu okazały się zgodne ze średnią prognoz ekonomistów w ankiecie „Rzeczpospolitej” i „Parkietu”. Odczyt jest też lekko wyższy niż za sierpień (7,1 proc.), co prawdopodobnie można przypisać efektowi bazy i wypłatom premii i nagród kwartalnych.

Nie zmienia jednak ogólnego wniosku, że dynamika płac w firmach (sektor przedsiębiorstw to firmy z przynajmniej 10 pracownikami) jest od około półtora roku w stopniowym trendzie spadkowym. Przeciętne wynagrodzenia dalej wyraźnie rosną, ale już nie w dwucyfrowym tempie, jak w latach 2022-2024, gdy mieliśmy do czynienia m.in. z dynamicznym wzrostem płacy minimalnej, wzmożoną presją płacową innych pracowników ze względu na wysoką inflację i silnym „pocovidowym” odbiciem gospodarczym wzmacniającym popyt na pracę.

Dziś rynek pracy jest ochłodzony (czego przejawem jest m.in. liczba ofert pracy najniższa od pięciu lat), rentowności firm niższe niż szczególnie w fazie odbicia po pandemii, a obecne ożywienie gospodarcze – choć wyraźne (gospodarka rośnie w ostatnich kwartałach w tempie ponad 3 proc. r/r), to nierównomierne i wciąż ociągające się w części branż (m.in. budownictwie czy przemyśle eksportowym). Jednocześnie tempo wzrostu płacy minimalnej w 2025 r., choć znaczące (10 proc. r/r), to było jednak niższe niż w poprzednich dwóch latach. Do tego dochodzi niższa inflacja, która również nie jest już zawsze takim „motywatorem” do prób wynegocjowania wysokiej podwyżki jak w poprzednich latach (tym bardziej w obliczu gorszej koniunktury na rynku pracy). Również – co należy podkreślić – wciąż płace rosną przeciętnie nieco szybciej niż przed 2020 r. i początkiem serii szoków ostatnich lat.

"Taki obraz presji płacowej pozostaje solidnym argumentem dla RPP za dalszymi obniżkami stóp" – skomentowali nowe dane ekonomiści Banku Pekao.

Przeciętne wynagrodzenie brutto to blisko 9 tys. zł

Nominalnie, przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wyniosło we wrześniu 8750,34 zł. Warto przypomnieć, że to średnia, więc wynagrodzenie różni się między branżami i jest wyraźnie pięciocyfrowe np. w górnictwie, branży informatycznej czy finansowej, zaś nawet o około połowę niższe np. w gastronomii, zakwaterowaniu, ochronie czy niższych stanowiskach w handlu i budownictwie.

To również też właśnie średnia wynagrodzeń na różnych funkcjach – od szeregowych pracowników po kadrę zarządzającą – a także dla pracowników w różnym wieku, w zakładach pracy różnej wielkości (co do zasady większe firmy płacą średnio rzecz biorąc więcej) i w różnych miejscach kraju. Inne dane GUS wskazują, że mediana wynagrodzeń w całej gospodarce (czyli: połowa osób zarabia więcej, połowa mniej) jest o około jedną piątą niższa od średniej płacy.

Foto: PAP

Wciąż solidny realny wzrost płac

Porównując nominalny wzrost przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw we wrześniu 7,5 proc. r/r z inflacją za ten okres (2,9 proc.), widać, że w ujęciu realnym przeciętna płaca urosła o około 4,5 proc. r/r. W tym przedziale około 4-5 proc. ta miara znajduje się od pół roku. W połączeniu z poprawą nastrojów konsumenckich i sukcesywnie obniżanymi stopami procentowymi może być to stabilizator solidnego popytu konsumpcyjnego obecnie i w kolejnych kwartałach. Tym bardziej, że realny wzrost przeciętnej pensji w sektorze przedsiębiorstw i w całej gospodarce nadal jest prognozowany – acz zapewne będzie z czasem zbiegać bliżej 3 proc. Nie będzie mu pomagać skala podwyżki płacy minimalnej oraz płac w budżetówce – o 3 proc. r/r, ale pomagać powinna dość niska, stabilna inflacja w okolicach 3 proc. oraz spodziewane ożywienie w sektorze budowlanym i być może przemyśle, o ile w końcu będziemy widzieć poprawę popytu z zagranicy.

Przeciętne zatrudnienie nadal w dół

W poniedziałek GUS zameldował także, że przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw spadło we wrześniu o 0,8 proc. r/r, zgodnie ze średnią prognoz. Od stycznia w sektorze ubyło ponad 45 tys. etatów.

Co się dzieje? Wydaje się, że to mieszanka kwestii podaży pracy i popytu na nią. Z jednej strony, ekonomiści zwracają uwagę na spadający zasób siły roboczej. – Ze względów demograficznych nie mamy wystarczającego napływu nowych pracowników – zarówno Polaków, jak i imigrantów – aby pokryć ubytki osób odchodzących na emeryturę. Stąd prognozy dynamiki zatrudnienia są bardzo umiarkowane, a w długoterminowych projekcjach po prostu spadające – komentuje Agata Filipowicz-Rybicka, główna ekonomistka Alior Banku.

Z drugiej strony, jak wspomniano, osłabiony jest też popyt na pracę, co widać m.in. po spadającej liczbie ofert pracy. To m.in. efekt słabego poziomu zamówień. – Są obszary, w których popyt jest wysoki, widzimy to m.in. w konsumpcji prywatnej. Ale są też m.in. sektory produkcyjne mocno powiązane z rynkami zagranicznymi, gdzie ten silnik eksportowy jeszcze jest słaby. W części firm mamy więc redukcje zatrudnienia i zmiany strukturalne – zauważa Filipowicz-Rybicka.