Rząd broni się przed skutkami obniżki stóp procentowych. Resort finansów podnosi marże obligacji

Ministerstwo Finansów poprawiło ofertę obligacji detalicznych, aby pozostały atrakcyjne dla inwestorów pomimo gwałtownej obniżki stóp procentowych.

We wrześniu Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopę referencyjną NBP o 0,75 pkt proc., do 6 proc. Ta zmiana ma wpływ na oprocentowanie niektórych serii obligacji oszczędnościowych, tzn. przeznaczonych dla inwestorów indywidualnych. Ministerstwo Finansów postanowiło jednak ten wpływ osłabić, zmieniając od października parametry większości typów papierów.

Roczne obligacje (ROR), których oprocentowanie wynosiło dotąd 6,75 proc. w pierwszym miesiącu, a następnie było wprost powiązane ze stopą referencyjną NBP, w październiku będzie miało początkowo oprocentowanie na poziomie 6,50 proc., a nie 6 proc., jak sugerowałby obecny poziom stóp procentowych. Dwuletnie papiery (DOR) w pierwszym miesiącu będą miały oprocentowanie na poziomie 6,75 proc., zamiast 6,85 proc., ale w kolejnych miesiącach będzie ono na poziomie stopy referencyjnej NBP powiększonej o 0,5 pkt proc. Dotychczas ta marża wynosiła zaledwie 0,1 pkt proc. Przy założeniu, że RPP w najbliższych miesiącach stóp już nie zmieni, w listopadzie oprocentowanie dwulatki kupionej w październiku będzie wynosiło 6,5 proc., a dwulatki kupionej we wrześniu 6,1 proc. w skali roku.

Ministerstwo Finansów zwiększyło też atrakcyjność obligacji, których oprocentowanie jest powiązane z inflacją. W przypadku czterolatek (COI) w pierwszym roku oszczędzania oprocentowanie będzie wynosiło wciąż 7 proc., a w przypadku dziesięciolatek (EDO) 7,25 proc. W kolejnych latach oprocentowanie tych papierów będzie równe inflacji w poprzednim roku powiększonej o marżę na poziomie – odpowiednio – 1,25 i 1,50 pkt proc. Dotychczas marża ta była na poziomie 1 i 1,25 pkt proc.

Marże wzrosną również w przypadku obligacji rodzinnych, przeznaczonych dla beneficjentów programu Rodzina 500+. Papiery sześcioletnie (ROS) w pierwszym roku będą miały oprocentowanie na poziomie 7,2 proc., tak jak dotąd, a w kolejnych latach równe inflacji w poprzednim roku powiększonej o 1,75 pkt proc., zamiast o 1,50 pkt proc., jak dotąd. Analogiczna marża dla dwunastolatek (ROD) wzrośnie od października z 1,75 pkt proc. do 2 pkt proc. Ich oprocentowanie w pierwszym roku to nadal 7,5 proc.

Pomimo spadku stóp procentowych MF nie zmieniło warunków emisji obligacji trzymiesięcznych (OTS) oraz trzyletnich (TOS). Te pierwsze nadal będą miały oprocentowanie na poziomie 3 proc. w skali roku, a te drugie na poziomie 6,85 proc. (z kapitalizacją odsetek).

Uatrakcyjnienie oferty obligacji oszczędnościowych sugeruje, że MF obawia się spadku popytu na te papiery w związku z poluzowaniem polityki pieniężnej. Tymczasem w 2024 r. rząd będzie miał bezprecedensowe potrzeby pożyczkowe, które częściowo zaspokajać mogą inwestorzy detaliczni.

W pierwszych ośmiu miesiącach roku MF sprzedało obligacje detaliczne za niemal 29 mld zł (lub 22 mld zł w ujęciu netto, czyli po odliczeniu transakcji zamiany). To oznacza spory spadek popytu na te papiery w porównaniu do 2022 r., gdy w takim samym okresie sprzedaż przebiła 47 mld zł. Główną przyczyną tej zmiany było to, że przez większą część ub.r. RPP podwyższała stopy procentowe, a w tym roku tego nie robiła, choć do lutego inflacja przyspieszała. W rezultacie realna rentowność obligacji oszczędnościowych zmalała.