Przygotowana likwidacja – nowe rozwiązanie dla niewypłacalnych firm, inwestorów i wierzycieli

Przygotowana likwidacja umożliwia ochronę przed erozją wartości przedsiębiorstwa dłużnika (jego zorganizowanej części, jak również składników).

Od tego roku firmy, które znajdują się w trudnej sytuacji, mogą skorzystać z możliwości, jaką jest przygotowana likwidacja (pre-pack). To sposób na szybką sprzedaż firmy w postępowaniu upadłościowym.

Jedną z największych bolączek postępowań upadłościowych wszczynanych do końca ubiegłego roku było to, że sprzedaż majątku upadłego była znacząco rozciągnięta w czasie. Od momentu ogłoszenia upadłości, a nawet wcześniej – od złożenia wniosku o upadłość – przedsiębiorstwo było narażone na erozję biznesu w postaci odpływu pracowników i kontrahentów czy też braku nowych zamówień. Często jedyną szansą dla takich przedsiębiorstw jest pozyskanie w krótkim czasie nowego właściciela. Bez przejęcia przez nowego właściciela przedsiębiorstwa popadają w biznesowy marazm, a ich pozycja rynkowa i wartość ulegają degradacji.

Dotychczasowe przepisy przewidywały możliwość kupna przedsiębiorstwa upadłego w innym trybie niż przetarg, ale syndycy rzadko z niej korzystali, co przedłużało biznesową wegetację przedsiębiorstwa. Nawet jeśli na horyzoncie pojawiał się zdeterminowany inwestor gotów kupić przedsiębiorstwo od ręki, syndycy ogłaszali przetargi – często z nierealną ceną, by móc odeprzeć potencjalne zarzuty o zbyt niską wycenę. W konsekwencji rzadko udawało się sprzedać firmę w upadłości w pierwszym czy nawet drugim przetargu, mimo stopniowego obniżania ceny, a potencjalni nabywcy, po kilku miesiącach oczekiwania na przedstawienie rozsądnych warunków sprzedaży, wycofywali się.

Mechanizm przygotowanej likwidacji, jaki wkomponowano w zmienioną ustawę – Prawo upadłościowe, ma pomóc szybciej zbyć przedsiębiorstwo upadłego (jego zorganizowaną część albo istotne składniki) przez jego „przygotowaną sprzedaż" na rzecz nowego inwestora. Nowa procedura daje możliwość zakupu przedsiębiorstwa upadłego krótko po ogłoszeniu upadłości, co wyraźnie zwiększa szanse nie tylko na dalsze funkcjonowanie przedsiębiorstwa, ale także jego rozwój. Propozycję i warunki sprzedaży całości lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa upadłego, względnie istotnych jego składników (np. nieruchomości), przedstawia się we wniosku dołączonym do wniosku o ogłoszenie upadłości. Należy wskazać co najmniej cenę sprzedaży i nabywcę. Do wniosku można nawet załączyć wynegocjowany z nabywcą projekt umowy sprzedaży. Taki wniosek może złożyć zarówno dłużnik, jak i wierzyciel.

Sąd upadłościowy ma trzy możliwości. Musi uwzględnić wniosek i zatwierdzić warunki sprzedaży w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości, jeżeli wskazana cena jest wyższa niż kwota możliwa do uzyskania w postępowaniu upadłościowym przy likwidacji na zasadach ogólnych, pomniejszona o zaoszczędzone koszty postępowania. Może zatwierdzić warunki sprzedaży, jeżeli cena jest zbliżona do tej kwoty i przemawia za tym ważny interes publiczny lub możliwość zachowania przedsiębiorstwa dłużnika. Sąd może też oddalić wniosek, jeśli cena jest zaniżona. Jeżeli sąd przychyli się do wniosku, syndyk powinien zawrzeć umowę sprzedaży ze wskazanym nabywcą w terminie 30 dni od daty uprawomocnienia się postanowienia.

Warto wspomnieć, że postanowienie zatwierdzające warunki sprzedaży może zostać zaskarżone przez każdego z wierzycieli w terminie tygodnia od obwieszczenia o ogłoszeniu upadłości. W zażaleniu wierzyciel powinien wykazać, że przysługują mu wierzytelności względem dłużnika, oraz sformułować i uzasadnić zarzuty wobec postanowienia, na przykład zarzucić błędne przyjęcie przez sąd upadłościowy, że zatwierdzona cena jest wyższa od kwoty z likwidacji na zasadach ogólnych. Także syndyk może się uchylić od zawarcia umowy na zatwierdzonych warunkach, jeżeli zmieniły się lub zostały ujawnione okoliczności mające istotny wpływ na wartość przedmiotu sprzedaży. W tym celu powinien złożyć wniosek do sądu upadłościowego o uchylenie lub zmianę postanowienia zatwierdzającego warunki sprzedaży, w szczególności przez określenie innej ceny. W przypadku uchylenia postanowienia przez sąd nie dojdzie do sprzedaży w trybie przygotowanej likwidacji, a masa upadłości zostanie zlikwidowana przez syndyka na zasadach ogólnych. Jeżeli natomiast sąd upadłościowy orzeknie o zmianie postanowienia, a co za tym idzie zmodyfikuje warunki sprzedaży, do zawarcia umowy sprzedaży dojdzie na nowych, zmienionych zasadach.

Przygotowana likwidacja umożliwia ochronę przed erozją wartości przedsiębiorstwa dłużnika (jego zorganizowanej części, jak również składników). Szybka sprzedaż zapewnia istotne ograniczenie negatywnych zjawisk, które często towarzyszą ogłoszeniu upadłości i powodują obniżenie wartości przedsiębiorstwa. Przygotowana likwidacja może przynosić wymierne korzyści wierzycielom i nabywcy. Wierzyciele mogą liczyć na wyższe i szybsze zaspokojenie ich wierzytelności. Nabywca ma zapewnioną możliwość kupna na warunkach uzgodnionych przed datą ogłoszenia upadłości, może nawet wynegocjować projekt umowy, która zostanie zawarta przez syndyka. Kupuje firmę pozbawioną obciążeń, ustanowionych hipotek i zastawów, praw i roszczeń osobistych osób trzecich. A co najważniejsze dla inwestora: nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania upadłego.