Zgodnie z niewyczerpującą listą zagadnień ESG (AR 16 w ESRS 1) jednostka raportująca powinna przeanalizować w ramach procesu oceny podwójnej istotności, czy tematy, objęte zakresem ujawnień na podstawie standardu E3, tj. woda oraz zasoby morskie, są dla niej istotne. Pomocne mają być w tym celu bardziej szczegółowe zagadnienia wskazane w tej tabeli, czyli analiza, czy jednostka ma istotne wpływy, ryzyka lub szanse w kwestiach dotyczących wody (zużycie wody, pobór wody, zrzut wody, w tym do oceanów) oraz zasobów morskich (ich wydobycie i wykorzystanie oraz powiązana z nimi działalność gospodarcza). W wymogach stosowania AR 1 do AR 15 zawarto opis zalecanej (nie jest to obowiązek) metody LEAP. Jej trzy pierwsze etapy mogą pomóc jednostce w przeprowadzeniu oceny istotności tych podtematów w odniesieniu do własnych operacji, jak i swojego łańcucha wartości (na wyższym i niższym szczeblu). Etap czwarty dotyczy prezentacji wyników tej oceny. Dodatkowo w „Wytycznych implementacyjnych ws. oceny istotności” (IG 1) podano w ramach FAQ 22 (str. 52) na przykładzie właśnie standardu E3, jak należy postąpić w przypadku, gdy grupa kapitałowa działa w różnych sektorach i tylko dla sektora A i jednostki zależnej A kwestie z E3 (np. zużycie wody) są istotne. Należy wtedy zastosować E3, natomiast pewne ujawnienia będą dotyczyć całej grupy, a niektóre tylko tej jednostki z sektora A, która ma istotne IRO w obszarze standardu E3.
Jaki jest cel standardu E3
Jak każdy standard tematyczny ma on na celu takie określenie wymogów ujawnieniowych, aby użytkownicy informacji ESG mogli na podstawie ujawnień jednostki raportującej zrozumieć kluczowe kwestie związane z danym tematem. W przypadku E3 to będzie zrozumienie, w jaki sposób jednostka/grupa wywiera wpływ na wodę (rozumianą jako wody powierzchniowe oraz wody gruntowe – oba pojęcia są bardziej szczegółowo opisane w słowniczku do ESRS) oraz zasoby morskie, zdefiniowane w słowniczku jako zasoby biologiczne i niebiologiczne występujące w morzach i oceanach, w tym kopaliny głębokomorskie, żwiry oraz żywność pochodzenia morskiego. Poza opisem istotnych wpływów należy zaraportować działania podjęte lub planowane w celu zapobiegania istotnym (rzeczywistym lub potencjalnym) wpływom na te zagadnienia lub łagodzenia wpływu, oraz w celu ochrony wody lub zasobów morskich. Jednostka powinna się m.in. odnieść do redukcji zużycia wody oraz kwestii ryzyk lub szans związanych z zagadnieniami wody i zasobów morskich. Dla użytkowników tych informacji istotne będą także ujawnienia, czy jednostka przyczynia się do realizacji dwóch celów zrównoważonego rozwoju – SDG 6 (czysta woda i warunki sanitarne) oraz SGD 14 (życie pod wodą), a także do realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu w zakresie m.in. czystej wody i różnorodności biologicznej. Ponadto, użyteczne będą wskazania, czy model biznesowy i strategia jednostki są zgodne z dążeniem do zrównoważonego rozwoju w sektorach tzw. blue economy. Tu należy wziąć pod uwagę trzy unijne dyrektywy (ramowa dyrektywa wodna, ramowa dyrektywa ws. strategii morskiej oraz dyrektywa ws. planowania przestrzennego obszarów morskich). Celem E3 jest także poznanie planów i możliwości jednostki w zakresie dostosowania jej strategii i modelu biznesowego do zasad zrównoważonego korzystania z wody, a w stosownych przypadkach – ochrony ekosystemów wodnych oraz odbudowy siedlisk słodkowodnych lub morskich. W ramach opisów dotyczących istotnych ryzyk i szans związanych z wodą i zasobami morskimi jednostka ujawni ich charakter, rodzaj i zakres oraz – co bardzo ważne – sposoby zarządzania tymi zidentyfikowanymi ryzykami i szansami. Ponadto oceni skutki finansowe tych istotnych ryzyk i szans z podziałem na horyzonty czasowe, w których mogą wystąpić.
Powiązania E3 z innymi tematycznymi standardami
Nadrzędną zasadą jest, iż raportując pod danym standardem tematycznym, należy pamiętać o zgodności z ogólnymi wymogami i ujawnieniami określonymi w przekrojowych standardach ESRS 1 i ESRS 2. Natomiast dodatkowo różne aspekty dotyczące wody i zasobów morskich powodują, że standard E3 jest ściśle powiązany ze wszystkimi pozostałymi standardami środowiskowymi, a także ze standardem społecznym S3. Z tego powodu dla kompletności ujawnień pewne szczegółowe kwestie dotyczące wody i zasobów morskich raportuje się w ramach tych powiązanych standardów. I tak dla celów E1 Zmiana klimatu jednostka ujawnia m.in. nagłe (ostre) lub długotrwałe (stałe) ryzyka fizyczne związane z wodą lub zasobami morskimi wynikające ze zmiany klimatu (w tym zmienności opadów, zakwaszenia oceanów, intruzji wód morskich powodujących zasolenie warstw wodonośnych, podnoszenia się poziomu mórz/oceanów, suszy lub silnych opadów i powodzi, w tym powodzi glacjalnych). Istotne emisje zanieczyszczeń do wody, mórz i oceanów (dotyczące też mikroplastiku) będą raportowane pod standardem E2 Zanieczyszczenie. Ponieważ kwestie dotyczące wody mają znaczący wpływ na ekosystemy, to w ramach E4 Różnorodność biologiczna i ekosystemy, jednostka raportująca ujawni, czy i w jaki sposób chroni i wykorzystuje w zrównoważony sposób istniejące ekosystemy wody słodkiej lub ekosystemy mórz i oceanów. Ponieważ jednym ze sposobów redukcji zależności od wody jest wprowadzanie modelu obiegu zamkniętego, to w ramach E5 Wykorzystanie zasobów oraz gospodarka o obiegu zamkniętym jednostka zaraportuje m.in., jak zarządza zużytą wodą (ściekami), w tym plany przejścia np. na recykling ścieków oraz jak ogranicza wykorzystanie tworzyw sztucznych, redukując przy tym zanieczyszczanie wody i zasobów morskich mikroplastikiem. Jeśli jednostka ma istotny wpływ na wodę lub zasoby morskie, to oznacza, że ma lub może mieć równocześnie istotny wpływ na ludzi i (lokalne) społeczności. W konsekwencji weźmie też pod uwagę ujawnienia w ramach S3 Społeczności dotknięte wpływem działalności przedsiębiorstwa w zakresie dotyczącym jej rzeczywistego lub potencjalnego negatywnego wpływu na ludzi i społeczności.
Warto podkreślić, że nawet jeśli zagadnienia dotyczące wody i zasobów morskich nie wyjdą jako istotne w ocenie podwójnej istotności – a zatem jednostka nie będzie musiała zastosować standardu E3 i pod nim zaraportować, to nie wyklucza przedstawienia przez nią kwestii np. zanieczyszczeń do wody raportowanych pod standardem E2 lub przejścia na model zamkniętego obiegu wody w ramach ujawnień pod standardem E5, jeśli w kierunku takiego modelu jednostka dąży.
Ujawnienie związane z ESRS 2 IRO-1
W ramach ujawnień związanych z zarządzaniem wpływami, ryzykami i szansami (IRO) w kwestii wody lub zasobów morskich jednostka raportująca musi ujawnić bardziej szczegółowy opis procesu identyfikacji istotnych IRO w kontekście dotyczącym wody i zasobów morskich w ramach własnych operacji oraz swojego łańcucha wartości. W tym celu ujawnia, czy i w jaki sposób dokonała przeglądu swoich zasobów i działań oraz jakie metody, założenia i narzędzia do takiego screeningu zostały zastosowane. Ponadto, czy przeprowadziła konsultacje i w jaki sposób, zwłaszcza ze społecznościami dotkniętymi jej wpływem, jeśli taki wpływ poprzez aspekty dotyczące wody lub zasobów morskich jednostka wywiera na określone społeczności. W wymogach stosowania w dodatku A do standardu E3 zawarto bardziej szczegółowe wytyczne, jak ten proces oceny istotności można przeprowadzić przy zastosowaniu metody LEAP (z angielskiego: locate – zlokalizuj, evaluate – oceń wpływy i zależności, assess – przeanalizuj istotne ryzyka i szanse, prepare – przygotuj wyniki oceny istotności i związaną z nimi sprawozdawczość). Mimo że dodatek A stanowi wymogi stosowania, to wyraźnie jest wskazane, że te cztery etapy składające się na metodę LEAP jednostka raportująca może (a nie musi) wziąć pod uwagę w ramach oceny istotności podtematów objętych standardem E3. Podejście LEAP jest zalecane, a więc dopuszczalne jest także inne podejście do przeprowadzenia tej oceny.
