Standard kontraktu

Notowanie kontraktów terminowych na giełdach wymaga dokładnego określenia przedmiotu i zasad obrotu. Zajmuje się tym sama giełda, a potrzebne informacje podaje w warunkach emisji i obrotu. Najważniejsze dane, z którymi powinien zapoznać się każdy inwestor, znajdują się w części zatytułowanej ,,Standard kontraktu terminowego??.

Publikacja: 07.01.2004 06:22

Standard kontraktu terminowego zazwyczaj prezentowany jest w formie tabeli. Na podstawie zawartych tam danych inwestor dowiaduje się, jakim symbolem dany instrument będzie oznaczony w tabelach giełdowych, jaką będzie miał wartość, co będzie jednostką notowania oraz jaki będzie minimalny krok notowania. Uzyska także informacje o zasadzie wprowadzania nowych serii do obrotu, ich ilości i czasie, przez jaki będą notowane.

Seria kontraktu

Zanim przystąpimy do analizowania standardu kontraktu, na przykładzie pochodnych na indeks WIG20 (tabela), należy wyjaśnić pojęcie serii kontraktu. Zacznijmy od tego, że czas, przez jaki kontrakty terminowe znajdują się w obrocie, jest dokładnie określony. Zainteresowany inwestor wie, kiedy odbędzie się pierwsze i ostatnie notowanie. Obrót na giełdzie musi się zakończyć przed dniem wygaśnięcia (pozycje 10., 11. w tabeli), czyli dniem ustalenia ostatecznego kursu rozliczeniowego, lub najpóźniej tego samego dnia. Dla notowanych na GPW kontraktów na indeksy i akcje spółek dzień wygaśnięcia pokrywa się z ostatnim dniem obrotu. Serię kontraktu stanowią więc pochodne odpowiadające określonemu przez giełdę standardowi, charakteryzujące się w szczególności tym samym instrumentem bazowym (pozycja 3.) i tą samą datą wygaśnięcia (pozycja 11.). Potoczne nazwy poszczególnych serii wynikają z miesiąca wykonania (pozycja 9.). I tak seria kontraktów terminowych na indeks WIG20, które wygasną w marcu, określana jest mianem marcowej (analogicznie dla pozostałych miesięcy). W danym momencie w obrocie może znajdować się kilka serii kontraktów. Z pozycji 9. w tabeli dowiadujemy się, że dla futures na WIG20 w obrocie znajdują się zawsze trzy serie z terminami wygaśnięcia, wypadającymi w trzy najbliższe miesiące z cyklu marzec, czerwiec, wrzesień, grudzień. Oznacza to, że w obrocie mamy obecnie serie, które wygasną w marcu, czerwcu i wrześniu 2004 roku.

Nazwa kontraktu, i zasady kwotowania

Pozycja 1. w tabeli wyjaśnia budowę nazwy kontraktu. Składa się z sześciu znaków, przy czym dwa ostatnie określają termin wykonania danej serii. Na piątym miejscu znajduje się oznaczenie miesiąca wykonania (h - marzec, m - czerwiec, u - wrzesień, z - grudzień). Szósty znak to ostatnia cyfra roku wykonania (4 - rok 2004). Symbol FW20H4 identyfikuje więc kontrakt terminowy na indeks WIG20, który wygaśnie w marcu 2004 roku.

Pozycje 4. i 5. pomagają inwestorom wyznaczyć wartość kontraktu. W naszym przypadku mnożnik wynosi 10 zł, a kurs kontraktu na giełdzie np. 1700 pkt. W takiej sytuacji wartość kontraktu to 17 000 zł. W przypadku kontraktów na akcje pozycje mnożnika zastępuje liczba akcji przypadająca na jeden kontrakt (np. 500 akcji w przypadku Telekomunikacji). Dalej dowiadujemy się, jaka jest jednostka notowania oraz minimalny krok notowania, czyli najmniejsza możliwa zmiana kursu. Wynosi ona 1 pkt, co dla inwestora stanowi zmianę wartości kontraktu o 10 zł (pozycja 8.).

Rozliczanie oraz depozyt zabezpieczający

Ostatnia część tabeli, zaczynająca się od pozycji 13., definiuje kursy i ceny rozliczeniowe. To właśnie na ich podstawie dochodzi do ostatecznych i codziennych rozliczeń kontraktów terminowych. Ostatni wiersz zawiera informacje na temat depozytów zabezpieczających. Kontrakt terminowy jest umową miedzy dwoma inwestorami, z której rozliczyć należy się dopiero po zakończeniu obrotu (pozycja 17.). Żeby zagwarantować uczestnikom rynku bezpieczeństwo rozliczenia, każdy w momencie zawierania transakcji musi wpłacić depozyt zabezpieczający, stanowiący małą część wartości kontraktu.Standard kontraktów terminowych na indeks WIG20

1. Nazwa skrócona FW20kr

kontraktu Gdzie:

F - rodzaj instrumentu, W20 - skrót nazwy instrumentu bazowego,

k - kod określający miesiąc wykonania kontraktu (określony uchwałą Zarządu Giełdy),

r - ostatnia cyfra roku wykonania.

2. Kod kontraktu Nadawany przez podmiot rozliczający zgodnie ze standardem ISIN.

3. Instrument bazowy Indeks WIG20

4. Mnożnik 10 zł

5. Wartość kontraktu Mnożnik × kurs kontraktu

6. Jednostka notowania Punkty indeksowe

7. Minimalny krok notowania 1 punkt indeksowy

8. Wartość minimalnego 10 zł

kroku notowania

9. Miesiące wykonania Trzy najbliższe miesiące z cyklu marzec, czerwiec, wrzesień, grudzień.

10. Ostatni dzień obrotu Dzień sesyjny przypadający w trzeci piątek miesiąca wykonania. Jeżeli w tym dniu

nie odbywa się sesja, to wówczas jest to ostatni dzień sesyjny przypadający przed

trzecim piątkiem miesiąca wykonania. W sytuacjach szczególnych Zarząd Giełdy

może określić inny ostatni dzień obrotu, podając informację o tym do publicznej

wiadomości co najmniej na 4 tygodnie wcześniej.

11. Dzień wygaśnięcia Dzień ustalenia ostatecznego kursu rozliczeniowego. W tym przypadku ten sam dzień

co ostatni dzień obrotu.

12. Pierwszy dzień obrotu Pierwszy dzień sesyjny po dniu wygaśnięcia poprzedniego kontraktu. W przypadku

nowej serii pierwszego wprowadzenia serii do obrotu określany przez Zarząd Giełdy.

13. Dzienny kurs Dzienny kurs rozliczeniowy wyznaczany jest po każdej sesji począwszy od dnia,

rozliczeniowy w którym zawarto pierwszą transakcję kontraktami danej serii z wyjątkiem

dnia wygaśnięcia. Za dzienny kurs rozliczeniowy uznaje się kurs zamknięcia

kontraktów danej serii. Jeśli w czasie sesji nie określono kursu zamknięcia

za dzienny kurs rozliczeniowy przyjmuje się ostatni kurs rozliczeniowy. Jeśli jednak

w arkuszu zleceń na zamknięciu jest choć jedno zlecenie z limitem lepszym

(kupna wyższym, sprzedaży niższym) od kursu rozliczeniowego określonego na ww.

warunkach i wprowadzone przynajmniej 5 minut przed końcem notowań, za kurs

rozliczeniowy przyjmuje się limit najlepszego z tych zleceń. W przypadku zleceń kupna

jest to najwyższy limit zlecenia kupna przekraczający kurs określony na ww.

warunkach. I odwrotnie, w przypadku zleceń sprzedaży jest to najniższy limit zlecenia

sprzedaży poniżej kursu określonego na ww. warunkach. W sytuacjach szczególnych

po konsultacji z KDPW, Giełda ma prawo wyznaczyć kurs rozliczeniowy inny

niż wyznaczony na warunkach określonych powyżej.

14. Ostateczny Ostateczny kurs rozliczeniowy jest określony w dniu wygaśnięcia kontraktu jako

kurs rozliczeniowy średnia arytmetyczna ze wszystkich wartości indeksu WIG20 w czasie

ostatniej godziny notowań ciągłych, oraz wartości tego indeksu ustalonej

na zamknięcie sesji giełdowej.

15. Dzienna cena Dzienny kurs rozliczeniowy pomnożony przez mnożnik.

rozliczeniowa

16. Ostateczna cena Ostateczny kurs rozliczeniowy pomnożony przez mnożnik.

rozliczeniowa

17. Dzień rozliczenia Następny dzień roboczy po dniu wygaśnięcia kontraktu (po ostatnim dniu obrotu).

18. Opublikowanie dziennej Bezzwłocznie po zakończeniu notowań.

i ostatecznej

ceny rozliczeniowej

19. Sposób rozliczenia Pieniężne w złotych polskich.

20. Depozyt zabezpieczający Minimalna wysokość jest określona przez KDPW SA.

wnoszony przez inwestora Podmiot prowadzący rachunek inwestora może określić wyższy poziom

depozytu zabezpieczającego wnoszonego przez inwestora.

Źródło: www.gpw.pl (numeracja wierszy tabeli została wprowadzona na potrzeby tekstu).

Inwestycje
Piotr Kaźmierkiewicz, BM Pekao: Na Wall Street może się jeszcze trochę złego wydarzyć. Za to na GPW...
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Inwestycje
100 tys. pkt to mało. 200 tys. pkt by się chciało. Tylko kiedy?
Inwestycje
Wiceprezes OPTI TFI: WIG sięgnie 200 tys. pkt. Prognoza dla GPW
Inwestycje
WIG zdobył 100 tys. pkt. Co dalej? Analityk: przestrzeń do wzrostów się zawęża
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku
Inwestycje
ESRS G1 Postępowanie w biznesie