Duże banki trzeba rozbić

Gubernator Banku Anglii Mervyn King skrytykował receptę brytyjskiego rządu na uzdrowienie sektora finansowego

Tylko rozbicie największych banków daje gwarancję, że podatnicy nie będą musieli w przyszłości ratować sektora finansowego z opresji, tak jak było podczas obecnego kryzysu – oznajmił gubernator Banku Anglii (BoE) Mervyn King. Krytycznie ocenił tym samym zamiary brytyjskiego rządu podzielane przez władze innych państw, aby filarem reformy systemu regulacji sektora finansowego było lepsze dostosowanie wymogów kapitałowych do ryzyka podejmowanego przez poszczególne instytucje.

[srodtytul]Nieuniknione bankructwa[/srodtytul]

– Im większe ryzyko podejmuje dana instytucja, tym ostrzejsze kryteria adekwatności kapitałowej powinny ją obowiązywać – przedstawił na początku tygodnia główne założenie planowanych zmian w systemie regulacji finansowych brytyjski kanclerz skarbu Alistair Darling. – Wiara w to, że dzięki odpowiednim regulacjom w sektorze bankowym nie będzie bankructw spowodowanych spekulacyjnymi praktykami, to złudzenie – replikował jednak we wtorek wieczorem w przemówieniu do szkockich biznesmenów szef BoE.

Jak podkreślił, kreatywność sektora finansowego sprawi, że będą się pojawiać coraz to nowe sposoby angażowania się w ryzykowne transakcje, a w efekcie regulatorzy nie będą w stanie precyzyjnie określić, jaki stosunek kapitału do aktywów zapewni bezpieczeństwo. – Wymogi kapitałowe mogą zmniejszyć, ale nie wyeliminować potrzebę zapewniania przez podatników sektorowi bankowemu ubezpieczenia na wypadek katastrofy – przekonywał w Edynburgu King.

[srodtytul]Kuracja odchudzająca[/srodtytul]

W tej sytuacji należy zadbać o to, aby skutki bankructw w sektorze finansowym były jak najmniej dotkliwe dla gospodarki, co wymaga rozwiązania problemu instytucji „zbyt dużych, by upaść” – ocenił King. Banki takie należy odchudzić i zmniejszyć koncentrację sektora finansowego. Alternatywą jest rozdzielenie bardziej ryzykownych rodzajów działalności banków, np. inwestycyjnej, od tradycyjnej bankowości konsumenckiej. Ta druga mogłaby zdaniem szefa BoE nadal podlegać rządowym gwarancjom, natomiast pierwsza powinna być poddana dyscyplinie rynku.

Propozycja ta zmierza w kierunku odwrotnym do zmian, jakie wskutek kryzysu zaszły m.in. w amerykańskim krajobrazie bankowym. Po upadku Lehman Brothers tamtejsi regulatorzy zachęcili bowiem pozostałe banki inwestycyjne do przekształcenia się w banki komercyjne, aby mogły korzystać z publicznej pomocy.

[srodtytul]Groźna pokusa nadużycia [/srodtytul]

Gubernator BoE zauważył też, że publiczne wsparcie dla sektora bankowego wzbudziło „największą w historii pokusę nadużycia” (termin ten określa sytuację, w której ubezpieczenie danego podmiotu zwiększa jego skłonność do podejmowania ryzyka). Tego samego zdania jest Neil Barofsky, nadzorujący wykonanie wartego 700 mld USD pakietu pomocowego dla amerykańskiego sektora bankowego (tzw. TARP).

W środowym raporcie inspektor podkreślił jednak, że oprócz ukrytego kosztu w postaci negatywnego wpływu na postępowanie wspieranych instytucji, TARP będzie miał też koszty bezpośrednie. Podatnicy stracą na tym programie 159 mld USD, m.in. w związku z wydatkami rządu na obsługę długu zaciągniętego w celu sfinansowania pomocy. Podobnie jak King Barofsky wskazał również na problem banków „zbyt dużych, by upaść”, które w wyniku pomocowych działań Waszyngtonu stały się jeszcze większe.

Sekretarz skarbu USA Timothy Geithner oświadczył jednak we wtorek w wywiadzie dla Agencji Reutera, że główne programy składające się na TARP – polegające na dokapitalizowaniu banków pod zastaw różnych aktywów – są obecnie wycofywane. Sektor finansowy będzie jednak nadal wspierany za pomocą bardziej ukierunkowanych programów.