Wzrost za Atlantykiem ostro przyspieszył

Pro­dukt kra­jo­wy brut­to USA wzrósł w mi­nio­nym kwar­ta­le o 5,7 proc., choć w ca­łym mi­nio­nym ro­ku go­spo­dar­ka skur­czy­ła się tam o 2,4 proc., naj­bar­dziej od 1946 r.

Czwarty kwartał ubiegłego roku okazał się w amerykańskiej gospodarce o wiele lepszy niż prognozowali ekonomiści. Annualizowany produkt krajowy brutto był o 5,7 proc. większy niż w takim samym okresie przed rokiem. Mediana prognoz 84 ekonomistów ankietowanych przez agencję Bloomberga wyniosła 4,7 proc., a w ankiecie Reutera 4,6 proc.

W III kwartale zeszłego roku PKB zwiększył się o 2,2 proc. i był to wtedy pierwszy wzrost tego wskaźnika po czterech kwartałach spadków. Zwyżka w minionym kwartale jest największa od III kw. 2003 r. Cały 2009 rok amerykańska gospodarka zakończyła spadkiem o 2,4 proc., największym w skali całego roku od 1946 r. [srodtytul]Ważne zapasy i inwestycje[/srodtytul]

Do świetnego wyniku w IV kwartale walnie przyczynił się dużo mniejszy niż w poprzednich okresach spadek zapasów. Dzięki temu wzrost PKB był większy aż o 3,4 pkt proc. W najbliższym czasie firmy, zachęcone rosnącą sprzedażą, mogą odbudowywać zapasy, co dalej będzie wspierać PKB.

Inne główne czynniki ożywienia za Atlantykiem to wzrost produkcji i inwestycji przedsiębiorstw. W minionym kwartale spółki zwiększyły zakupy sprzętu i oprogramowania o 13 proc., najbardziej od 2006 r. Z nawiązką zrekompensowało to spadek o 15 proc. budownictwa komercyjnego. Łącznie inwestycje wzrosły w IV kw. o 2,9 proc.

[srodtytul]Zmorą wysokie bezrobocie[/srodtytul]

Z kolei wydatki konsumpcyjne, generujące aż 70 proc. amerykańskiego PKB, wzrosły w minionym kwartale o 2 proc. Też bardziej, niż przewidywano, ale mniej niż w poprzednich trzech miesiącach, kiedy zwyżkowały o 2,8 proc. To skutek wygaśnięcia rządowego programu zachęcającego do kupowania samochodów, a także bezrobocia, które wciąż utrzymuje się na poziomie 10 proc. W całym ubiegłym roku zakupy amerykańskich gospodarstw domowych spadły o 0,6 proc., najbardziej od 1974 r.

Przy tak szybkim ożywieniu gospodarczym wysokie bezrobocie jest jedyną przyczyną tego, że Rezerwa Federalna utrzymuje stopy procentowe na rekordowo niskim poziomie. Szef Fedu Ben S. Bernanke, zatwierdzony przez Senat na drugą kadencję, zapowiada kontynuowanie takiej polityki do czasu, aż zacznie się zwiększać zatrudnienie.

Prezydent Barack Obama w swoim pierwszym orędziu o stanie państwa przedstawił propozycje nowych działań zmierzających do tworzenia miejsc pracy, co określił jako cel numer 1 administracji w 2010 r. Co istotne, mimo trudnej sytuacji na rynku pracy konsumenci znowu nabierają wiary w gospodarkę. Drugi miesiąc z rzędu wzrósł bowiem w styczniu indeks mierzący ich zaufanie. Wskaźnik ten, liczony przez Uniwersytet Michigan, wyniósł 74,4 pkt, w porównaniu z 72,5 pkt w grudniu.

[ramka][b]David Hillier - ekonomista, Aviva Investors, Londyn[/b]

Dane o amerykańskim PKB nie są dla mnie zaskoczeniem. Można było przewidzieć, że wzrost gospodarczy w końcówce 2009 r. będzie mniej więcej tej skali. Wpłynęło na to kilka czynników, które nie zawsze doceniano. Amerykańskie spółki wymieniały zapasy na większą skalę, niż wcześniej przewidywano. Korzystnie wpłynęło na amerykański PKB również handlowe ożywienie na świecie. Ponadto, w czwartym kwartale wciąż stymulowały gospodarkę rządowe programy. Spodziewam się, że część z tych danych zostanie wkrótce zrewidowana w dół. Wzrost PKB w czwartym kwartale wyniesie więc pewnie ostatecznie jakieś 5,6 proc. Czynniki, które przyczyniły się do osiągnięcia przez USA takiego tempa wzrostu gospodarczego, będą jednak w następnych kwartałach słabiej oddziaływać. Firmy nie będą w pierwszym półroczu już wymieniać swoich zapasów na taką skalę. Z czasem kończyć się będą również rządowe pieniądze na stymulowanie gospodarki. Ożywienie gospodarcze będzie w tym roku kontynuowane, ale jego tempo może się okazać nieco wolniejsze niż dotychczas.[/ramka]