Trump zwolnił Lisę Cook z władz Fedu

Prezydent USA Donald Trump ogłosił, że zwalnia ze stanowiska Lisę Cook, gubernatorkę Rezerwy Federalnej. Ona nie chce jednak odejść, co może być początkiem długiego sporu prawnego.

Zwolnienie Cook z Zarządu amerykańskiego banku centralnego zostało ogłoszone przez prezydenta Trumpa w nocy z poniedziałku na wtorek, w liście opublikowanym w sieci społecznościowym Truth Social. Trump zadeklarował, że zwalnia ją „ze skutkiem natychmiastowym”. Uzasadnił to tym, że Cook uwikłała się w aferę z prawdopodobnym oszustwem hipotecznym. Powołał się  na zarzuty  postawione przez dyrektora Federalnej Agencji Finansowania Mieszkalnictwa Billa Pulte mówiące, że Cook składała fałszywe oświadczenia w wnioskach o kredyty hipoteczne. Cztery dni wcześniej Departament Sprawiedliwości zapowiedział dochodzenie w sprawie Cook z powodu zarzutów Pulte.

 „Istnieje wystarczający powód, by sądzić, że składałaś fałszywe oświadczenia w jednej lub więcej umów hipotecznych. Na przykład, jak szczegółowo opisano w zawiadomieniu kryminalnym, podpisałaś jeden dokument, stwierdzając, że nieruchomość w Michigan będzie twoim głównym miejscem zamieszkania przez kolejny rok. Dwa tygodnie później podpisałaś kolejny dokument dotyczący nieruchomości w Georgii, stwierdzając, że to ona będzie twoim głównym miejscem zamieszkania przez kolejny rok„ - napisał Trump. Prezydent USA stwierdził, że „nie do pomyślenia” jest, aby Cook „nie była świadoma swojego pierwszego zobowiązania, podejmując drugie.” „W świetle twojego oszukańczego i potencjalnie przestępczego postępowania w kwestii finansowej, [Amerykanie] nie mają i także ja nie mam zaufania do twojej uczciwości. Co najmniej, to zachowanie świadczy o rażącej niekompetencji w transakcjach finansowych, co podważa twoją kompetencję i wiarygodność jako regulatora finansowego” - uzasadnił Trump.

Lisa Cook twierdzi jednak, że prezydent nie może jej zwolnić z tego powodu ze stanowiska. - Nie zrezygnuję. Będę kontynuować wykonywanie moich obowiązków, aby wspierać amerykańską gospodarkę, tak jak robię to od 2022 roku – zapowiedziała. 

Cook jest pierwszą czarnoskórą kobietą zasiadającą w Zarządzie Fedu. Na stanowisko gubernatora została mianowana przez prezydenta Joe Bidena.

Czy prezydenta USA może zwolnić członka władz Fedu?

Według obowiązującej w USA legislacji, prezydent  może zwolnić członka władz Fedu jedynie „z wyraźnej przyczyny”. Prawo nie precyzuje jednak, co może być taką „przyczyną”. Zwolnienie Cook będzie więc najprawdopodobniej początkiem długiego sporu prawnego o uprawnienia prezydenckie i niezależność banku centralnego.

Zwolnienie Cook przez Trumpa może zostać zakwestionowane w sądzie federalnym. Sąd Najwyższy może ostatecznie orzec, czy jej zwolnienie jest zgodne z prawem. Cook zatrudniła znanego adwokata Abbe Lowella do jej reprezentowania. „Prezydent Trump po raz kolejny skorzystał z mediów społecznościowych, aby 'zwolnić tweetem', a jego odruch zastraszania jest błędny, a jego żądania nie mają żadnego właściwego procesu, podstawy ani uprawnień prawnych" - oświadczył Lowell.

„„Nielegalna próba zwolnienia Lisy Cook to najnowszy przykład desperackiego prezydenta, który szuka kozła ofiarnego, aby ukryć własne niepowodzenia w obniżaniu kosztów dla Amerykanów. (...) To autorytarne przejęcie władzy, które jawnie narusza ustawę o Rezerwie Federalnej i musi zostać obalone w sądzie” - napisała natomiast demokratyczna senator Elizabeth Warren.

- Ta decyzja Trumpa oznacza bezprecedensowy moment dla niezależności banku centralnego, sygnalizując eskalację kampanii Białego Domu, by wywierać bezpośredni wpływ na decyzje polityki pieniężnej. Rynki prawdopodobnie negatywnie ocenią ten atak na niezależność Fed, zwiększając niepewność co do przyszłego kierunku polityki – prognozuje Edward Mills, dyrektor zarządzający firmy doradczej Raymond James.

Jak odwołanie Cook wpłynie na układ sił wewnątrz Fedu?

Zwolnienie Cook poprzedziły powtarzane od miesięcy skargi Trumpa na Rezerwę Federalną i jej przewodniczącego Jerome’a Powella za nieobniżanie stóp procentowych. Według doniesień mediów, 15 lipca Trump zapytał grupę republikańskich członków Kongresu, czy powinien zwolnić Powella. Trump powiedział, że to zrobi, ale dzień później prezydent publicznie zaprzeczył, że zwolni Powella. Zostawił jednak otwartą furtkę, że może to się stać w przyszłości. - Nie planujemy tego robić.  Niczego nie wykluczam. Ale uważam, że jest to bardzo mało prawdopodobne, chyba że musiałby odejść za oszustwo. – powiedział wtedy.

Jeśli Trump ostatecznie odniesie sukces w usunięciu Cook, będzie mógł nominować jej zastępcę i przebudować Zarząd Fedu na najbliższe lata. Członkowie Zarządu Rezerwy Federalnej zazwyczaj pełnią 14-letnie kadencje. Dwóch z siedmiu obecnych członków Zarządu, Christopher Waller i Michelle Bowman, to osoby mianowane przez Trumpa. W poniedziałkowe popołudnie w Zarządzie było sześciu członków, w tym Cook, z jednym wolnym miejscem po rezygnacji Adriany Kugler wcześniej w tym miesiącu. Trump nominował Stephena Mirana, przewodniczącego Rady Doradców Ekonomicznych, na miejsce Kugler. Jeśli Miran zostanie zatwierdzony przez Senat, a Trumpowi uda się usunąć Cook i uzyskać zatwierdzenie jej zastępcy, da mu to większość 4 do 3 mianowanych przez siebie członków w Zarządzie. Zarząd, wraz z pięcioma regionalnymi prezesami, którzy zasiadają rotacyjnie, tworzy Federalny Komitet Otwartego Rynku, który ustala kluczową stopę procentową banku centralnego. Jednak sam Zarząd kontroluje kilka innych stóp, w tym odsetki wypłacane od rezerw, które banki trzymają w Fed.