Coraz więcej bogatych nad Wisłą. Co robią z pieniędzmi?

W ciągu ostatnich 10 lat liczba osób posiadających w Polsce majątek powyżej 400 tys. zł zwiększyła się ponad trzykrotnie, do 4 mln. Z kolei liczba osób z majątkiem przewyższającym 4 mln zł wzrosła w tym czasie dwukrotnie, z ok. 50 tys. do ok. 100 tys.

Z wyliczeń Międzynarodowego Funduszu Walutowego wynika, że w 2025 r. nasz nominalny PKB wzrośnie do 980 mld dol. z 910 mld dol. w 2024 r. Tym samym wskoczymy do grona 20 najbogatszych państw na świecie, wypychając z niego Szwajcarię. Wedle szacunków w 2026 r. nasz PKB może po raz pierwszy w historii przekroczyć 1 bln dol.

Oczywiście w przeliczeniu na głowę mieszkańca, aż tak dobrze nie wypadamy, cały czas jednak się bogacimy.

Rośnie majątek Polaków

Potwierdza to analiza firmy doradczej EY-Parthenon, do wyników której „Rzeczpospolita” dotarła jako pierwsza. Okazuje się, że w ciągu ostatnich 10 lat liczba osób posiadających w Polsce majątek powyżej 400 tys. zł zwiększyła się ponad trzykrotnie, do 4 mln. Osoby te zakumulowały około 62 proc. całego majątku w kraju. Liczba osób z majątkiem przewyższającym 4 mln zł wzrosła przy tym dwukrotnie, z ok. 50 tys. do ok. 100 tys. Według EY sprawia to, że szybko rośnie zapotrzebowanie na usługi finansowe pomagające klientom zarządzać, chronić i pomnażać ich majątek.

– Oczekuje się, że dynamika wzrostu segmentu Wealth & Asset management w Polsce będzie wysoka w kolejnych latach i będzie nadrabiać zaległości do innych krajów europejskich. Istotnie rośnie zapotrzebowanie na proaktywne doradztwo, idące w kierunku kompleksowego wspierania klientów w zarządzaniu ich majątkiem, świadome i spersonalizowane ustalanie z klientem jego długoterminowych celów, uwzględniające jego styl życia, sytuację rodzinną – komentuje Mateusz Stępiński, dyrektor w EY-Parthenon.

Z analizy EY-Parthenon wynika, że chociaż oszczędności gospodarstw domowych w Polsce znacznie wzrosły, to nasz region wciąż wyraźnie częściej stawia na gotówkę i depozyty (ok. 50 proc. udziału w strukturze oszczędności), co odróżnia nas od takich krajów jak Hiszpania (35 proc.) czy Włochy (26 proc.). Eksperci finansowi i rynek przewidują jednak, że czeka nas stopniowe zbliżanie się do poziomów obserwowanych w innych krajach europejskich – dla przykładu, w 2024 r. Polacy zainwestowali rekordową sumę w fundusze inwestycyjne.

– Struktura funduszy inwestycyjnych ewoluuje w ostatnich latach i zwiększa się udział instrumentów o stałym dochodzie, takich jak obligacje skarbowe, korporacyjne, papiery dłużne czy instrumenty rynku pieniężnego. Wskazuje to na relatywnie niski apetyt na ryzyko u inwestorów w Polsce – zauważa Mateusz Stępiński. Jego zdaniem edukacja finansowa i rosnąca rola nowoczesnych form wsparcia w zarządzaniu majątkiem może pomóc klientom zdywersyfikować inwestycje tak, by skuteczniej dbali o swoje zdrowie finansowe i pomnażali swoje oszczędności.

Globalna zmiana trendu inwestycyjnego

Nastroje zamożnych inwestorów indywidualnych i trendy w zarządzaniu majątkiem pokazuje najświeższe badanie „2025 EY Global Wealth Research Report”. To raport przygotowany na podstawie odpowiedzi 3600 respondentów z 30 krajów. Badani posiadali majątek o wartości od powyżej 250 tys. dol., do powyżej 30 mln dol.

Okazuje się, że zdaniem prawie połowy z nich (45 proc.) inwestowanie stało się obecnie jeszcze bardziej skomplikowane. Wśród powodów tej sytuacji ankietowani wymieniają najczęściej spowolnienie gospodarcze i ryzyko recesji (55 proc.), wpływ inflacji (52 proc.) i niestabilność rynkową, która obejmuje m.in. wpływ AI na firmy (45 proc.). W efekcie klienci przesuwają swoje priorytety z prostego maksymalizowania zwrotów na bardziej kompleksowe podejście. Najczęstsze tematy, które podejmują w rozmowach z doradcami finansowymi, to: zachowanie i ochrona majątku (86 proc.), wybór strategii inwestycyjnej (79 proc.), lepsze zrozumienie tego, jak codzienne działania wpływają na kondycję finansów osobistych (77 proc.) oraz rewizja długoterminowych celów i planu finansowego (75 proc.).

Złożony transfer majątku

Raport EY pokazuje ponadto, że w dobie wysokiej niepewności geopolitycznej, znaczenia nabiera podejście do sposobu przekazywania majątku kolejnym pokoleniom. W latach 2022-2024 grupa osób, które uznają temat dziedziczenia za bardzo skomplikowany, wzrosła z 31 proc. do 45 proc. Prawie trzy czwarte osób omawiało ze swoim doradcą temat przygotowania do emerytury, 72 proc. – redukcji obciążenia podatkowego, w tym podatku od dziedziczenia, a 64 proc. – przygotowania do przejęcia majątku przez kolejne pokolenie. Z raportu wynika ponadto, że 81 proc. klientów planuje przekazać nieruchomość swoim współmałżonkom bądź dzieciom. Jednocześnie – tylko 6 proc. osób dokonało już transferu majątku.

Przekazywanie rodzinnej fortuny może wpłynąć na strukturę aktywów i sposób ich inwestowania. Osoby, które otrzymały majątek w ramach dziedziczenia, najczęściej chcą go dalej inwestować, równolegle rozszerzając portfolio inwestycyjne (50 proc.). Nieco ponad 2/5 z nich (42 proc.) chce utrzymać dotychczasową strukturę inwestycji, a 36 proc. planuje kupić dom lub inwestować w nieruchomości. Ciekawostką jest to, że 27 proc. planuje finansować edukację dzieci i wnuków, 16 proc. – angażować się charytatywnie, a 11 proc. chce w pierwszej kolejności spłacić długi. 29 proc. chce z dziedziczonych środków sfinansować emeryturę w całości lub części, a 20 proc. chce z nich wspierać lub wręcz zastąpić dotychczasowe dochody.

– Nadchodząca fala międzypokoleniowego transferu majątku stanowi jedno z największych wyzwań także na rynku polskim, który dopiero poznaje to zagadnienie na szerszą skalę. Jednocześnie to ogromna szansa dla instytucji wspierających zarządzanie majątkiem klientów, żeby zbudować zaufanie i zrozumienie potrzeb klienta, co, jak pokazuje praktyka zagraniczna, potrafi przerodzić się w wieloletnią silną relację – mówi Mateusz Stępiński.

Inwestycje alternatywne

Choć wyniki finansowe wciąż są najważniejszymmotywem, który stoi za wyborem doradcy zarządzającego majątkiem, to coraz ważniejszą rolę pełni możliwość dywersyfikacji portfolio inwestycyjnego. Już połowa respondentów badania (wzrost z 36 proc. w 2022 r.) wskazuje zróżnicowany wybór produktów inwestycyjnych (poza tradycyjnymi instrumentami inwestycyjnymi czy nieruchomościami także na przykład aktywa cyfrowe) za istotny czynnik przy wyborze dostawcy usług finansowych. Pomimo dominacji tradycyjnych klas aktywów (70 proc. klientów część swoich środków inwestuje w ekwiwalenty gotówki), zwiększa się zainteresowanie alternatywnymi inwestycjami. Już 51 proc. badanych ma tego typu aktywa w portfelu (np. fundusze hedgingowe czy nieruchomości), 53 proc. wybiera fundusze indeksowe i ETF-y, a kolejne 29 proc. jest nimi zainteresowane.

Czy sztuczna inteligencja zastąpi doradców?

Dziś ok. 29 proc. aktywów jest zarządzanych samodzielnie przez ich właścicieli, a odsetek ten może wzrastać za sprawą popularyzacji narzędzi opartych na AI.  Już teraz prawie 2/3 klientów (60 proc.), w tym bardzo zamożnych inwestorów, oczekuje, że sztuczna inteligencja będzie odgrywać znaczącą rolę w zarządzaniu ich majątkiem. Poziom zaufania jest zdecydowanie najwyższy w grupie milenialsów, gdzie już 63 proc. jest gotowe inwestować swój majątek zgodnie z wytycznymi AI. Nawet bez ludzkiego nadzoru.

– Sztuczna inteligencja z impetem wkracza do świata zarządzania majątkiem, stając się nieocenionym narzędziem, które pozwala na szybką i precyzyjną analizę bardzo dużych zbiorów danych, także przez samych klientów – zauważa Mateusz Stępiński. Jego zdaniem w takim zarządzaniu majątkiem brakować będzie empatii i doświadczenia „żywego” doradcy. – Rola doradcy przesuwa się wobec tego w części w kierunku wartościowego, zaufanego konsultanta, potrafiącego z empatią zrozumieć i reagować na potrzeby klientów, posiadającego rynkową praktykę i rozumiejącego trendy, co jest przez klientów postrzegane jako gwarant bezpieczeństwa w czasach niepewności – podsumowuje ekspert EY-Parthenon.