Kolejne trupy w szafie Lehmana

Wyszły na jaw nowe szczegóły najgłośniejszej plajty dekady. Obciążają one głównie SEC, Fed i Barclaysa

Lehman Brothers Holdings, znajdujący się w stanie upadłości bank, którego bankructwo doprowadziło we wrześniu 2008 r. do eskalacji światowego kryzysu finansowego, chce od brytyjskiego Barclaysa zwrotu 11 mld USD. Barclays przejął część aktywów Lehmana na jesieni 2008 r. i według złożonego w nowojorskim sądzie upadłościowym pozwu osiągnął z tego tytułu nieuzasadniony zysk, gdyż przejął część aktywów w budzący wątpliwości sposób.

[srodtytul]Zniżka na wiele miliardów[/srodtytul]

Barclays przejął wówczas majątek Lehman Brothers o wartości księgowej 70 mld USD. Jednakże według pozwu wartość księgowa została znacząco zaniżona. W Lehmanie wiedziała o tym fakcie jedynie mała grupa pracowników negocjujących sprzedaż, którzy później zostali zatrudnieni przez Barclaysa. O zaniżeniu ceny nie została poinformowana rada nadzorcza Lehman Brothers, którą wprowadzono w błąd co do szczegółów transakcji. Barclays broni się, że było wówczas powszechnie wiadomo, że może zarobić na przejęciu już w pierwszym dniu po jego dokonaniu.

Pozew przeciwko Barclaysowi został złożony już w listopadzie, ale wówczas ów nieuzasadniony zysk związany z przejęciem amerykańskiego działu bankowości inwestycyjnej Lehmana został oszacowany na 5 mld USD (a związany z innymi aktywami na 3 mld USD). Obecnie Lehman szacuje cały nieuprawniony zysk Barclaysa na 11 mld USD.

Również w raporcie o upadku Lehmana przygotowanym przez sądowego eksperta Antona Valukasa wskazano, że Barclays przejął część aktywów Lehmana w wątpliwy sposób. Jednakże nieprawidłowości przy przejęciu były raczej niewielkie.

[srodtytul]Konkurent ostrzegał[/srodtytul]

Od opublikowania w zeszłym tygodniu raportu Valukasa wychodzą na jaw nowe, szokujące szczegóły dotyczące bankructwa Lehmana. Jak doniósł „Financial Times”, konkurencyjny bank Merrill Lynch ostrzegał w 2008 r. amerykańską Komisję Papierów Wartościowych i Giełd (SEC) oraz nowojorski oddział Fedu, że Lehman stosuje księgowe sztuczki, które przyczyniły się do jego upadku.

Chodzi o tzw. umowy Repo 105, dzięki którym sztucznie zaniżano zadłużenie banku. W ich ramach Lehman brał od innych banków krótkoterminowe pożyczki pod zastaw zadłużonych aktywów. Pożyczki księgowano zaś jako przychód ze sprzedaży tych aktywów. W ten sposób na pewien czas sztucznie zmniejszano bilans i dawano inwestorom sygnał, że zmniejsza się zadłużenie banku. Tylko pod koniec drugiego kwartału Lehman przeprowadził transakcje tego typu warte 50 mld USD. W trzecim kwartale jednak mechanizm ten się zawalił, gdyż banki udzielające pożyczek zażądały lepszych gwarancji. To bezpośrednio wywołało upadek Lehmana.

Wcześniej jednak podrasowane raporty kwartalne robiły dobre wrażenie na inwestorach, wskazując, że Lehman jest w lepszej sytuacji od konkurencji, w tym Merrilla. Menedżerowie Merrilla zaczęli stykać się z inwestorami niezadowolonymi z wyników ich banku i wskazującymi Lehmana jako dobry przykład. Wówczas Merrill przyjrzał się działaniom konkurenta i odkrył, że stosuje on księgowe sztuczki.SEC nie skomentował tych doniesień, argumentując, że ludzie odpowiedzialni za nadzór nad Lehmanem zmienili pracę. Nowojorski oddział Fedu też milczy na ten temat. Pikanterii sprawie dodaje to, że szefem tego oddziału był wówczas Timothy Geithner, obecny sekretarz skarbu USA.

Transakcje Repo 105 były jednak stosowane też przez inne banki. Do korzystania z nich w latach 2001–2005 przyznał się JPMorgan Chase. Księgował on je tak samo jak Lehman. JPMorgan zapewnia jednak, że były to małe transakcje.