List Geithnera podzielił wielkich tego świata

W południowokoreańskim mieście Gyeongju trwa spotkanie ministrów finansów i szefów banków centralnych G20. Jego celem jest zapobieżenie wojnie walutowej

Jeszcze przed rozpoczęciem obrad ich uczestnicy otrzymali list od amerykańskiego sekretarza skarbu Timothy’ego Geithnera. Zaproponował on prowadzenie takiej polityki, która zmniejszyłaby nadwyżki handlowe „poniżej określonego poziomu” w stosunku do produktu krajowego brutto poszczególnych krajów.

[srodtytul]Pierwsze reakcje [/srodtytul]

– Wyznaczenie liczbowych progów wydaje się nierealistyczne – powiedział japoński minister finansów Yoshihiko Noda. Szef resortu gospodarki Niemiec Rainer Bruederle odrzucił koncepcję „nakazowej gospodarki”, a minister finansów Indii Pranab Mukherjee wyraził obawy, że będzie bardzo trudno obliczyć takie progi.

Oczywiście nie wszyscy byli na „nie”. Kanadyjski minister finansów Jim Flaherty określił pomysł Geithnera jako „krok w prawidłowym kierunku”, a jego australijski odpowiednik Wayne Swan nazwał go „konstruktywnym”.Już z tych pierwszych reakcji wynika, że uczestnikom spotkania trudno będzie uzgodnić, czy dzięki ograniczeniu nierównowagi na rachunkach bieżących uda się zmniejszyć napięcia wokół relacji kursów walutowych. Napięcia tym większe, że od kilku tygodni wiele krajów od Stanów Zjednoczonych po Chiny właśnie w osłabianiu waluty lub niedopuszczaniu do jej umocnienia widzi najlepszy sposób na ożywienie gospodarki.

[srodtytul]Celem ma być 4 proc. PKB[/srodtytul]

Geithner powtórzył w swoim liście apele formułowane od miesiąca, by nie budować przewagi konkurencyjnej w handlu zagranicznym poprzez manipulowanie kursami walutowymi. Wezwał kraje mające stałe nadwyżki na rachunku bieżącym, by przeprowadziły „reformy strukturalne, podatkowe i walutowe” w celu zwiększenia krajowego popytu, a te kraje, które „znacząco zaniżają kursy walut”, by zezwoliły na ich „pełne dostosowanie do poziomu rynkowego”. W zamian obiecał, że kraje rozwinięte będą zmniejszały swój deficyt.

Tym razem jednak amerykański sekretarz skarbu poszedł o krok dalej i zaproponował uczestnikom spotkania w Gyeongju, by zarówno nadwyżki, jak i deficyt na rachunkach bieżących nie przekraczały 4 procent PKB. Międzynarodowy Fundusz Walutowy w najnowszej prognozie przewiduje, że chińska nadwyżka do 2015 r. zwiększy się do 7,8 proc. PKB z 4,7 proc. w tym roku. W Stanach deficyt miałby się w najbliższych pięciu latach utrzymywać na poziomie zbliżonym do obecnych 3,2 proc. PKB. Waszyngton zaproponował, żeby właśnie MFW, mający siedzibę w amerykańskiej stolicy, monitorował przestrzeganie ograniczeń, jeśli oczywiście zostaną przyjęte.

[srodtytul]Dyplomatyczny wybieg[/srodtytul]

USA musiały nieco zmienić taktykę prowadzenia rokowań w ramach Grupy 20, nie zmieniając jednak celu swoich starań, a więc wymuszenia na Chinach aprecjacji juana.

Nie mógł Geithner liczyć na skuteczność apeli tylko w kwestiach walutowych, skoro USA, utrzymując niemal zerowe stopy procentowe i drukując setki miliardów dolarów, powodują spadek kursu waluty. Zaproponował więc ograniczenia nadwyżek i deficytu, ale takie, by zmniejszać eksport musiały tylko Chiny.

Najnowsza propozycja jest niedopracowana, bo nie wiadomo, kiedy i jak poszczególne kraje miałyby wprowadzić ją w życie. Nie wiadomo, co się stanie, jeśli tego nie zrobią. Oczywiście nic. Tak jak solenne przyrzeczenia unikania protekcjonizmu nie powstrzymały krajów z G20 przed powzięciem w minionych dwóch latach około 400 działań wymierzonych przeciwko partnerom handlowym.