Wartość zagranicznych inwestycji. Globalizacja w odwrocie

Przepływy kapitału z tytułu bezpośrednich inwestycji zagranicznych na świecie zmalały w 2017 r. o 23 proc., choć globalna gospodarka rozwijała się najszybciej od sześciu lat.

W opublikowanym w środę wieczorem raporcie Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju (UNCTAD) podała, że wartość transgranicznych inwestycji wyniosła w ub.r. 1,43 bln USD, w porównaniu do 1,87 bln USD.

Zwykle przepływy kapitałowe z tytułu bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) są pozytywnie skorelowane z koniunkturą w światowej gospodarce. To, że w ub.r. było inaczej, UNCTAD tłumaczy erozją globalnych łańcuchów dostaw. Może to być efekt m.in. sporów handlowych oraz pogorszenia klimatu inwestycyjnego. Organizacja zwraca jednak również uwagę na spadek rentowności BIZ: stopa zwrotu wynosiła w ub.r. średnio 6,7 proc., w porównaniu do 8,1 proc. w 2012 r.

„Spadek wartości BIZ oraz spowolnienie rozwoju globalnych łańcuchów dostaw to poważny powód do niepokoju dla decydentów na całym świecie, a w szczególności w gospodarkach rozwijających się" – zauważył Mukhisa Kituyi, sekretarz generalny UNCTAD. Inwestycje zagraniczne stanowią bowiem w krajach rozwijających się blisko 40 proc. ogółu inwestycji.

Za spadek wartości BIZ w dużej mierze odpowiada o 22 proc. mniejsza niż w 2016 r. wartość transgranicznych fuzji i przejęć. Ale wartość transgranicznych inwestycji typu greenfield (tworzenie nowych przedsiębiorstw, zakładów produkcyjnych itp.) także zmalała o 14 proc., do 720 mld USD. Najwięcej za granicą tradycyjnie inwestowały w ub.r. podmioty z USA. Przeznaczyły na tego rodzaju transakcje 342 mld USD, po 281 mld USD w 2016 r. Wyraźnie zmalała natomiast wartość zagranicznych inwestycji podmiotów z Holandii: ze 172 mld USD w 2016 r. do zaledwie 23 mld USD. W efekcie Holandia, która dwa lata temu była drugim najważniejszym źródłem BIZ na świecie, spadła na 15. pozycję. W ub.r. na drugim miejscu była Japonia, na trzecim zaś Chiny, choć wartość zagranicznych inwestycji chińskich podmiotów też mocno zmalała, do 125 mld USD, w porównaniu do 196 mld USD w 2016 r.

USA były w 2017 r. także największym odbiorcą BIZ, choć napłynęło tam z tego tytułu 275 mld USD, o 40 proc. mniej, niż rok wcześniej. Kolejne miejsca zajmują gospodarki wschodzące: Chiny (136 mld USD), Hongkong (104 mld USD) i Brazylia (63 mld USD).

Z danych UNCTAD wynika, że do Polski napłynęło w 2017 r. z tytułu BIZ 6,4 mld USD, po 13,9 mld USD rok wcześniej. To najsłabszy wynik od 2013 r., gdy strefa euro – ważne źródło inwestycji w Polsce – zmagała się z kryzysem fiskalnym. Z kolei polskie podmioty zainwestowały za granicą blisko 3,6 mld USD, o ponad połowę mniej, niż w bardzo udanym pod tym względem 2016 r.