Polska wprowadza sankcje na rosyjskich oligarchów i ich polskie firmy zależne

Od dziś Polska wprowadza sankcje wobec 50 rosyjskich oligarchów, menadżerów i polskich firm z nimi powiązanych. Zamrożone zostały ich polskie aktywa, mają zakaz wjazdu i prowadzenia biznesu na terytorium Rzeczpospolitej.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało listę 50 osób i firm, które od 26 kwietnia są objęte sankcjami. Rodzaj restrykcji jest indywidualny wobec każdego z listy. Wspólne jest zamrożenie aktywów, zakaz wjazdu i przebywania oraz prowadzenia biznesów w Polsce i z polskimi podmiotami.

Lista jest alfabetyczna, dlatego otwiera ją najbogatsza kobieta Rosji – Tatiana Bakalczuk, założycielka i właścicielka największego sklepu internetowego Rosji Wildberries.

„Od 2021 r. firma jest powiązana poprzez swoją właścicielkę z bankami Standard–Credit Bank (obecnie Wildberries Bank) i VTB Bank . W lipcu 2021 r. Ukraina nałożyła sankcje na OOO Wildberries i właścicielkę podmiotu Tatianę Bakalczuk – firma została oskarżona o sprzedaż rosyjskich mundurów wojskowych i literatury antyukraińskiej. Z racji pozycji rynkowej zajmowanej przez Wildberries w Rosji należy założyć, że podmiot jest znaczącym płatnikiem podatków i w ten sposób, poprzez zasilanie budżetu FR, pośrednio wspiera agresję wobec Ukrainy” – uzasadnia decyzję MSWiA.

Na drugim miejscu listy figuruje Oleg Deripaska, bliski oligarcha Kremla i największy udziałowiec aluminiowego giganta Rusal. Ale nie tylko. „Oleg Deripaska jest właścicielem korporacji, w skład której wchodzi Przedsiębiorstwo Przemysłowego Wojskowego i Arzamska Fabryka Maszyn. Wymienione przedsiębiorstwo produkuje transportery opancerzone BTR-80 użyte podczas zbrojnej agresji na Ukrainie w br.(…) Na terenie Polski O. Deripaska jest beneficjentem rzeczywistym spółek związanych między innymi z branżą budowlaną (…)”.

Bankier Michaił Fridman (Alfa Group) „należy do grupy tzw. oligarchów jelcynowskich, która popierając rządy W. Putina uzyskała koncesję na prowadzenie biznesu i ochronę aktywów przed działaniami służb państwowych. Kontroluje podmiot o znaczeniu strategicznym dla rządu rosyjskiego, w związku z czym czerpie korzyści lub wspiera rząd Federacji Rosyjskiej, którego działania destabilizują lub podważają integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy. Istnieje ciągłe zagrożenie koordynacji działań M. Fridmana z rządem rosyjskim”.

Na liście są też wspierający od początku reżim Łukaszenki Michaił Gucerjew. Bogacz ma też aktywa na terenie Polski. „M. Gucerjew kontroluje pośrednio publiczną spółkę akcyjną KUZBASKA KOMPANIA PALIWOWA (OAO KTK), która jest 100 procentowym udziałowcem KTK POLSKA Sp. z o.o.”.

KTK POLSKA Sp. z o.o. specjalizuje się w hurtowej sprzedaży węgla kamiennego (oraz materiałów energetycznych) pochodzącego ze złóż Kuźnieckiego Zagłębia Węglowego. W związku z sankcjami, w roli beneficjenta rzeczywistego Michaiła Gucerjewa zastąpił jego brat Sait-Salam Gucerjew (też został objęty polskimi sankcjami).

Jewgienij Kaspierski wraz z żoną (od kilku lat są rozwiedzeni) założył najbardziej znaną rosyjską firmę IT- Kaspersky Lab. Stała się ona jednym z największych na świecie dostawców oprogramowania antywirusowego. Sam Kaspierski studiował na wydziale, „który przekształcony później został w Instytut Kryptografii, Telekomunikacji i Informatyki Akademii Federalnej Służby Bezpieczeństwa Rosji. (…) Zastosowanie środków ograniczających wobec prominentnego przedsiębiorcy powiązanego ze służbami specjalnymi Federacji Rosyjskiej, na masową skalę wytwarzającego i rozpowszechniającego niebezpieczne oprogramowanie, może pozytywnie wpłynąć na poziom krajowego bezpieczeństwa cybernetycznego poprzez zwiększenie świadomości podmiotów gospodarczych i klientów indywidualnych”.

Polskie firmy, które korzystają z oprogramowania Kaspersky Lab., muszą się wiec dobrze zastanowić, czy szybko nie wymienić go na inne.

Biznesowe powiązania z Polską mają małżonkowie Aleksandra i Andriej Melniczenko. „Wymieniony był beneficjentem rzeczywistym SUEK Polska Sp. z o.o., której właścicielem jest spółka SUEK AG z siedzibą w Szwajcarii, należącej do największego producenta węgla w Rosji – JSC SUEK. Polski podmiot jest wyłącznym importerem na teren RP rosyjskiego węgla wydobywanego przez koncern SUEK. Do chwili objęcia sankcjami 92% udziałów SUEK AG należało do jego założyciela, Andrieja Melniczenki. (…) Od 21.03.2022 r. jako beneficjent rzeczywisty szeregu polskich spółek wskazywana jest Aleksandra Melniczenko – żona Andrieja Melniczenki. Z posiadanych danych wynika, że działania podjęte przez Andrieja Melniczenkę w zakresie zmiany struktury właścicielskiej powiązanych z nim podmiotów miały na celu uniknięcie potencjalnego zajęcia/zamrożenia majątku i środków finansowych wymienionego, mogącego nastąpić w związku z nałożeniem sankcji”.

Spółka SUEK Polska także została objęta sankcjami. Jej aktywa są zamrożone. Nie może prowadzić żadnych biznesów na terenie Polski i z polskimi podmiotami.

Na liście jest też najbogatszy do niedawna Rosjanin Aleksiej Mordaszow (Severstal). Powiązania z polską gospodarką na kolejny rosyjski bogacz z czarnej listy – Borys Nuraliew, działający w branży IT. „Boris Nuraliev, przejmując w 2005 polską spółkę Cenega, wszedł na europejski rynek gier pod firmą 1C Entertainment (podmiot odsprzedany 25.02.2022 r. – dzień po napaści Rosji na Ukrainę -red w całości chińskiemu koncernowi Tencent)”.

Timur Raszidow „jest beneficjentem rzeczywistym oraz członkiem Zarządu spółki PhosAgro Polska Sp. z o.o. PhosAgro Polska Sp. z o.o. jest podmiotem zależnym w grupie PhosAgro, której właścicielem i prezesem zarządu był Andriej Andriejewicz Gurjew (Andrey Andreevich Guryev) objęty sankcjami UE”.

Igor Sieczin, prezes Rosneftu i jeden z najbliższych zaufanych Putina, „jest pośrednio związany z IRL Polska spółka z o.o., z siedzibą: 00-105 Warszawa, ul. Twarda 18”. Listę osób objętych polskimi sankcjami zamyka Wiktor Wekselberg, kolejny bardzo wspierający Kreml oligarcha.

Firmy, jakie zostały objęte sankcjami MSWiA, to: Acron PAO kontrolowany przez Mosze Kantora (też jest na polskiej liście). Krakowska firma Axioma DR IT sp zo.o., której beneficjentem jest objęty polskimi sankcjami Borys Nuraliew. Barter Coal, spółka z o.o. z Białegostoku należąca w całości do szwajcarskiego SUEK AG Mielniczenki.

Beloil Polska sp. z o.o. z Warszawy od 25 marca kontroluje białoruski państwowy Biełarusnieft objęty sankcjami Unii. Kolejna firma to Eurochem Polska sp. z.o.o. z Rekcina. „EUROCHEM POLSKA sp. z o. o. wytransferowała do spółki EuroChem Group AG (Mielniczenki – red.) ponad 30 proc. przychodu osiągniętego w 2020 r.”.

„FABERLIC BALTIJA SIA” Sp. z o.o. oddział w Polsce (Warszawa) „jest podmiotem zależnym od łotewskiej FABERLIC BALTIJA SIA, która należy do rosyjskiej AO FABERLIK Aleksieja Nieczajewa.”. Sankcje objęły też inną polską firmę powiązaną z Rosjaninem - ABERLIC EUROPE Sp. z o.o. z Warszawy.

Na listę trafiła też znana ze sponsorowania sportu Go Sport Polska sp. z o.o. „Od 2019 r. był własnością francuską, następnie został kupiony przez singapurską spółkę SPORTMASTER OPERATIONS PTE LTD, której rzeczywistymi beneficjentami są osoby pochodzenia rosyjskiego, w tym oligarcha Nikołaj Fartuszniak, Władimir Fartuszniak oraz Aleksander Michalskij (z ang. Nikolay FARTUSHNYAK, Vladimir FARTUSHNYAK oraz Alexander MIKHALSKIY – red.), którzy są współzałożycielami jednej z największych rosyjskich sieci sklepów sportowych SPORTMASTER”.

Z kolei IRL Polska sp. z o.o. z Warszawy to podmiot bezpośrednio powiązany z Igorem Sieczinem. Kolejne firmy to Kamaz, Kaspersky Lab, Kaspersky Lab Polska sp. z o.o. z Warszawy, Kaspersky Store sp. z o.o. z Czestochowy, K Dystrybucja sp. z.o.o. z Częstochowy – także podmiot zależny od Kaspersky Lab;

KTK Polska z siedzibą w Gdańsku „specjalizuje się w hurtowej sprzedaży węgla kamiennego (oraz materiałów energetycznych) pochodzącego ze złóż Kuźnieckiego Zagłębia Węglowego”. Mega Dystrybucja sp. z.o.o. z siedzibą w Dawidach, to „podmiot pośrednio kontrolowany przez Michaiła Fridmana” podobnie jak Mega Foods sp. z o.o.

MEDMIX POLAND sp. z o.o. (do 3.03.2022 r. – SULZER MIXPAC POLAND sp. z o.o.) powiązany jest w Wiktorem Wekselbergiem.

Na liście figuruje też PAO Gazprom z Moskwy „jako jeden z największych koncernów dostarczających węglowodory, m.in. do krajów Europy Zachodniej i Środkowej, jest właścicielem 48 proc. udziałów w polskiej spółce System Gazociągów Tranzytowych „EUROPOL GAZ” S.A.”

Polskie sankcje wobec Gazpromu obejmują „zamrożenie wykonywania praw z akcji i innych papierów wartościowych oraz zamrożenie dywidend, zakaz świadomego lub umyślnego udziału w działaniach, których celem lub skutkiem jest ominięcie środków wskazanych w lit. a”.