Akcje polskie zamykają tabelę wyników funduszy

Rynki rozwinięte i złoto to główni zwycięzcy 2019 r., jeśli chodzi o fundusze inwestycyjne. Wyniki są lepsze także wśród funduszy akcji polskich, ale to właściwie jedyny powód do zadowolenia.

Rok 2019 dla wielu krajowych funduszy inwestycyjnych kończy się zdecydowanie lepiej niż rok 2018, w którym mało który fundusz zdołał uniknąć straty. Nie przyniósł jednak większych zmian w nastawieniu klientów – trendy w sprzedaży się utrzymały.

Na czele rynki rozwinięte

Tabela wyników funduszy za cały 2019 r. w dużym stopniu ukształtowała się w pierwszych miesiącach roku. Był to bardzo korzystny okres dla spółek amerykańskich, w tym firm technologicznych. Przypomnijmy, że amerykański S&P 500 zyskał w I kwartale ponad 13 proc., z kolei Nasdaq 100 blisko 17 proc. Również zyskiwały, choć znacznie mniej, polskie spółki. WIG zyskał w I kwartale 3,4 proc. i był to dla niego najlepszy taki okres w 2019 r.

Fundusze akcji rynków rozwiniętych zyskały w pierwszych miesiącach nawet po kilkadziesiąt procent i znaczną część tego wyniku zdołały utrzymać do końca roku. Najmocniej zdrożały wówczas jednostki Skarbca Spółek Wzrostowych. – Mamy kilka głównych kryteriów doboru spółek. Przede wszystkim liczy się dla nas zwrot na kapitale, czyli krótko mówiąc: efektywność biznesu. Patrzymy jeszcze na tempo rozwoju oraz realną wypracowywaną gotówkę w relacji do księgowych zysków – tłumaczył dobór spółek do Skarbca Spółek Wzrostowych Michał Cichosz, jeden z czwórki zarządzających funduszem w Skarbcu TFI.

Fundusz ten pod względem wyników od początku roku był przez kilka miesięcy liderem pośród krajowej oferty. Jednak od początku maja bardzo gwałtownie zaczął zyskiwać PKO Akcji Rynku Złota. Fundusz ten ma w portfelu akcje spółek powiązanych z rynkiem złota, w tym przedsiębiorstw wydobywczych. Oczywiście ich wyceny mocno reagują na ruchy ceny samego złota. Uncja tego metalu pod koniec maja kosztowała około 1280 dolarów, a w trzy miesiące wzrosła do ponad 1540 dolarów. W kolejnych kilku miesiącach Skarbiec Spółek Wzrostowych oraz PKO Akcji Rynku Złota zamieniały się miejscami na czele wyników funduszy od początku roku. Ten pierwszy dużą część zysków z pierwszych miesięcy stracił jednak we wrześniu, kiedy doszło do silnej przeceny spółek technologicznych. Wycena jednostki runęła z ponad 140 zł do około 120 w dwa miesiące. Listopad przyniósł zdecydowaną poprawę, natomiast według ostatniej wyceny, na 24 grudnia, Skarbiec Spółek Wzrostowych zarobił od początku stycznia blisko 36 proc. przy średniej dla swojej grupy wynoszącej niecałe 22 proc. Ostatnie dni są z kolei znów udane dla złota – cena uncji powróciła nad poziom 1500 dolarów, co umacnia PKO Akcji Rynku Złota na pierwszym miejscu z wynikiem 46 proc. w niecałe 12 miesięcy.

Zgodnie z wyceną na 24 grudnia między dwoma wymienionymi funduszami znajdują się jeszcze cztery inne strategie. Za funduszem złota z wynikiem blisko 40 proc. jest Investor Nowych Technologii. Jego tegoroczne notowania wydają się bardziej stabilne – w I połowie roku zarobił blisko 27 proc., a tegoroczne maksimum osiągnął w ostatnich dniach. To oczywiście fundusz skupiony na rynku amerykańskim i głównie spółkach informatycznych, choć największą pozycją w połowie 2019 r. był CD Projekt – akcje tej spółki stanowiły 9,54 proc. portfela Investor Nowych Technologii.

GG Parkiet

Blisko 38-proc. stopę zwrotu wypracował na finiszu 2019 r. Esaliens Okazji Rynkowych. Dla tego funduszu również najbardziej udane były początki mijającego roku. Między marcem a październikiem wycena poruszała się w trendzie bocznym, natomiast w listopadzie poszybowała do blisko 128 zł (pod koniec 2018 r. wycena jednostek kształtowała się przy 92 zł). Esaliens Okazji Rynkowych to fundusz funduszy, a w portfelu znajdziemy tytuły uczestnictwa Miller Opportunity Fund. Do tego zarówno na tle wymienionych funduszy, jak i całego krajowego rynku jest jednak dość mały – jego aktywa wynosiły z końcem listopada niecałe 9 mln zł. Kolejne dwa fundusze mają bardzo podobny wynik, czyli około 36 proc. od stycznia. Pierwszy z nich to Caspar Akcji Europejskich, w którego portfelu największą część stanowią spółki niemieckie. Piąty wynik zgodnie z aktualną wyceną należy do Santander Prestiż Technologii i Innowacji, mającego pod zarządzaniem podobne aktywa jak Caspar Akcji Europejskich, tj. około 40 mln zł. W portfelu w połowie roku znajdowało się nieco akcji gigantów technologicznych jak Microsoft czy Apple, ale również Asseco Poland, nieco jednostek innych funduszy, a także obligacje skarbowe.

Dobry rok w długu

Wyżej wymienione fundusze to oczywiście ścisła czołówka. Tych, którym udało się wypracować kilkunasto- i kilkudziesięcioprocentowe stopy zwrotu, jest znacznie więcej. Reprezentują głównie rozwinięte rynki akcji, choć warto pamiętać, że rok 2019 był również udany dla spółek np. rosyjskich czy brazylijskich, czyli także dla części rynków wschodzących.

GG Parkiet

Jeśli chodzi zaś o polskie aktywa, zwycięzcami są z pewnością posiadacze jednostek funduszy dłużnych, jednak nie ci, którzy zainwestowali pieniądze w ostatnich miesiącach. To właśnie w tym okresie fundusze dłużne pozyskały najwięcej nowych wpłat. Fundusze dłużne mają za sobą świetny rok (kolejny), jednak większość rocznej stopy zwrotu uzyskały między styczniem a lipcem włącznie. W pozostałych miesiącach roku wychodziły w większości na zero. W zależności od grupy fundusze papierów długoterminowych zarobiły jednak średnio od stycznia od około 3 do blisko 4 proc.

Ten, kto miał szczęście, mógł też pomnożyć kapitał o kilka procent dzięki polski akcjom (na czele zestawienia są jednak strategie z domieszką akcji zagranicznych), jednak równie dobrze mógł stracić, i to nawet około 10 proc., gdyż średni wynik w grupie funduszy akcji polskich uniwersalnych z końcem roku zbliża się do 0,9 proc. To oczywiście i tak zdecydowanie lepiej niż w 2018 r., który ta grupa kończyła z ponad 15-proc. stratą. Jeszcze boleśniejsze spadki przyniosły wówczas fundusze polskich małych i średnich spółek. W 2019 r. sytuacja zmieniła się diametralnie, choć i tak nie ma mowy o odrobieniu strat sprzed roku. Grupa funduszy akcji polskich małych i średnich spółek kończy rok ze średnim wynikiem około 9 proc. Jak na razie dwie strategie, tj. Skarbiec Małych i Średnich Spółek i BNP Paribas Małych i Średnich Spółek, mają wyniki nawet powyżej 20 proc.

Dużo chętnych na obligacje

Rok 2019 nie zmienił nastawienia klientów do ryzyka. Nie mamy jeszcze danych za grudzień, natomiast w każdym z poprzednich 11 miesięcy inwestorzy więcej pieniędzy wypłacili z funduszy akcji, niż do nich wpłacili. Przez moment, dokładnie w sierpniu i wrześniu, można było mieć nadzieję na poprawę sytuacji, przynajmniej jeśli chodzi o fundusze akcji polskich. W sierpniu, jak podaje serwis analizy.pl, saldo było tylko 2 mln zł pod kreską, a we wrześniu wpłaty przeważyły umorzenia o 38 mln zł. W październiku i listopadzie jednak sytuacja wróciła do normy i po 11 miesiącach saldo sprzedaży w grupie funduszy akcji polskich to około 0,8 mld zł na minusie. W przypadku funduszy akcji zagranicznych trzeba doliczyć jeszcze około 0,5 mld zł umorzeń, co daje łącznie ponad 2 mld zł odpływów netto z funduszy akcji.

Jak wyliczył serwis analizy.pl, łącznie z listopadem fundusze akcji mają za sobą 22 miesiące z rzędu, podczas których klienci więcej środków wypłacali, niż wpłacali, co łącznie daje 6,4 mld zł odpływów z tej grupy funduszy. Większą dynamiką spadku aktywów mogą „pochwalić się" fundusze absolutnej stopy zwrotu, które po 23 miesiącach nieprzerwanej przewagi umorzeń (łącznie 7,4 mld zł) listopad kończyły z 1 mln zł napływów netto.

Tymczasem fundusze dłużne plasowały się na przeciwległym biegunie nie tylko pod względem strategii, ale też sprzedaży. Jak widać po 11 miesiącach, pierwsza połowa roku, po której saldo sprzedaży było około 0,7 mld zł na plusie, była tylko rozgrzewką. W lipcu i sierpniu do funduszy obligacji trafiło po około 1,1 mld zł, choć akurat w tym czasie dynamika wyników tych strategii zdecydowanie wyhamowała. W kolejnych miesiącach sytuacja właściwie się nie zmieniła – wyniki wciąż oscylowały wokół zera, z kolei saldo sprzedaży wynosiło od 0,5 do 1,3 mld zł.