Zrównoważony rozwój z perspektywy giełd

Światowa Federacja Giełd (WFE) przedstawiła wynik badania, które miało na celu identyfikację kluczowych czynników wpływających na zaangażowanie giełd w inicjatywy ESG.

Publikacja: 06.08.2025 06:00

dr Tomasz Wiśniewski Stowarzyszenie SIF Polska

dr Tomasz Wiśniewski Stowarzyszenie SIF Polska

Foto: materiały prasowe

Zgodnie z przyjętymi założeniami kluczowym zadaniem było zrozumienie, jakie czynniki ekonomiczne, instytucjonalne, społeczne i kulturowe determinują poziom i rodzaj zaangażowania giełd w działania zrównoważonego rozwoju w różnych regionach w okresie ostatniej dekady.

Analiza oparta została na ankietach przeprowadzanych przez WFE wśród jej członków. Ostateczna próba obejmowała 66 giełd, które uczestniczyły w badaniu co najmniej cztery razy w ciągu dziesięciu lat. Dane na poziomie giełd zostały połączone z danymi krajowymi obejmującymi wskaźniki środowiskowe (m.in. pokrycie lasami, emisje dwutlenku węgla), ekonomiczne (wzrost PKB, kapitalizacja rynku), społeczne (poziom wykształcenia, wielkość populacji) oraz kulturowe.

Badanie wykazało, że giełdy alokują swoje wysiłki ESG przede wszystkim w zagadnienia dotyczące ładu korporacyjnego (39 proc.) i praktycznie na takim samym poziomie w kwestie społeczne i środowiskowe (30-31 proc.). Motywacje do wdrażania inicjatyw tego typu są zdominowane przez troskę o zrównoważony rozwój (83 proc. giełd) oraz kwestie reputacyjne (76 proc.), podczas gdy wymogi regulacyjne i konkurencyjność mają mniejsze znaczenie (po 26 proc.). Znaczący odsetek giełd oferuje produkty związane z ESG: 57 proc. oferuje produkty zrównoważone, 33 proc. rankingi ESG i fundusze ETF, a 30 proc. udostępnia specjalistyczne indeksy.

Analiza czynników wpływających na poszczególne obszary ESG wskazała na występowanie ciekawych zależności. W przypadku wysiłków środowiskowych, wyższy poziom wykształcenia paradoksalnie zmniejsza zaangażowanie giełd, prawdopodobnie dlatego, że takie społeczeństwa już posiadają wysokie standardy środowiskowe. Z kolei długoterminowa orientacja kulturowa pozytywnie wpływa na działania proekologiczne. Wysiłki społeczne są negatywnie związane z dystansem władzy, ale pozytywnie z unikaniem niepewności, co sugeruje, że społeczeństwa niechętne ryzyku preferują ochronę socjalną. Działania w obszarze ładu korporacyjnego są pozytywnie skorelowane z poziomem wykształcenia, zaś negatywnie z korupcją.

Autorzy badania wskazali swoje rekomendacje dla trzech głównych grup interesariuszy: samych giełd, inwestorów oraz regulatorów. Z perspektywy tych ostatnich wskazuje się na potrzebę projektowania działań wspierających adopcję ESG na rynkach kapitałowych. W krajach, gdzie świadomość ESG pozostaje niska, kampanie edukacyjne, reformy lub zachęty dla praktyk zrównoważonych finansów mogą stymulować popyt i wzmacniać gotowość rynku. Jasność regulacyjna i harmonizacja, szczególnie na poziomie międzynarodowym, może pomóc giełdom w rosnącej złożoności wymogów ESG i zmniejszeniu obciążeń związanych z nadzorem. Regulatorzy powinni również uwzględniać różnice kulturowe: w społeczeństwach o wysokim dystansie władzy i niskim indywidualizmie może być potrzebne bardziej autorytarne podejście do wprowadzania standardów ESG, podczas gdy w kulturach indywidualistycznych skuteczniejsze mogą być mechanizmy rynkowe i dobrowolne standardy.

Natomiast inwestorzy powinni uwzględniać czynniki kulturowe i instytucjonalne przy ocenie zaangażowania giełd w ESG. Różnice w motywacjach ESG między krajami o różnym poziomie dochodu są znaczące – kraje o niższych dochodach wykazują silniejsze motywacje związane ze zrównoważonym rozwojem niż kraje o wysokim dochodzie. Jednocześnie kraje bogate częściej traktują ESG jako narzędzie konkurencyjności. Kontekst środowiskowy również ma znaczenie: giełdy w krajach z wyższymi temperaturami i większą zmiennością klimatycznej częściej rozwijają produkty finansowe odnoszące się do ryzyka środowiskowego. Inwestorzy powinni również zwracać uwagę na różnice w ofercie produktów ESG między grupami dochodowymi. Okazuje się, że kraje o średnich dochodach oferują najwięcej produktów zrównoważonych.

Wreszcie giełdy powinny dostosowywać swoje strategie ESG do lokalnych kontekstów kulturowych i ekonomicznych. W społeczeństwach charakteryzujących się wysokim unikaniem niepewności, giełdy powinny przyjąć stopniowe, budujące zaufanie podejście do wprowadzania innowacji ESG, zapewniając, że interesariusze postrzegają te inicjatywy jako wiarygodne, o niskim ryzyku. Giełdy działające w krajach o wysokiej wydajności środowiskowej lub silnych ramach regulacyjnych mogą wykorzystać swoje pozycjonowanie do przewodzenia w innowacjach produktów zrównoważonych, używając ESG jako przewagi konkurencyjnej do przyciągnięcia inwestorów. Giełdy powinny również wykorzystywać naturalne przewagi swojej lokalizacji, np. kraje z dużymi obszarami leśnymi wykazują większą skłonność do rozwoju produktów związanych ze zrównoważonym rozwojem.

Felietony
Felieton pod prąd
Felietony
Krótka historia giełdowej rebelii
Felietony
Złe wzorce
Felietony
Rewolucja czy ewolucja systemu finansowego?
Felietony
Banany na wierzbie
Felietony
Koszty transakcji