Epitafium dla inflacji

W październiku w polskiej gospodarce wróciła deflacja. Co prawda tylko na poziomie cen producentów, w sklepach prawdopodobnie nie zagości. Ale i tak dominujące jeszcze kilka miesięcy temu prognozy, wedle których szybki wzrost wynagrodzeń, spotęgowany jeszcze dużą podwyżką płacy minimalnej w 2020 r., w końcu wypchnie inflację wyraźnie powyżej celu Narodowego Banku Polskiego, straciły aktualność. Owszem, na początku przyszłego roku może ona przekroczyć 3 proc. Będzie to jednak wypadkowa kilku przejściowych czynników, w dużej mierze natury statystycznej (m.in. efektów bazy). Ostatnie dane sugerują bowiem, że fundamentalna presja inflacyjna w polskiej gospodarce słabnie.

Pod koniec września, gdy ostatnio ankietowaliśmy uczestników naszego konkursu na najlepszego analityka makroekonomicznego roku, przeciętnie oczekiwali oni, że w I kwartale przyszłego roku indeks cen konsumpcyjnych (CPI), główna miara inflacji w Polsce, będzie rósł średnio w tempie 3,6 proc. rok do roku, po 2,9 proc. w bieżącym kwartale. Nie brakowało głosów, że inflacja w tym okresie przekroczy wyraźnie 4 proc. Gdyby ten scenariusz się zrealizował, inflacja po raz pierwszy od 2012 r. przebiłaby w skali kwartału nie tylko cel NBP (2,5 proc.), ale też górną granicę dopuszczalnych odchyleń od tego celu (3,5 proc.). Co jednak ważniejsze, w świetle tych wrześniowych prognoz w kolejnych kwartałach 2020 r. wzrost CPI miał nieco zwolnić, ale utrzymywać się powyżej celu. Przy tym ekonomiści zwykle uważali, że jeśli pomylą się w swoich prognozach, to raczej okażą się one za niskie niż za wysokie. W tle kryły się obawy, że w warunkach niedoboru pracowników na szybszy wzrost cen konsumpcyjnych będą oni mogli reagować żądaniami podwyżek płac. O tym, że taka spirala cenowo-płacowa jest realnym zagrożeniem, mówili też wtedy niektórzy członkowie Rady Polityki Pieniężnej.