Co kryją światłowodowi hurtownicy

Do 5 mln gospodarstw domowych w Polsce zbliża się sumaryczny zasięg sieci pośredników na rynku przewodowego dostępu do internetu. Operatorzy hurtowi stali się ważnymi graczami w sektorze telekomunikacyjnym. Jakie mają wyniki i co planują?

Miniona perspektywa finansowa Unii Europejskiej i dostęp do taniego kapitału bankowego do 2022 r. zaowocowały powstaniem w Polsce nowego typu podmiotów w sektorze telekomunikacyjnym. Działalność o dużej skali rozpoczęły firmy budujące hurtowe sieci szerokopasmowego dostępu do internetu w technologii światłowód do domu (ang. FTTH) i udostępniające je każdemu operatorowi detalicznemu. Firmy te zakładali w większości właśnie operatorzy świadczący usługi klientom detalicznym, posiadający infrastrukturę, ale wymagającą modernizacji czy wymiany i rozbudowy zasięgu.

Utworzenie infrastrukturalnego joint venture Networks! przez sieci mobilne Orange Polska i T-Mobile Polska mogło być inspiracją dla twórców hurtowych sieci optycznych. Fot. AdobeStock

842569021

Ich hurtowe strategie to sposób na budowę skali, której nie mogą osiągnąć z powodów regulacji antymonopolowych na rynku fuzji i przejęć, a także metoda pozyskania finansowania. Operatorzy detaliczni: Inea, Orange Polska, P4 (Play) utworzyli spółki infrastrukturalne, do których przystąpili nowi inwestorzy – fundusze o długim horyzoncie inwestycyjnym. Tak powstały Fiberhost, Światłowód Inwestycje i Polski Światłowód Otwarty. Ciekawym przypadkiem jest Nexera – czwarty z hurtowników. Choć w jego strukturze udziałowców nie ma operatora detalicznego, to są podmioty kojarzone z Ineą: Wielkopolska Sieć Szerokopasmowa, Webtouch i Zelda.

W dwóch z czterech przypadków – Fiberhostu i Nexery – fundusze inwestycyjne mają dziś 100 lub blisko 100-procentowe pule udziałów. W dwóch – Światłowód Inwestycje i Polski Światłowód Otwarty – połowę udziałów. W  jednym z nich wiadomo, że operator detaliczny (Orange Polska) ma prawo do odzyskania kontroli nad hurtownikiem. Ten moment się zbliża.

Rok szybkiego wzrostu

To m.in. właścicielskie powiązania sprawiają, że przyszłość światłowodowych hurtowników może być ciekawa i zaowocować dużymi transakcjami w sektorze telekomunikacyjnym.

To tylko jeden z powodów, dla których warto śledzić losy i analizować wyniki finansowe tego typu firm. Inny to ich udział w budowie infrastruktury, która – według planów rządowych – docierać ma ostatecznie do wszystkich gospodarstw domowych w Polsce.

Analizując wyniki finansowe światłowodowych hurtowników, trzeba pamiętać, że firmy te są na różnym etapie rozwoju biznesu i modele ich działalności się różnią. Jedno mają wspólne – szybko się rozwijają. O ile w 2022 r. sektor ten zanotował nieco ponad 500 mln zł przychodu, to w 2023 r. już ponad dwa razy tyle: 1,17 mld zł.

Największy wpływ na ten skok miały pierwsze przychody Polskiego Światłowodu Otwartego, joint venture Playa i funduszu InfraVia. Ale także pozostali gracze dynamicznie zwiększali skalę działalności. W porównaniu z 2022 r. Nexera powiększyła przychody o 64 proc., do 87 mln zł. Fiberhost, kontrolowany przez australijski Macquaire, o 24 proc., do 392 mln zł. Światłowód Inwestycje o 51 proc., do 204 mln zł.

Kto zarabia, a kto traci

Rozwój wiąże się z kosztami, więc z zyskownością hurtowników jest na razie różnie. U pioniera – Fiberhostu – pojawił się już zysk operacyjny. W 2023 r. skoczył do prawie 100 mln zł z 37 mln zł rok wcześniej. Strata netto nieco się zmniejszyła. U najmłodszego hurtownika – Polskiego Światłowodu Otwartego – w 2023 r. silnie dodatnie były zarówno wynik operacyjny (stanowił 47 proc. przychodu), jak i netto (58 mln zł). Światłowód Inwestycje zwiększył zaś straty operacyjną i netto (odpowiednio do 60 i 76 mln zł). Największą stratę netto – prawie 200 mln zł – zanotowała Nexera, pozbawiona udziałowca w postaci operatora detalicznego, budująca biznes od zera i koncentrująca się na realizacji projektów unijnych z programu Polska Cyfrowa.

Jest ona głównym podmiotem należącym do Nexery Holding, od tego roku w 100 proc. kontrolowanej przez fundusz Infracapital (grupa Prudential). Natomiast Nexera Holding ma niemal 100 proc. w Nexerze. Drobnymi pakietami dysponują wymienione wcześniej podmioty kojarzone z Ineą.

– Strata netto za 2023 r. ujawniona w sprawozdaniu finansowym mieści się w zakładanym pułapie przewidzianym w aktualnym wieloletnim planie finansowym Grupy – ocenił zarząd.

– Poza czynnikami wynikającymi z długoterminowego profilu zwrotu z inwestycji strata poniesiona przez spółkę w 2023 r. była również w pewnym zakresie następstwem zdarzeń rynkowych niezależnych od spółki, które miały miejsce w latach 2020–2023 spowodowanych wpływem pandemii Covid-19, a także wojny w Ukrainie oraz ich następstwami związanymi m.in. z perturbacjami na rynku pracy, zakłóceniami globalnych łańcuchów dostaw (w tym m.in. opóźnieniami dostaw, czasową niedostępnością niektórych materiałów, komponentów – w szczególności elektronicznych itp.), istotnym wzrostem inflacji, zaostrzoną polityką monetarną władz skutkującą wyższą niż w poprzednich latach ceną pieniądza na rynku finansowym – dodano. Strata i  ujemne kapitały własne sprawiły, że właściciel musiał w tym roku decydować, czy firma będzie istnieć.

Czas walki o klienta

Rok 2023 przyniósł finalizację budowy sieci szerokopasmowych ze środków unijnych (tzw. sieci POPC). Pierwotnie miała się ona zakończyć w 2020 r., ale pandemia pokrzyżowała te plany i operatorzy dostali więcej czasu. Na czterech hurtowników sieci POPC budowało dwóch: Nexera i Fiberhost. Nie ma takich projektów PŚO (to głównie infrastruktura kablówki UPC wniesiona przez P4). Nie ma ich też Światłowód Inwestycje (pozostały u  Orange Polska).

Wprawdzie np. Nexera zdecydowala się finalnie na udział w projektach finansowanych z Krajowego Planu Odbudowy, ale ogólnie przed hurtownikami kolejna faza rozwoju: walka o klientów, którymi można wypełnić sieci.

– Ze względu na zakończenie projektów dofinansowanych w ramach POPC skala rozbudowy sieci jest mniejsza w stosunku do lat poprzednich. Aktualnie skupiamy się na modernizacji oraz na rozbudowie biznesowej i indywidualnej – informuje Zuzanna Kaseja, rzeczniczka Fiberhostu.

Zasięg tego hurtownika to blisko 1,4 mln gospodarstw domowych. Modernizacji wymaga, według rzeczniczki, około 5 proc., gdzie jest nadal sieć po kablówce (w technologii HFC). Kaseja nie zdradza, w jakim stopniu sieć nasycona jest użytkownikami.

Ambitne plany ma Światłowód Inwestycje. Jak podaje Robert Zając, kierownik marketingu i rozwoju produktów u tego hurtownika, w tym roku firma chce zwiększyć zasięg o 400 tys. gospodarstw domowych i przekroczyć 2,1 mln. Do tego celu brakuje 200 tys. adresów. – Postępy w budowie sieci idą zgodnie z planami – mówi Robert Zając. Zakładają one, że w połowie przyszłego roku spółka zrealizuje plan na lata 2021–2025 mówiące o 2,4 mln gospodarstw.

W czerwcu do sieci Światłowód Inwestycje podpiętych było ponad 500 tys. abonentów, a plan na ten rok to 600 tys. – Udział operatorów innych niż Orange wzrósł do ponad 100 tys. w trzy lata i stanowi ponad 25 proc. – wylicza Zając.

Nexera rośnie i przez przejęcia. Prezes Jacek Wiśniewski w tekście EME Outlook podał, że sieć firmy ma zasięg ponad 700 tys. adresów, a używa jej 210 tys. abonentów. Plan to podwoić wyniki.

PŚO ma dziś zasięg 3,8 mln gospodarstw, a 0,5 mln to FTTH. Długofalowy plan to 6 mln gospodarstw.

Niestety dla użytkowników powyższe dane nie znaczą, że że światłowód za chwilę będzie wszędzie. Zwłaszcza że sieci częściowo się pokrywają, choć nie wiadomo, w jakim stopniu. Światłowód Inwestycje uznał start PŚO za ważny ruch konkurenta i podał, że ich łącza pokrywają się w 8 proc.