Dążenie ku prywatności się nasili

Kolejne miesiące mogą obfitować w transakcje związane z wykupywaniem małych pakietów akcji przez strategicznych inwestorów posiadających już dziś dominującą pozycję w spółkach z GPW – twierdzą eksperci. W dłuższym terminie z parkietu może zniknąć nawet 10 proc. notowanych dziś firm.

W najbliższym czasie z notowań może zniknąć co najmniej kilka spółek. Już 23 listopada akcjonariusze oferującej rozwiązania dla bezgotówkowych transakcji firmy eCard mają decydować o przywróceniu akcjom formy dokumentu i wycofaniu ich z obrotu. To efekt wykupienia firmy przez MCI.PrivateVentures FIZ oraz TUW SKOK. Ten sam los może podzielić spółka z branży IT Infovide-Matrix po przejęciu przez Asseco Poland (zapisy są zbierane do 12 listopada). Miesiąc później, bo 16 grudnia, rozstrzygnie się transakcja zakupu producenta części motoryzacyjnych – ACE przez meksykańskiego inwestora Grupo Industrial Saltillo.

Będą to kolejne firmy po dotychczasowych 11, które od stycznia do końca października opuściły GPW.

Wykup strategiczny

O ile powyższe przykłady świadczą o tym, że Warszawa nadąża za Londynem czy Nowym Jorkiem, jeśli chodzi o ruch w biznesie M&A (fuzji i przejęć), o tyle na naszym rynku ważne mogą być też „lokalne" motywacje do wykupywania biznesów. Sobiesław Kozłowski z DM Raiffeisen Brokers, typując spółki do ewentualnego wykupu z GPW, patrzy na bardzo niski free float. – Jeśli jest to tak jak w przypadku Rovese czy Asseco CE mniej niż 10 proc. lub maksymalnie kilkanaście procent, to zdjęcie takiej spółki z giełdy inwestor strategiczny może zrobić niemal od ręki. Przy większym rozproszeniu akcjonariatu w grę wchodzą już poważniejsze kwoty za wykup, co utrudnia przedsięwzięcie – zaznacza analityk.

To właśnie te dwie wspomniane firmy wskazywane są też przez innych jako potencjalnie przeznaczone do ściągnięcia z GPW. Michałowi Sołowowowi po zakończonym w styczniu wezwaniu na 100 proc. akcji producenta i dystrybutora wyposażenia łazienek wystarczy „wyciśnięcie" kolejnych 1,24 proc., by zrealizować swój plan w tym zakresie. Byłaby to już druga – po Barlinku – wyprowadzona przez niego z giełdy spółka. Taki ruch nie byłby też wykluczony w przypadku Adama Górala, prezesa Asseco Poland, które ma w ręku 93,5 proc. akcji Asseco CE.

Dziś podobnych im spółek jest znacznie więcej. Tylko wśród 80 największych firm z GPW są to m.in. Alchemia, w której 86,3 proc. udziałów należy do Romana i Grażyny Karkosików, a kolejne 4,63 proc. to akcje własne spółki. Stosunkowo niski free float mają też Bank BPH, gdzie 83,73 proc. akcji jest w rękach grupy GE, a także Firma Oponiarska Dębica, w której Goodyear posiada 81,39 proc. udziałów. Obie spółki są zresztą wymieniane wśród możliwych celów akwizycyjnych, skutkujących delistingiem.

Nikt nie mówi tak natomiast o PCC Rokicie, gdzie z pakietem 84,16 proc. rządzi Waldemar Preussner przez PCC SE. Może dlatego, że chemiczna spółka stosunkowo niedawno, bo dopiero w połowie ubiegłego roku, zadebiutowała w Warszawie. W podobnej sytuacji jest kwietniowy debiutant Idea Bank, gdzie pakietem 79,46 proc. akcji dysponuje Leszek Czarnecki.

Należy jednak pamiętać, że przygoda z giełdą w wielu przypadkach kończyła się decyzją głównego akcjonariusza. Tak było w przypadku Bakallandu, Mieszka czy Mispolu.

Niskie wyceny

Zdaniem analityków skłonność do wezwań na spółki i ich ściągania z GPW utrzyma się nie tylko w końcówce tego roku, ale też przez cały 2016 r. Mamy dziś bowiem nadal stosunkowo niskie wyceny akcji, choć dynamika PKB utrzymuje się powyżej 3 proc. Zdania są podzielone co do tego, kto będzie przejmował. Łukasz Bugaj z DM BOŚ Banku uważa, że dominować będą raczej przejęcia inwestorów branżowych niż funduszy private equity. Wśród możliwych przyszłych przejęć skutkujących możliwością ściągnięcia firmy z GPW wymienia np. wykup Banku BPH przez inny bank w ramach trwającego procesu konsolidacji sektora, a także spółek energetycznych, które także mogą się łączyć. Z kolei według Jarosława Niedzielewskiego, dyrektora zarządzającego funduszami w Investors TFI, zaktywizować powinny się także zagraniczne fundusze private equity dysponujące sporymi środkami i zachęcone wciąż niskimi wycenami.

Kozłowski twierdzi przy tym, że może być mniej ofert publicznych. – Liczba IPO, świadcząca o poprawie nastawienia inwestorów, jest zawsze odwrotnie proporcjonalna do liczby wezwań – zauważa analityk DM Raiffeisen Brokers. Ale uważa, że znajdujemy się dziś w okresie przejściowym przed ponownym wysypem ofert. Obserwuje bowiem kilka spółek przygotowujących oferty i wstrzymujących się w oczekiwaniu na poprawę koniunktury. Są to przy tym już nie spółki z portfela Skarbu Państwa, który wyczerpał swój potencjał w tym zakresie, ale prywatne firmy, których właściciele chcą spieniężyć swój majątek. – Ten sektor będzie w najbliższej przyszłości siłą napędową giełdy – uważa Kozłowski.

OFE przyspieszą proces

Jednak niektórzy nie są tak dużymi optymistami. Zarządzających funduszami niepokoi bowiem orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie OFE, które może być podstawą do dalszego ich demontażu. To właśnie sytuacja funduszy emerytalnych zdaniem obserwatorów rynku sprawi, że przyszły rok może być jeszcze bardziej obfity, jeśli chodzi o liczbę przejęć przez strategicznych inwestorów. – Jeśli nowy rząd pójdzie w kierunku nacjonalizowania funduszy emerytalnych poprzez włączenia ich aktywów do ZUS lub utworzenie jednego podmiotu zarządzającego nimi, to dla wielu akcjonariuszy strategicznych będzie to dodatkowa motywacja do wykupienia mniejszościowych pakietów i ściągnięcia spółek z giełdy – przewiduje Niedzielewski.

Taki właściciel prywatny nie będzie bowiem chciał mieć pod bokiem silnego akcjonariusza państwowego, dysponującego połączoną siłą głosów (pozwalającą wpływać na spółkę) dotąd rozproszonych wśród kilku funduszy emerytalnych. – Najbardziej odczuje to segment małych i średnich firm, które mają spory udział OFE, i tam te dążenia do wykupu będzie widać najmocniej – uważa Niedzielewski.

Nie chce wskazywać potencjalnych celów. Szacuje jednak, że w ten sposób może zniknąć z GPW nawet 10 proc. z 480 notowanych w Warszawie spółek. Jeśli taki scenariusz się zrealizuje, to negatywne skutki będą odczuwalne dla całego rynku, choć niekoniecznie dla poszczególnych właścicieli. – Szukałbym właśnie wśród takich spółek jak Asseco Poland – z silnym właścicielem, który formalnie nie sprawuje kontroli, a mimo to nikt nie ma wątpliwości, kto rządzi w spółce – mówi z kolei inny zarządzający. Również Łukasz Bugaj uważa, że odwrócona reforma emerytalna podcina skrzydła naszemu rynkowi. Bo teraz OFE będą jeszcze chętniej upłynniać swoje akcje po możliwie atrakcyjnych cenach w kolejnych ogłaszanych wezwaniach. – To Global City Holdings (operator sieci kin Cinema City – red.) złamał tabu po raz pierwszy, sugerując, że po zmianach wprowadzonych w systemie OFE atrakcyjność polskiego rynku i korzyści płynące z funkcjonowania w jego ramach się zmniejszyły. Tym właśnie grupa uzasadniała decyzję o zdjęciu spółki z naszej giełdy – przypomina analityk. Kolejnym symptomem tych rynkowych tendencji, jak wskazuje Bugaj, była walka funduszy z akcjonariatu Bogdanki o wyższą cenę lub odkup wszystkich papierów przez Eneę czy plany przeniesienia notowań Kofoli z Warszawy do Pragi. W tej ostatniej udział głównego akcjonariusza Kofola CeskoSlovensko sięgał 99,8 proc.

W tej sytuacji OFE będą chętnie sprzedawać swoje pakiety, licząc na wysokie premie – uważają eksperci. Te płacone dziś w USA, gdzie też widać wysyp transakcji M&A, sięgają nawet 30–40 proc.

[email protected]