„Wielka, piękna ustawa” Trumpa zbliży dług publiczny do 40 bilionów dolarów

Oczekuje się, że projekt budżetu Trumpa, który ma obniżyć podatki, zwiększy i tak już zatrważający dług USA o co najmniej 3 biliony dolarów z 37 bilionów dolarów. Rosnący dług skłania niektórych do zastanowienia się, czy istnieje limit tego, ile reszta świata pożyczy Ameryce.

https://pbs.twimg.com/media/Gvx9gvQXYAAzv2a?format=png&name=900x900

Gdy Donald Trump z radością przyjął uchwalenie przez Kongres swojego samozwańczego i oficjalnie nazwanego „Big Beautiful Budget Bill", od dawna zasiane ziarna wątpliwości co do skali i stabilności zadłużenia USA od reszty świata wykiełkowały na nowo.

Oczekuje się, że projekt ustawy budżetowej Trumpa, zakładający obniżkę podatków, zwiększy i tak już oszałamiający dług USA w wysokości 37 bilionów dolarów o co najmniej 3 biliony dolarów.

Wątpliwości te uwidoczniły się w słabnącej wartości dolara i wyższych stopach procentowych, jakich żądają inwestorzy, aby pożyczać pieniądze Ameryce.

Od początku tego roku dolar osłabił się o 10 proc. w stosunku do funta i 15 proc. w stosunku do euro.

Chociaż koszty pożyczek w USA ogólnie utrzymują się na stabilnym poziomie, różnica między oprocentowaniem pożyczek długoterminowych a krótkoterminowych – tak zwana krzywa dochodowości – wzrosła lub wystromiła się, sygnalizując rosnące wątpliwości co do długoterminowej stabilności zadłużenia USA. I to pomimo faktu, że Stany Zjednoczone obniżają stopy procentowe wolniej niż UE i Wielka Brytania, co normalnie wzmocniłoby dolara, ponieważ inwestorzy mogą uzyskać wyższe oprocentowanie depozytów bankowych.

Założyciel największego na świecie funduszu hedgingowego, Ray Dalio, uważa, że amerykańskie pożyczki znajdują się na rozdrożu.

Szacuje, że przy obecnym kursie USA wkrótce będą wydawać 10 bilionów dolarów rocznie na spłatę pożyczek i odsetek. – Jestem przekonany, że sytuacja finansowa rządu [USA] osiągnęła punkt zwrotny, ponieważ jeśli nie zajmiemy się tym teraz, zadłużenie wzrośnie do poziomu, z którym nie da się sobie poradzić bez poważnych problemów – mówi.

Trzy opcje związane z długiem USA

Pierwszą opcją jest drastyczne ograniczenie wydatków rządowych, znaczny wzrost podatków lub jedno i drugie. Ray Dalio sugeruje, że szybkie zmniejszenie deficytu budżetowego z obecnych 6 proc. do 3 proc. mogłoby zapobiec przyszłym problemom.

Nowa ustawa budżetowa Trumpa rzeczywiście ograniczyła część wydatków, ale również bardziej obniżyła podatki, więc obecna trajektoria polityczna zmierza w przeciwnym kierunku.

Po drugie, podobnie jak w poprzednich kryzysach, amerykański bank centralny mógłby drukować więcej pieniędzy i wykorzystywać je do wykupywania długu publicznego – co widzieliśmy po wielkim kryzysie finansowym z 2008 roku.

Może to jednak ostatecznie doprowadzić do wzrostu inflacji i nierówności, ponieważ właściciele aktywów, takich jak domy i akcje, radzą sobie znacznie lepiej niż ci, którzy polegają na wartości pracy.

Trzecim scenariuszem jest jawna niewypłacalność USA. Nie mogąc zapłacić, nie zapłacą. Biorąc pod uwagę, że „pełna wiara i zaufanie amerykańskiego Skarbu Państwa" leżą u podstaw całego globalnego systemu finansowego, wielki kryzys finansowy wyglądałby wtedy jak piknik.

Dolar jest obecnie fundamentalnie zagrożony

Ekonomista, główny doradca ekonomiczny Alianzu oraz członek Międzynarodowego Komitetu Wykonawczego tej firmy, Mohamed El-Erian, powiedział w wywiadzie dla BBC, że wielu próbuje ograniczyć zasoby dolara: „Dolar jest w nadwadze i świat o tym wie, dlatego zaobserwowaliśmy wzrost wartości złota, euro i funta, ale trudno jest to robić na dużą skalę, więc tak naprawdę niewiele jest kierunków, w których można by się ruszyć".

„Dolar jest jak twoja najczystsza brudna koszula, musisz ją nosić".

Niemniej jednak przyszłość dolara i światowego instrumentu referencyjnego – obligacji rządowych USA – jest dyskutowana na najwyższych szczeblach. Prezes Banku Anglii powiedział niedawno BBC, że poziom długu USA i status dolara „bardzo leżą na sercu sekretarzowi skarbu USA Bessentowi. Nie sądzę, aby dolar był obecnie fundamentalnie zagrożony, ale jest on w pełni świadomy tych problemów i nie sądzę, żeby bagatelizował ten problem".

Rozsądnym sposobem postrzegania długu jest traktowanie go jako procentu dochodu kraju. Gospodarka USA generuje dochód w wysokości około 25 bilionów dolarów rocznie.

Chociaż stosunek długu do dochodu jest tam znacznie wyższy niż w wielu innych krajach, nie jest tak wysoki jak w Japonii czy Włoszech, a kraj ten korzysta z najbardziej innowacyjnej i generującej bogactwo gospodarki świata.