Bez przymusu

Często używam frazy, że zasady dobrych praktyk nie zostały sporządzone raz na zawsze, wyryte na kamiennych tablicach.

Zostały one raczej wylepione na tablicach z plasteliny, zredagowane na potrzeby chwili. Pod wpływem rozwoju rynku, do którego są adresowane, jedne z nich z zyskują na znaczeniu, inne z czasem tracą rację bytu. Zdarza się także, że któraś zasada mająca wykreować dobrą praktykę spółek zostaje odesłana do lamusa, zanim jeszcze zdążyła wejść w życie.

Tak było z zasadą dotyczącą organizowania przez spółki notowane na warszawskiej giełdzie tzw. elektronicznych walnych zgromadzeń. Ten opisowy termin odnosi się do zgromadzeń spełniających jednocześnie trzy warunki. Po pierwsze, obrady zgromadzenia są transmitowane w Internecie w czasie „rzeczywistym" (stawiam tu cudzysłów, ponieważ transmisja dociera do odbiorców z nieuchronnym, chociaż niewielkim, poślizgiem).

Po drugie, spółka odbywająca walne zgromadzenie zapewnia uczestnikom przebywającym w innym miejscu niż sala obrad techniczne możliwości prowadzenia z przewodniczącym WZ dwustronnej komunikacji w czasie „rzeczywistym" (w tym wypadku poślizg przekazu tam i z powrotem zajmuje czasem nawet kilka minut), pozwalającej im zadawać pytania, zgłaszać uwagi, wnioski lub poprawki do projektów uchwał. Po trzecie, – uczestniczący zdalnie w walnym zgromadzeniu akcjonariusze lub ich pełnomocnicy mogą w jego toku wykonywać prawo głosu.

GPW nie przymusza już spółek do organizowania elektronicznych walnych zgromadzeń. Skłonią je do tego ich akcjonariusze

Są także inne warunki, pochodne wobec wspomnianych. Spółka musi spełnić wymogi techniczne umożliwiające uczestnikom elektronicznego zgromadzenia wykonywanie ich praw. Jest to możliwe, acz kosztowne. Trudniej spełnić warunek szczególny: e-WZ, by mogło toczyć się wartko, powinno wybrać z udziałem także zdalnych uczestników kompetentnego przewodniczącego. Polski Instytut Dyrektorów organizował kilka symulacji e-WZ; symulacje organizowało także jako pierwsze Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych. Wnioski, do jakich doszliśmy: zadanie obarczone jest ryzykiem, ale wykonalne, natomiast powodzenie przedsięwzięcia w znacznej mierze zależy od autorytetu i umiejętności przewodniczącego. Na polskim rynku sprawnych, kompetentnych i obdarzonych charyzmą przewodniczących WZ nie mamy jednak w nadmiarze, wszak wymaga to lat doświadczenia.

W czym problem? Otóż w swoim czasie Rada Giełdy lekkomyślnie uchwaliła zasadę, że wszystkie spółki notowane na głównym parkiecie mają od

1 stycznia 2012 r. organizować wszystkie walne zgromadzenia w trybie elektronicznym. Nie poznałem argumentów przemawiających za takim rozwiązaniem ani się nie domyślałem, jakimi kierowano się racjami; nawet sobie ich nie wyobrażam. Później przeniesiono termin wejścia tej zasady w życie na 1?stycznia 2013 r. Słyszałem – co przytaczam jako anegdotę, lecz za jej prawdziwość nie ręczę – jakoby na przesunięciu terminu zaważyły rozgrywki Euro 2012. Mecze odbywały się w czerwcu, w czerwcu też większość spółek odbywa walne zgromadzenia. Czyżby piłkarze mieli spowodować zakłócenia na łączach?

Krytykowałem ów przymus organizowania e-WZ, ponieważ takie walne zgromadzenia wcale nie wszystkim spółkom są potrzebne. Niech w ten sposób obradują te, na których wymógł to ich akcjonariat, nie zaś pod sznurek wszystkie („e-WZ bez przymusu", „Parkiet", 14 maja 2012 r.). Lecz nie sądzę, żebym to ja właśnie przywołał do rozsądku Radę Giełdy. Dość, że do rozsądku doszła sama i uchyliła swoją wcześniejszą feralną decyzję.

Dobrych praktyk nie wykreujemy złymi zasadami. Przeto GPW nie przymusza już spółek do organizowania elektronicznych walnych zgromadzeń. Kiedy skłonią je do tego ich akcjonariusze, wtedy ja temu przyklasnę.