Klienci funduszy wrócą do ZUS

W ostatnich dniach przedstawiciele rządu powtarzają jedno: rząd nie planuje nawet częściowej, a co dopiero całkowitej nacjonalizacji funduszy emerytalnych.

Z przeglądu prawa dotyczącego zmian w systemie emerytalnym, nad którym pracuje resort pracy i do którego dotarliśmy, także nie wynika, by rząd miał obecnie plan nacjonalizacji funduszy. W rekomendacjach zmian zapisano zaledwie kilka punktów. Pierwszy zakłada likwidację, ale opłaty od składki, jaką pobierają fundusze. Obecnie może wynieść do maksymalnie 3,5 proc.

Resort nie wyklucza w przyszłości obniżenia opłaty za zarządzanie poprzez wprowadzenie pasywnego zarządzania portfelem przez OFE, za czym opowiada się NBP.

Oprócz likwidacji opłaty od składki, jaką pobierają fundusze, rekomendacje resortu pracy zakładają jeszcze, że z pieniędzy zgromadzonych w OFE będzie wypłacana wyłącznie emerytura dożywotnia. Wypłatą emerytur z całości kapitału zgromadzonego w publicznym systemie (ZUS i OFE) zajmie się ZUS. Resort pracy wyklucza powierzenie tego zadania prywatnym firmom.

Pieniądze klientów zgromadzone w OFE nie będą jednak?przekazywane do ZUS w chwili, gdy osiągną oni wiek emerytalny, tylko wcześniej. Zgodnie z propozycją resortu finansów stopniowe przenoszenie pieniędzy z OFE na subkonto w ZUS zacznie się już na minimum 10 lat brakujących do osiągnięcia wieku emerytalnego. Realizacja tej koncepcji „zapewni bezpieczeństwo oraz minimalizację ryzyka spadku wartości tych środków, spowodowanych ewentualnymi wahaniami na rynkach kapitałowych". Jednocześnie ma najmniej negatywny wpływ na finanse publiczne.

Pomysł ten krytykuje prof. Leszek Balcerowicz, były minister finansów i były szef NBP. – Te oszczędności zginą w zusowskiej dziurze – zaznaczył w poniedziałek rano w TOK FM.

Resort pracy proponuje także zmiany w indywidualnym koncie zabezpieczenia emerytalnego (IKZE), jak bowiem podkreśla w dokumencie, dotychczasowa liczba oszczędzających i wartość zgromadzonych przez nich dodatkowych oszczędności w ramach III filaru nie jest wystarczająca.

Zmiany w IKZE mają albo zwolnić oszczędzających z płacenia podatku dochodowego w momencie wypłaty zgromadzonych pieniędzy (po osiągnięciu 67 lat), albo przynajmniej wprowadzić ryczałtowy podatek rzędu np. 5 lub 10 proc. Propozycje zakładają także objęcie możliwością oszczędzania na IKZE wszystkich Polaków. Obecnie mogą to robić tylko te osoby, które uzyskały dochody z pracy w roku poprzednim. Dwa ostatnie pomysły to wprowadzenie kwotowego limitu wpłat na to konto np. w wysokości 4 tys. zł (dziś to 4 proc. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne) oraz rozszerzenie oferty o IKZE-Obligacje. Za pośrednictwem tego konta klienci mogliby nabywać wszystkie oferowane przez resort finansów obligacje detaliczne (tak jak jest to w IKE-Obligacje).

Co jednak ciekawe, rekomendacje resortu pracy nie zakładają żadnych zmian podnoszących efektywność działania funduszy emerytalnych, o co apeluje wielu ekspertów. Nie ma w nich także pomysłu np. na podniesienie kapitałów towarzystw emerytalnych, by były bardziej adekwatne do aktywów funduszy emerytalnych, którymi zarządzają, o co apeluje już od dawna KNF oraz także NBP.

Ważne podkreślenia jest to, że dotarliśmy do jednej z wersji przeglądu, nad którym cały czas pracuje resort pracy. Ostateczny jego kształt może zatem różnić się od tego, co prezentujemy.