Święta Bożego Narodzenia mniej wydrenują kieszenie Polaków?

Przeciętny Kowalski planuje wydać na tegoroczne święta 1 787 zł, czyli o 13 proc. więcej niż przed rokiem. Tymczasem z danych wynika, że po raz pierwszy od kilku lat Boże Narodzenie może okazać się tańsze niż w roku poprzednim – wynika z raportu ZBP.

Z tego artykułu się dowiesz:

• Jak zmieniają się plany wydatków Polaków na święta Bożego Narodzenia względem roku poprzedniego?
• Jakie zmiany zachodzą w preferencjach Polaków dotyczących finansowania zakupów świątecznych?
• Jakie rozbieżności występują w deklarowanych budżetach świątecznych w różnych grupach wiekowych?

Tegoroczne Święta Bożego Narodzenia zapowiadają się łagodniej dla domowych budżetów. Inflacja jest niższa niż w poprzednich latach, co sprawia, że wzrost cen – choć nadal obecny – jest zdecydowanie mniej dotkliwy. Z danych GUS wynika, że inflacja w październiku wyniosła 2,8 proc. r/r, a zgodnie z szybkim szacunkiem, w listopadzie spadła do 2,4 proc. W efekcie, mimo że nie wszystkie koszty maleją, łagodniejsza dynamika cen pozwala z większym spokojem planować świąteczne wydatki i przygotowania.

Związek Banków Polskich, we współpracy z firmą badawczą Minds&Roses, zapytał Polaków o ich plany dotyczące świątecznych wydatków. Polacy przewidują, że wydadzą na Święta więcej niż rok temu. Średnia deklarowana kwota na osobę wyniesie 1 787 zł, czyli o ponad 200 zł i 13 proc. więcej niż w 2024 r. Największą część stanowią zakupy spożywcze i organizacja Świąt (średnio 671 zł), podczas gdy na prezenty planujemy wydać 677 zł, a na podróże i dojazdy około 439 zł.

Respondenci przewidują, że wydatki na żywność będą nieco wyższe niż przed rokiem. W ich przypadku 41 proc. badanych planuje zmieścić się w przedziale do 500 zł, a większość, bo 22 proc., wskazuje, że chce wydać pomiędzy 301 a 500 zł. Jedynie 6 proc. deklaruje wydatki powyżej 1500 zł, a dla 13 proc. respondentów poziom planowanych kosztów zakupów spożywczych wciąż pozostaje niewiadomą, co pokazuje, że wielu Polaków decyzje zakupowe podejmie dopiero bliżej Świąt.

– W raporcie „Świąteczny Portfel Polaków 2025” po raz kolejny przyglądamy się temu, jak zmieniają się świąteczne zwyczaje zakupowe oraz ile realnie kosztuje dziś organizacja Świąt. Analiza pokazuje, że sytuacja finansowa wielu gospodarstw domowych jest stabilniejsza niż przed rokiem, choć część Polaków nadal deklaruje konieczność kontrolowania wydatków – komentuje dr Przemysław Barbrich, dyrektor Zespołu Komunikacji i PR Związku Banków Polskich.

Prezenty nie na kredyt

Bankowcy zaś spodziewają się wyraźnego wzrostu zainteresowania kredytami konsumenckimi w okresie przedświątecznym – wskazuje na to 55 proc. respondentów. Jednocześnie coraz mniej klientów finansuje prezenty kredytem: taki cel deklaruje 10 proc. badanych bankowców, podczas gdy rok temu było to 19 proc. W raporcie zapytano również Polaków o źródła finansowania Bożego Narodzenia. Aż 82 proc. deklaruje, że pokryje wydatki z bieżących dochodów, 30 proc. zamierza wspomóc się oszczędnościami, a jedynie 4 proc. chce skorzystać z kredytu konsumenckiego w banku.

Autorzy raportu przyjrzeli się szacunkowym kosztom dla czteroosobowej rodziny. Pod uwagę wzięto m.in. najpopularniejsze produkty spożywcze, żywe i sztuczne choinki, ozdoby świąteczne, catering czy wydatki związane z podróżami – zarówno w kraju, jak i za granicą. I tak, szacunkowo, czteroosobowa rodzina wyda 3 655,30 zł, czyli o prawie 150 zł mniej niż rok temu.

Na ogólny koszt Bożego Narodzenia wpływają przede wszystkim tańsze paliwo oraz niższe ceny części usług i przygotowań. W tym roku ubrania i usługi fryzjerskie pochłoną średnio 1147 zł – o 148 zł mniej niż w 2024 r. Pełen bak paliwa kosztuje za to około 348 zł, wobec 394 zł w ubiegłym roku. Korzystne zmiany widać również w wigilijnym menu. Karp, jeden z kluczowych elementów świątecznego menu, kosztuje obecnie 117 zł za 2 kg, czyli o ponad 20 zł mniej niż rok temu. Stabilne pozostają ceny wielu podstawowych produktów – masła, jaj czy pieczywa – choć w niektórych kategoriach odnotowano wzrosty. W górę poszły ceny mięsa i wędlin, a także serów i części dekoracji świątecznych. Wyraźnie droższe są również słodycze – cena czekolady mlecznej wzrosła z 5 zł do 7,50 zł za 100 g. Więcej zapłacimy także za choinki. Ceny żywych drzewek – w zależności od rozmiaru i gatunku – wahają się między 75 a 250 zł, natomiast sztucznych od 205 do 608 zł.

Zakupy świąteczne z własnych środków

Świąteczne wydatki zbadał również Bank Millennium. Na kilka tygodni przed Wigilią aż 38 proc. badanych nie potrafi określić swojego budżetu. Ci, którzy go zaplanowali, deklarują wydatki na poziomie 1589 zł. Najwięcej wydadzą osoby w wieku 40-49 lat (1730 zł) oraz seniorzy (1647 zł), a najmniej osoby młode (18-29 lat)) – średnio 1367 zł. Zakupy spożywcze najczęściej zrobią w dyskontach (58 proc.), rzadziej w hipermarketach i supermarketach (42 proc.), lokalnych sklepach (25 proc.) czy na bazarkach (19 proc.).

Badani deklarują ostrożne podejście do grudniowych wydatków – nie będą to święta na kredyt. Aż 76 proc. respondentów planuje pokryć koszty zakupów spożywczych z bieżących dochodów (pensja, zarobki) lub z oszczędności (34 proc.). Tylko nieliczni sięgną po inne formy finansowania, jak karty kredytowe (8 proc.), odroczone płatności (4 proc.), pożyczki bankowe albo od bliskich (po 2 proc.).

Z badania „Świąteczne wydatki Polaków” wynika, że cztery na dziesięć osób jeszcze nie wie, jaką kwotę przeznaczy na prezenty. Pozostali deklarują, że na podarunki dla bliskich wydadzą średnio 819 zł. Hojniejsi planują być mężczyźni (905 zł) niż kobiety (744 zł). Wśród grup wiekowych największe wydatki na prezenty – zgodnie z deklaracjami – poniosą seniorzy. Będzie to blisko 900 zł.

Prezenty Polacy kupią głównie online – na komputerze (38 proc.) lub na smartfonie (30 proc.), a jeśli w tradycyjny sposób, to w konkretnych sklepach (21 proc.) lub supermarketach (19 proc.). Aż 61 proc. respondentów planuje zakup prezentów z wyprzedzeniem, spontanicznie wybiera je mniej niż jedna trzecia respondentów (30 proc.), a 10 proc. – jeszcze nie zdecydowało, gdzie je kupi.

Polacy są mocno podzieleni w ocenie wpływu cen na świąteczne zakupy i nastroje. Połowa z nich (51 proc.) przyznaje, że rosnące ceny odbierają radość ze świąt, jednak aż 41 proc. jest przeciwnego zdania. Czterech na dziesięciu respondentów (44 proc.) zamierza ograniczyć wydatki w tym roku, tyle samo (42 proc.) nie planuje takich działań. 42 proc. badanych zamierza poszukać tańszych odpowiedników świątecznych przysmaków, a 47 proc. nie planuje takich działań. Większość (61 proc.) twierdzi, że nie odczuwa presji, by wydawać na święta więcej niż pozwala im budżet.

Kto ile wyda na święta

Natomiast z raportu UCE RESEARCH i Shopfully Poland pt. „Wydatki świąteczne Polaków. Boże Narodzenie 2025” wiadomo, ile Polacy zamierzają wydać (w przeliczeniu na jedną osobę) w tym roku na celebrację Wigilii i Bożego Narodzenia (m.in. na żywność, dekoracje, prezenty, spotkania czy wyjazdy). Respondenci mieli do wyboru 13 odpowiedzi, w tym 11 przedziałów od kwoty poniżej 100 zł do powyżej 1000 zł. Najwięcej wskazań mają przedziały 200-300 zł – 11,4 proc., a także 400-500 zł – 11,3 proc.

Najwięcej konsumentów chce wydać 200-300 zł bądź 400-500 zł – odpowiednio 11,4 proc. i 11,3 proc. 200-300 zł wybierają głównie seniorzy, a 400-500 zł – osoby w wieku 45-54 lat. Dalej w rankingu widać zakres 300-400 zł – 11,2 proc., kwotę powyżej 1000 zł – 11 proc., a także 100-200 zł – 10proc. Natomiast 8,9 proc. Polaków jeszcze nie wie, ile zapłaci. 900-1000 zł przeznacza na ww. cel 8,2 proc. rodaków, a 500-600 zł – 8,1proc. Z kolei najrzadziej podawany przedział to 800-900 zł – 2,6proc. Nic nie wyda, bo np. nie obchodzi świąt, 2,6 proc. ankietowanych.

Święta poza domem 

Z raportu ZBP „Świąteczny Portfel Polaków 2025” wynika, że tańsze paliwo sprawia, że podróże do bliskich będą mniej obciążające finansowo. Benzyna PB 95 kosztuje średnio 5,81 zł/l, a olej napędowy 5,92 zł/l, co oznacza wyraźny spadek w porównaniu z poprzednim rokiem. Coraz większa grupa Polaków decyduje się również spędzić święta poza domem. Zimowe wyjazdy w góry – m.in. do Zakopanego czy Wisły – zaczynają się od ok. 253 zł za dobę za osobę, natomiast wypoczynek nad morzem, m.in. w Gdańsku czy Kołobrzegu, od około 407 zł za dobę. Popularnością cieszą się również zagraniczne wyjazdy sylwestrowe. W rankingach rezerwacji prowadzą kierunki zapewniające słoneczną pogodę w okresie zimowym – Egipt, Turcja, Kenia i Teneryfa, które pozostają chętnie wybierane przez Polaków szukających odpoczynku od chłodniejszej aury.