Osłabło ożywienie w eurolandzie

Tylko o 0,1 proc. wzrosła gospodarka strefy euro w IV kwartale. Przestały rozwijać się Niemcy, a PKB Włoch znowu się kurczy

Ożywienie gospodarcze w strefie euro mocno osłabło w końcówce 2009 r. Wzrost PKB eurolandu, liczony kwartał do kwartału, wyniósł wtedy zaledwie 0,1 proc. Okazał się więc dużo słabszy zarówno od prognoz analityków (mówiących o 0,3 proc. wzrostu), jak i wyniku z III kwartału (0,4 proc.). PKB całej Unii Europejskiej zwiększył się w ostatnich miesiącach 2009 r. również tylko o 0,1 proc.

[srodtytul]Negatywne zaskoczenia[/srodtytul]

Spośród krajów strefy euro, które jak dotąd podały dane o PKB dotyczące IV kwartału, największy wzrost gospodarczy zanotowała Słowacja, czyli nowy członek strefy euro. Nasz południowy sąsiad może się pochwalić wzrostem o 2 proc. kwartał do kwartału. Licząc w skali rocznej, słowacki PKB spadł jednak o 2,7 proc. Analityków zaskoczyły lepszymi danymi też Francja (0,6 proc. wzrostu kwartał do kwartału) oraz Holandia (0,3 proc.).

Kiepsko wypadły Niemcy. Ich PKB nie zmienił się w porównaniu z III kwartałem, gdy wzrósł o 0,7 proc. Analitycy spodziewali się zaś 0,2 proc. wzrostu w końcówce zeszłego roku. Dużym zaskoczeniem było również to, że włoska gospodarka skurczyła się w tym czasie o 0,2 proc. Czemu ożywienie w Europie zaczęło wyraźnie zwalniać?

– Nie ma wciąż szczegółowych danych z Eurostatu, ale dotychczas publikowane statystyki sugerują, że miało to związek z tym, że spółki nie wymieniają już zapasów w tak dużym tempie jak wcześniej. Eksport wciąż przeżywa ożywienie, jednakże popyt konsumpcyjny znacząco nie rośnie, a inwestycje spadają. Nie ma więc oznak wyczekiwanego ożywienia popytu wewnętrznego – twierdzi Jennifer McKeown, ekonomistka z firmy badawczej Capital Economics.

[srodtytul]Przyszłość bez rewelacji[/srodtytul]

Analitycy nie spodziewają się, by w bliskiej przyszłości wzrost gospodarczy w eurolandzie znacząco przyspieszył. – Słabość popytu konsumenckiego w strefie euro skłania nas do pesymizmu co do perspektyw wzrostu gospodarczego, który w następnych kwartałach będzie bardzo ograniczony – przyznaje Eoin O’Callaghan, ekonomista z BNP Paribas.Osłabienie tempa ożywienia gospodarczego może również w połączeniu z obawami o stan finansów publicznych państw z obrzeża strefy (patrz ramka) być ciężarem dla europejskich rynków.

– Dane świadczące o tym, że wzrost w strefie euro stracił i tak już niskie tempo, jakie miał wcześniej, może jedynie zwiększyć obawy rynków dotyczące kondycji tego regionu – wskazuje McKeown. Publikacja danych o PKB już przyczyniła się do osłabienia euro. W piątek po południu płacono za unijną walutę 1,353 USD, najmniej od maja 2009 r.

Nie będą służyły wzrostowi PKB również cięcia budżetowe, które być może będą musiały przeprowadzić w tym roku niektóre kraje strefy euro, oraz kończenie się funduszów przeznaczonych na stymulację gospodarek. – W zeszłym roku rynki żądały pakietów stymulacyjnych.

Teraz chcą, by rządy zmniejszały deficyty. Istnieje ryzyko agresywnych cięć fiskalnych uderzających we wzrost. Wciąż jesteśmy bowiem daleko od stabilnego ożywienia – twierdzi Sylvian Broyer, główny ekonomista ds. strefy euro w banku Natixis.

Rządy niektórych państw eurolandu (przede wszystkim władze Niemiec) spodziewają się jednak, że rosnący eksport, korzystający m.in. ze zwiększonego popytu w Azji, będzie w najbliższych miesiącach wspomagał wzrost gospodarczy. Europejskie gospodarki wciąż będą więc wychodzić z kryzysu dzięki zewnętrznemu popytowi.

[srodtytul]Region wciąż na minusie[/srodtytul]

Czeska gospodarka skurczyła się w czwartym kwartale o 4,2 proc. w skali rocznej (i o 0,6 proc. kwartał do kwartału), więcej więc niż w trzecim, gdy spadek PKB wyniósł 4,1 proc. Wstępne szacunki czeskiego Ministerstwa Finansów mówią, że gospodarka skurczyła się przez cały 2009 r. o 4,3 proc. Resort ten niedawno poprawił jednak prognozę wzrostu gospodarczego na 2010 r. z 0,3 proc. do 1,3 proc., argumentując to lepszymi oczekiwaniami wzrostu eksportu.

Węgry doświadczyły zaś w minionym kwartale złagodzenia recesji. Spadek PKB wyniósł jedynie 4 proc. w skali rocznej (oraz 0,4 proc. kwartał do kwartału), podczas gdy w trzecim kwartale aż 7,1 proc. Analitycy spodziewali się spadku o 5 proc.

Nieco poprawiła wynik również Rumunia. Jej PKB spadł o 6,6 proc. w skali rocznej. Kwartał wcześniej zaś zmalał o 7,1 proc.

[ramka][b]MFW jest gotowy pomóc pogrążonym w kryzysie[/b]

Grecja, kraj strefy euro najmocniej dotknięty kryzysem, doświadczyła w czwartym kwartale największego w eurolandzie spadku PKB (liczonego w skali kwartalnej). Jej gospodarka skurczyła się wówczas o 0,8 proc. Zrewidowane w dół zostały zaś greckie dane o PKB z pierwszych trzech kwartałów zeszłego roku. W ten sposób władze w Atenach spełniają żądanie Brukseli dotyczące dostarczania wiarygodnych statystyk gospodarczych.

Zdaniem analityków nie należy się spodziewać, że Grecja szybko wyjdzie z recesji. Jej rząd zobowiązał się do zmniejszenia w tym roku deficytu budżetowego do 8,7 proc. PKB z 12,7 proc. PKB w 2009 r. Gospodarcza dekoniunktura może zaś poważnie przeszkodzić w tych planach. Obawy o stan greckich finansów publicznych w ostatnich tygodniach doprowadziły zaś do poważnej deprecjacji euro.

Niepokój inwestorów stara się zmniejszyć m.in. Międzynarodowy Fundusz Walutowy. – Będziemy w stanie udzielić Grecji takiego wsparcia, jakie będzie zdaniem greckiego rządu odpowiednie – zadeklarował John Lipsky, zastępca dyrektora zarządzającego MFW. W czwartek zaś polityczną deklarację chęci udzielenia pomocy dla Aten złożyli przywódcy Unii Europejskiej.[/ramka]