Insider trading trudny do udowodnienia

W tym roku KNF może skierować mniej zawiadomień w sprawach o manipulację oraz ujawnienie i wykorzystanie informacji poufnej. Urząd analizuje pół setki takich spraw

Od początku tego roku do końca lipca Komisja Nadzoru Finansowego złożyła w prokuraturze cztery zawiadomienia dotyczące podejrzenia popełnienia przestępstwa z art. 180 i 181 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (ujawnienie i wykorzystanie informacji poufnej) oraz trzy zawiadomienia dotyczące podejrzenia naruszenia art. 183 (manipulacja instrumentem finansowym).

[srodtytul]Mnóstwo spraw w toku[/srodtytul]

Wygląda na to, że w całym roku zawiadomień może być mniej niż w poprzednich latach (patrz wykres). Czy ostygł zapał do insider tradingu i manipulowania akcjami, czy też sprawy są bardziej skomplikowane i czasochłonne? – Pracujemy na bieżąco, raz spraw na rynku jest więcej, raz mniej – mówi Łukasz Dajnowicz, rzecznik KNF. – Na przykład w ubiegłym roku było stosunkowo dużo upadłości przedsiębiorstw, więc mieliśmy więcej spraw dotyczących insider tradingu, czyli wykorzystania informacji o kłopotach przez insidera przed jej upublicznieniem – wyjaśnia.

W tej chwili urząd prowadzi 29 spraw dotyczących podejrzenia manipulacji oraz 19 spraw dotyczących możliwego ujawnienia lub wykorzystania informacji poufnej.

Zawiadomienia KNF trafiają głównie do Prokuratury Okręgowej w Warszawie. – Obecnie prowadzimy 25 postępowań w sprawie o czyny z art. 180 i 181, jeśli zaś chodzi o czyn z art. 183, w toku jest 21 spraw – informuje Dariusz Ślepokura, p.o. rzecznika prokuratury. Jeśli chodzi o akty oskarżenia, statystyki wyglądają mało optymistycznie. – W latach 2008–2009 do sądu skierowano trzy akty oskarżenia dotyczące manipulacji i jeden dotyczący ujawnienia i wykorzystania informacji poufnej – mówi Ślepokura.

[srodtytul]Poszlaki i opinie[/srodtytul]

– Zaryzykuję stwierdzenie, że obecnie wykrywalność i karalność przestępstw giełdowych jest na tyle znikoma, że inwestorzy często świadomie narażają się na zarzuty karne, jeśli w zamian mogą osiągnąć znaczne korzyści majątkowe – ocenia Paweł Wielgus, dyrektor ds. prawnych Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych.

Szkopuł w tym, że w wypadku przestępstw dotyczących insider tradingu dowodami są najczęściej poszlaki, wątpliwości są zaś rozstrzygane na korzyść podejrzanych. W wypadku manipulacji najważniejszym elementem jest analiza biegłych.

W tym roku, po wieloletnich procesach, zakończyły się dwie sprawy sądowe: grupa inwestorów otrzymała rekordowe grzywny (1 mln i trzy razy po 350 tys. zł) za manipulację akcjami spółki Pażur dziesięć lat temu. Jednak w innej głośnej sprawie, dotyczącej ujawnienia i wykorzystania informacji poufnej o przejęciu NFI Midas przez Romana Karkosika, trzech oskarżonych sąd nie skazał.

[ramka][b]Prokurator zajął się firmami z NC [/b]

W blisko trzyletniej historii rynku alternatywnego do warszawskiej prokuratury okręgowej (to ona zajmuje się głównie przestępstwami na rynku kapitałowym) wpłynęły cztery zawiadomienia o naruszeniu przez spółki z NewConnect ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. To niewiele, zważywszy, że od startu małej giełdy zadebiutowało na niej 159 przedsiębiorstw. Trzy zawiadomienia pochodzą z Komisji Nadzoru Finansowego. O podejrzeniu manipulacji kursem poinformował też prezes jednej z firm notowanych na NewConnect. Przedstawiciele prokuratury nie podają ich nazw. Na razie tylko jedna sprawa trafiła do sądu. Kolejna została umorzona, a jedną przekazano do innej prokuratury. Warszawska prokuratura prowadzi teraz postępowanie wobec jednej firmy w związku z zawiadomieniem KNF. Choć organizatorem alternatywnego rynku jest GPW, to komisja również nadzoruje spółki z małej giełdy. Na początku czerwcu nałożyła nawet karę 10 tys. zł. na akcjonariusza firmy Index Copernicus International. Inwestor spotkał się z konsekwencjami prawie rok po przewinieniu. W sierpniu 2009 r. nie zawiadomił na czas o zmniejszeniu udziałów w spółce poniżej 5 proc. [/ramka]