Handel z Australią znowu na celowniku UE. Powrót rozmów

Komisja Europejska powróciła do negocjacji umowy o wolnym handlu z Australią. Trwają konsultacje z eksporterami.

To jest lato intensywnych negocjacji handlowych Europy z gospodarczymi potęgami świata. Pierwsze skrzypce grają rozmowy Brukseli z Waszyngtonem w kwestii wojny celnej. Ale w tle - umowa z Mercosurem jest w drodze do Rady Europejskiej, która ma się nią zająć latem - wróciły konsultacje umowy o wolnym handlu (FTA) z Australią.

Ważny rynek

– W przypadku Australii negocjacje zostały wznowione, ale nie ma jasnego harmonogramu ich zakończenia - mówi redakcji Olof Gill, rzecznik prasowy Komisji Europejskiej z dyrekcji ds. handlu.

Wznowienie negocjacji oznacza, że Bruksela zbiera uwagi i doświadczenia, zwłaszcza te złe, za pośrednictwem krajów narodowych.

- Trwają właśnie konsultacje z eksporterami w sprawie FTA Unii Europejskiej z Australią i zbieramy wszystkie doświadczenia eksporterów, zwłaszcza informacje nt. przeszkód w eksporcie na ten kontynent - usłyszeliśmy na seminarium dla eksporterów żywności zorganizowanym przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu oraz Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Zaletami eksportowania do tego kraju są, zdaniem PAIH, stabilna gospodarka i ustrój polityczny, łatwość zakładania i prowadzenia biznesu. Eksperci zastrzegali, że trudno tam wejść na rynek, ale za to obecność w Australii jest potem bramą do rynków Azji i Pacyfiku. Wsparciem będzie też właśnie umowa FTA.

Przy okazji seminarium przypomniano, że Australia ma zaskakująco nieliczną ludność jak na kraj zajmujący cały kontynent - zamieszkuje ją 25,7 mln osób, przy czym 80 proc. ludzi mieszka w kilku australijskich miastach. PKB kraju sięga 1,6 bln euro, a PKB na głowę mieszkańca wynosi 62,7 tys. euro. Dla porównania, w Polsce PKB na głowę sięga 30,1 tys. euro, a w UE - 37,6 tys. euro.

Transport towarów do Australii może zajmować morzem nawet do... ośmiu tygodni. Według dokumentów unijnych, już dziś UE jest trzecim największym partnerem handlowym Australii, po Chinach i Japonii, więc bardziej korzystne i łatwiejsze dla eksporterów warunki handlu mogą to tylko zmienić. Co ważne, 70 proc. wpływu do gospodarki Australii przynoszą usługi. Australia eksportuje większość produkcji, zwłaszcza przemysłu ciężkiego. Ma to swoje wady i zalety, po tym, gdy w 2018 r. Australia pozbyła się produkcji motoryzacyjnej poza swój kraj, pandemia covid, która wkrótce przyszła, uświadomiła decydentom, jak bardzo uzależnili się od importu. Granice kraju były wtedy zamknięte przez 2,5 roku, w efekcie Australijczycy nie mieli dostępu m.in. do nowych samochodów.

Poza Europą, Australia handluje oczywiście także z Koreą Płd., USA, Indiami i Nową Zelandią. Wymiana handlowa z Polską sięgnęła w 2023 r. 6,42 mld zł, czyli 2,7 mld dolarów australijskich (1 AUD = 2,7 zł), z Polski trafiły tam głównie srebro i platyna, usługi, pojazdy użytkowe, mydła i środki czyszczące, sprzęt telekomunikacyjny.

Pierwsze podejście do rozmów UE z Australią nt. umowy o wolnym handlu zaczęło się już siedem lat temu. Od czerwca 2018 r. odbyło się już 15 rund negocjacyjnych, by utknąć w martwym punkcie w 2023 r., gdy Australia powróciła do wysokich wymagań dotyczących dostępu do rynku dla produktów wrażliwych, zwłaszcza wołowiny i jagnięciny. Podczas szczytu G20 w listopadzie 2024 r. premier Australii Anthony Albanese zgodził się powrócić do rozmów w sprawie umowy o wolnym handlu po wyborach w tym kraju, czyli po 3 maja 2025 r. Jak widać konsultacje trwają.

Rozmowy z innymi

Jaki jest stan relacji handlowych UE i USA, odpowiedź na to pytanie zmienia się z dnia na dzień. Zaczęliśmy ten tydzień od informacji, że Donald Trump przełożył powrót karnych ceł z 9 lipca na 1 sierpnia, następnie KE potwierdziła te doniesienia - i dorzuciła swoje. – Stany Zjednoczone przesunęły termin sfinalizowania umów z krajami partnerskimi na 1 sierpnia. Jednak naszym celem jest osiągnięcie porozumienia przed tą datą – potencjalnie nawet w najbliższych dniach - słyszymy w dyrekcji ds. handlu KE. Bruksela liczy na "zero za zero", czyli handel nieobciążony cłami, ale na stole leży kilka rozwiązań, cła 10 proc., a nawet rzucone ostatnio przez Trumpa - 50 proc. cła na towary z Europy, co podważa sens handlu.

Jaki wpływ na przyspieszenie rozmów handlowych USA z całym światem miał "dzień wyzwolenia" i wojna celna narzucona przez Donalda Trumpa, ktoś to zapewne kiedyś policzy. Na dziś słychać jednak nie tylko zapewnienia z Komisji Europejskiej, że szuka innych rynków zbytu, ale też widać trwające rozmowy.

W styczniu 2025 r. UE i Malezja ogłosiły wznowienie negocjacji w sprawie umowy o wolnym handlu. Rozmowy zaczęły się w 2010 r., po dwóch latach utknęły. Odwieszono je 20 stycznia 2025 r. Pierwsza runda rozmów odbyła się pod koniec czerwca 2025 r. Druga jest planowana na IV kwartał w Kuala Lumpur.

W maju ruszyły negocjacje FTA ze Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi, które mogą przynieść pierwszą umowę handlową UE w regionie Zatoki Perskiej. Pierwsze spotkania zespołów negocjacyjnych mają skupić się na obniżeniu ceł na towary i ułatwieniu świadczenia usług, handlu cyfrowego i przepływów inwestycyjnych. Strony będą też szukać sposobów pobudzenia handlu energią odnawialną, ekologicznym wodorem i surowcami krytycznymi.

Na początku lipca komisarz ds. handlu UE rozmawiał z Turcją. Celem jest ułatwienie relacji handlowych wartych już 210 mld euro. Przywódcy unijni spotkali się też z Mołdawią 4 lipca, ustalając m.in. tańsze przelewy w euro dzięki włączeniu tego kraju do obszaru SEPA. Mołdawia wejdzie też do obszaru roamingu UE od 1 stycznia 2026 r.