Reklama

Co słychać w radach nadzorczych?

Praca w radzie nadzorczej jawi się stereotypowo jako łatwe i przyjemne zajęcie. Czy rzeczywiście tak jest? Co dziś oznacza? I to zwłaszcza w kontekście zasiadania w komitecie audytu? Oto jak wygląda naprawdę trudna rzeczywistość profesjonalistów na rynku kapitałowym w Polsce.

Publikacja: 16.12.2025 06:00

Ilona Pieczyńska-Czerny  radca prawny, PWC

Ilona Pieczyńska-Czerny radca prawny, PWC

Foto: materiały prasowe

Stało się to znacznie trudniejsze po wejściu wymogów związanych z nadzorem nad działalnością spółek związaną z zrównoważonym rozwojem. W wielu spółkach obserwacja co robią spółka i zarząd w tej kwestii została powierzona komitetowi audytu, choć zgodnie z ustawą o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (UoBR) istnieje możliwość powierzenia tej domeny innemu komitetowi. Komitet audytu, na którym polega rada nadzorcza wykonująca swój nadzór, stał się obecnie najbardziej uregulowanym i obciążonym obowiązkami modułem funkcjonującym w ramach rady nadzorczej.

Rola komitetu audytu w odniesieniu do raportowania finansowego i raportowania zrównoważonego rozwoju została określona w UoBR w taki sam sposób, ale czy komitety audytu i rady nadzorcze podchodzą do czynników zrównoważonego rozwoju, z takim samym zaangażowaniem jak do czynników kształtujących dotychczasowe wyniki i rozwój biznesowy? Zaangażowanie rady nadzorczej i komitetu audytu w nadzór nad zrównoważonym rozwojem zostanie opisane dopiero w raporcie za 2025 r. Raporty wskażą, jakie tematy dotyczące tego obszaru znalazły się na ich agendzie. Z nich dowiemy się, czy rada nadzorcza oceniając strategię, duże nakłady inwestycyjne, transakcje lub ustalając systemy motywacyjne dla kadry zarządzającej bierze pod uwagę ryzyka i szanse ESG. Raport pozwoli ocenić, czy zrównoważony rozwój traktowany jest jako element zgodności z przepisami dotyczącymi raportowania, czy też zaczyna kształtować dynamikę rozwoju spółki.

Komitet audytu w świetle ustawy monitoruje proces podwójnej istotności. Wyniki tego procesu identyfikują szanse oraz zagrożenia związane ze zrównoważonym rozwojem. Komitet audytu powinien być przekonany, że przeprowadzone działania są dobrym fundamentem, na którym budowany może być zrównoważony rozwój spółki. Interesariusze firmy, w tym rada nadzorcza powinni oczekiwać jasno komunikowanej strategii i celów powiązanych mierzalnymi rezultatami w kluczowych zidentyfikowanych obszarach. Wprowadzenie priorytetyzacji i mierzalnych celów wpłynie na rozwijanie tych obszarów i innowacji, które generują największe szanse oraz wzmocni zarządzanie ryzykiem w kluczowych obszarach. Może to obejmować zmiany klimatu, zmiany w gospodarce o obiegu zamkniętym, ale też nowe oczekiwania rynku, które będą kształtować kierunki rozwoju w długim okresie. Zmiany w regulacjach, takie jak nowe mechanizmy ustalania cen emisji CO2, dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2, inne wprowadzane przez Unię Europejską polityki klimatyczne, a także przepisy dotyczące należytej staranności, mogą powodować m.in. wahania cen materiałów, zakłócenia w łańcuchach dostaw, zmiany popytu czy wpływać na reputację marki. Z podanych przykładów jasno wynika, że zarządzanie kwestiami ESG może być ściśle powiązane z wynikami i perspektywami rozwoju spółki.

Skuteczność nadzoru zależy również od działania adekwatnych systemów kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem oraz audytu wewnętrznego w zakresie sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. Rolą komitetu audytu jest monitorowanie skuteczności działania tych funkcji i systemów. Aby ocenić ich efektywność konieczna jest ich znajomość – począwszy od zaprojektowania, usytuowania i kompetencji pracowników odpowiedzialnych za ich działanie – poprzez przyjęte strategie dotyczące zarządzania ryzykami i szansami oraz mitygowania negatywnych wpływów. Rady nadzorcze powinny zachęcać spółki do zastąpienia rozproszonych kontroli w zakresie wpływów, ryzyk i szans, zintegrowanym systemem zarządzania ryzykiem przedsiębiorstwa obejmującym zrównoważony rozwój. Monitorowanie rozproszonego w organizacji zarządzania ryzykami, szansami i wpływami wymagać będzie większego nakładu pracy i zaangażo­wania ze strony komitetu audytu.

Ze względu na powyższe rozbudowane zadania komitet audytu powinien ustalić zasady współpracy z zarządem, osobami odpowiedzialnymi za sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju (wiele spółek utworzyło działy lub funkcje odpowiadające za te obszary). Dodatkowo należy określić terminy i zakres przekazywanych informacji przez jednostki odpowiedzialne za zarządzanie ryzykami, szansami rozwoju oraz wpływami.

Reklama
Reklama

Jak dokumentować i co zmienić w regulaminie pracy komitetu audytu? Nie ma wyraźnych obowiązków w tym zakresie. Jednakże ze względu na sankcje przewidziane w UoBR za niewykonywanie zadań przez komitet audytu, dokumentowanie będzie dowodem wykonanej pracy. Zgodnie z UoBR komitet audytu może wydawać zalecenia zarządowi mające na celu zapewnienie rzetelności procesu sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.

Rady nadzorcze i komitety audytu powinny wzmacniać swoją wiedzę i kompetencje w obszarze ESG, gdyż mierzą się z nowymi, dość złożonymi zagadnieniami dotyczącymi zrównoważonego rozwoju, które mogą wpływać na przyszłe działanie spółki. Rozwijanie kompetencji w tym obszarze jest kluczowe z punktu widzenia zdolności do realizacji powierzonych przez UoBR zadań, w tym zadawania odpowiednich pytań zarówno spółce, jak i samemu audytorowi.

Felietony
Gorący klimat w Belém
Materiał Promocyjny
Inwestycje: Polska między optymizmem a wyzwaniami
Felietony
Słodko–kwaśny rok
Felietony
Amerykańskie sądy odpuszczają promotorom NFT
Felietony
Polska w ogonie
Materiał Promocyjny
Jak producent okien dachowych wpisał się w polską gospodarkę
Felietony
Odporność łańcuchów dostaw w świecie protekcjonizmu i zmian regulacyjnych
Felietony
Na drodze do uproszczeń
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama