Sejmowa komisja przyjęła projekt podwyżki CIT dla banków

Rządowa propozycja dodatkowego opodatkowania kredytodawców została zaakceptowana przez posłów niemal bez zmian. Mimo pojawiających się wątpliwości co do konstytucyjności tego rozwiązania.

Z tego artykułu się dowiesz:

• Jak rząd chce zwiększyć stawki CIT dla banków?
• Jakie argumenty przeciw przedstawia środowisko bankowe i eksperckie?
• Jakie argumenty za przedstawiają posłowie komisji finansów publicznych?
• Jaką decyzję w sprawie podwyżki CIT dla banków podjęła sejmowa komisja finansów publicznych?

Projekt zmian w opodatkowaniu instytucji finansowych był przedmiotem wtorkowych obrad sejmowej komisji finansów publicznych. Przewiduje on, że stawka CIT dla sektora bankowego w 2026 r. ma wynosić 30 proc., w 2027 r. – 26 proc., a począwszy od 2028 r. – 23 proc. wobec 19 proc. obecnie. Przewidywane jest też obniżenie, o 20 proc. od 2028 r., stawki podatku od niektórych instytucji finansowych.

Gorąca debata nad podatkiem dla banków

Podczas posiedzenia komisji zaproszeni przedstawiciele środowiska bankowego i organizacji biznesowych apelowali o zaniechanie dalszych prac nad tą propozycją. Prezes Związku Banków Polskich (ZBP) Tadeusz Białek podkreślał m.in., że sektor bankowy już dziś jest największym płatnikiem podatków wśród wszystkich branż, w zeszłym roku odprowadził 24 mld zł do budżetu państwa. A do tego jest najsolidniejszym partnerem państwa, bo połowę długu publicznego sfinansowały właśnie banki.

Adrian Zwoliński z Konfederacji Lewiatan ostrzegał, że istnieje bardzo duże ryzyko, iż koszt podatku poniosą obywatele, jako klienci banków i jako oszczędzający w instrumentach kapitałowych. Według danych ZBP, polscy emeryci oszczędzający poprzez OFE, IKE, IKZE czy PPK stracili dotychczas 11,8 miliarda złotych na spadku kapitalizacji giełdowej banków. – Straty tylko akcjonariuszy OFE po ogłoszeniu tego domiaru podatkowego wyniosły około 8 miliardów złotych, średnio ponad 500 zł na osobę, projekt ten powinien się więc nazywać „500 minus” – wytykał Marcin Zieliński, prezes Fundacji FOR.

„Mannę z nieba” i bezprecedensowy wzrost zysków

Część posłów gorąco za to broniła rządowego projektu, przypominając, że zyski sektora w 2024 r. wyniosły 40 mld zł i były wyższe o ponad 50 proc. w porównaniu z 2023 r. Jedna z posłanek przekonywała, że na ten bezprecedensowy wzrost złożyli się Polacy ze względu na wzrost stóp procentowych. A patrząc z tego punktu widzenia, wyższe opodatkowanie banków jest więc pewnym rodzajem solidarności społecznej.

Poseł Adrian Zandberg również argumentował, że zysk sektora nie wziął się z jakiejś wyjątkowej innowacyjności banków, lecz jest pochodną różnicy między niskimi odsetkami dla depozytariuszy wypłacanymi przez banki, a wysokimi stopami procentowymi NBP. Według Zandberga, to po prostu „manna z nieba” dla sektora, którą trzeba opodatkować, a jego zdaniem im wyżej, tym lepiej.

Wątpliwości konstytucyjne nieuwzględnione przez posłów

Prezes Białek powołał się również na opinię konstytucjonalisty profesora Ryszarda Piotrowskiego, który wskazał, że trwałe podwyższenie podatku CIT (do 23 proc.) tylko dla banków, instytucji kredytowych i SKOK-ów, jest niezgodne z artykułem 32 Konstytucji. Wątpliwości co do konstytucyjności rządowej propozycji podniosło również Biuro Legislacyjne, wskazując na podmiotowe zróżnicowanie stawek przy tej samej podstawie opodatkowania.

W odpowiedzi na to wiceminister finansów Jarosław Neneman stwierdził, że banki są specyficznym sektorem, który korzysta z pewnych przywilejów, jak na przykład możliwość prowadzenia czynności bankowych, i że jest to działalność „dość dochodowa”.

Choć tłumaczenia przedstawiciela MF nie do końca przekonały posłów, projekt ustawy podnoszącej CIT dla banków został przyjęty przez komisję finansów publicznych, przy 19 głosach za i 8 głosach przeciw. Przyjęto tylko drobne poprawki techniczne, przepadły za to poprawki zgłoszone przez posłów PiS o wyłączeniu z regulacji banków spółdzielczych i SKOK-ów.