Giganci coraz więcej płacą za innowacyjne leki

Duże firmy biotechnologiczne i farmaceutyczne głębiej sięgają do kieszeni. W ostatnich latach wartość zawieranych transakcji partneringowych wyraźnie rośnie.

Aktualizacja: 08.02.2018 13:09 Publikacja: 08.02.2018 13:00

Celem każdej biotechnologicznej spółki jest komercjalizacja swojego projektu badawczego. Małe i średnie firmy z branży dążą do tego poprzez podpisywanie tzw. umów partneringowych z dużymi, najczęściej globalnymi firmami farmaceutycznymi lub biotechnologicznymi, które finansują kolejne etapy badań, a w przypadku wprowadzenia leku na rynek zajmują się również jego sprzedażą i dystrybucją. W ostatnich latach wartość zawieranych umów partneringowych wyraźnie rośnie.

Najwięksi aktywnie szukają nowych leków

W ostatnich latach na świecie zawieranych było 800–900 umów partneringowych rocznie. Podpisywane są one na wszystkich etapach rozwoju projektu. Ale najwięcej jeszcze w fazie odkrycia lub badań przedklinicznych, a więc na bardzo wczesnych etapach projektu. Świadczy to zatem o tym, że branżowi giganci są w stanie zaakceptować duże ryzyko i chętnie interesują się cząsteczkami, które nawet jeszcze nie były podawane ludziom.

Najbardziej aktywnymi graczami na rynku transakcji w ostatnim czasie były takie firmy, jak AstraZeneca, Johnson & Johnson i Roche. Każda z tych firm zawierała rocznie 50–80 transakcji partneringowych. Innowacyjnych leków bardzo chętnie szukają również tacy giganci, jak Novartis, Sanofi, Merck, GSK, Pfizer, Boehringer Ingelheim, Eli Lilly czy Teva.

Dobra koniunktura na rynku powoduje, że z roku na rok dynamicznie rośnie liczba projektów badawczych nad innowacyjnymi lekami. Według Capstone Partners w 2016 r. na świecie rozwijanych było blisko 14 tys. potencjalnych leków wobec 7,5 tys. projektów prowadzonych dziesięć lat wcześniej.

W przypadku projektów znajdujących się w badaniach klinicznych najwięcej umów zawieranych jest w I i II fazie tych badań. Wartość potencjalnego leku zależy od zaawansowania projektu. Wartość projektu znajdującego się w III fazie badań jest najczęściej o wiele większa niż w przypadku projektu w tym samym obszarze badawczym w I fazie badań, ponieważ prawdopodobieństwo tego, że z danej cząsteczki ostatecznie powstanie lek, który będzie przynosił bardzo duże przychody, jest o wiele większe. Z tego względu małe i średnie firmy, wierzące w sukces rozwijanych we własnych laboratoriach projektów, pozyskują kapitał od inwestorów po to, by samodzielnie doprowadzić projekt do jak najpóźniejszego etapu badań klinicznych.

Najwięcej umów w onkologii

W ostatnich latach widoczny jest również trend dotyczący wzrostu wielkości zawieranych transakcji partneringowych. Według danych IMS Pharma Deals średnia płatność tzw. upfront payment (płatność z góry, która z założenia pokrywa koszty dotychczasowego rozwoju cząsteczki) w 2016 r. wynosiła blisko 40 mln USD, podczas gdy w 2012 r. było to 20 mln USD. Średnia całkowita wartość transakcji w 2016 r. wynosiła 300 mln USD, o 50 mln USD więcej niż w 2012 r.

Wielkość umów partneringowych mocno różni się ze względu na etapy rozwoju, w których znajdują się potencjalne leki. I tak w 2016 r. średnia płatności upfront payment dla projektu znajdującego się w fazie przedklinicznej wynosiła 30 mln USD, podczas gdy w 2012 r. było to 7 mln USD. Jeszcze większy rozdźwięk widoczny jest przy transakcjach zawieranych na kolejnych, bardziej zaawansowanych etapach. Największa różnica jest w przypadku transakcji dotyczących cząsteczek znajdujących się III fazie badań. W 2016 r. średnia płatność upfront payment dla cząsteczki będącej na tym etapie wynosiła 160 mln USD, wobec nieco ponad 40 mln USD w 2012 r.

Po podpisaniu umowy partneringowej spółki rozwijające innowacyjne leki otrzymują nie tylko płatność upfront payment, ale również tzw. kamienie milowe za przejście cząsteczki do kolejnych etapów badań oraz za jej rejestrację na rynku. W przypadku wprowadzenia leku na rynek spółka dostaje tantiemy, najczęściej w wysokości kilku–kilkunastu procent od sprzedaży.

Od 1996 r., czyli momentu, gdy firma IMS Pharma Deals rozpoczęła analizowanie danych, najwięcej umów partneringowych zawieranych było w onkologii. W 2016 r. powyżej 30 proc. wszystkich transakcji było finalizowanych właśnie w tym obszarze. Liczba transakcji dotyczących terapii nowotworowych była blisko trzykrotnie większa niż w przypadku chorób układu nerwowego, które były drugim najbardziej atrakcyjnym obszarem transakcyjnym.

Wybrane transakcje partneringowe w obszarze immunoonkologii i terapii celowanych

8,5 mld USD

to maksymalna wartość transakcji między Merck i Astrazeneca, związanej z rozpoczęciem strategicznej współpracy w obszarze onkologii. Dotyczy rozwoju i komercjalizacji inhibitorów PARP (dopuszczony na rynek) oraz MEK (w III fazie badań) oraz terapii kombinowanych z lekami produkowanymi przez obie firmy. Płatność upfront payment przekazana w III kw. 2017 r. przez Merck wyniosła 1,6 mld USD.

6,4 mld USD

taką maksymalną wartość może osiągnąć współpraca pomiędzy Merck & Co i Ablynx, mająca na celu odkrycie i rozwój do 12 immunoterapeutyków. Ablynx jest w tej umowie beneficjentem odpowiedzialnym za skompletowanie pakietu badań przedklinicznych dla tych związków.

2,85 mld USD

wyniosła maksymalna wartość transakcji kupna przeciwciała anty PD-L1. Pfizer w upfront payment zapłacił Merckowi 895 mln USD za cząsteczkę znajdującą się w I fazie badań.

1,6 mld USD

na taką kwotę opiewa transakcja kupna projektów CAR-T. Firma Baxalta (obecnie Shire) w płatności upfront payment przekazała Precision BioSciences 105 mln USD za cząsteczki będące w badaniach przedklinicznych. Transakcja została zawarta w I kw. 2016 r.

Medycyna i zdrowie
Ryvu rozwija projekt
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Medycyna i zdrowie
Ryvu opowiada o leku na białaczkę
Medycyna i zdrowie
Synthaverse wchodzi na kolejne rynki
Medycyna i zdrowie
Synthaverse wchodzi z produktem Onko BCG 100 na cztery nowe rynki
Materiał Promocyjny
Cyfrowe narzędzia to podstawa działań przedsiębiorstwa, które chce być konkurencyjne
Medycyna i zdrowie
Rynek traci wiarę w Medicalgorithmics
Medycyna i zdrowie
Celon Pharma: Zarixa z rozszerzoną refundacją