Jak sobie poradzić z ryzykiem braku płynności

Płynność instrumentów finansowych jest często pomijanym aspektem podczas handlu, ponieważ inwestorzy często wierzą regule „im większe ryzyko, tym większy zysk". Na rynku walutowym występują wahania płynności, a nawet dochodzi do sytuacji, kiedy jest ona ograniczona. Mówimy o bardzo rzadko występujących sytuacjach, kiedy na przykład inwestorzy pospiesznie wycofują się z rynku, gdy warunki na nim panujące stają się dla nich niekorzystne. Traderzy muszą analizować sytuację, aby uwzględniać ryzyko z nią związane w swojej strategii handlu.

Ryzyko płynności i umiejętność radzenia sobie z nim to cecha pożądana u traderów na rynku forex, aby mogli generować zyski terminowo i w efektywny sposób. Dawniej nie było wielu wydarzeń, które wywoływały konieczność analizowania płynności na rynku. Na przykład w 2008 r. nawet bardzo duża płynność na eurodolarze, która pozwala traderom na zabezpieczenie przed wzrostem LIBOR, była stosunkowo ograniczona przez kryzys finansowy oraz brak możliwości pożyczania środków sobie nawzajem przez banki. Zmienność kluczowych produktów stała się tak istotną kwestią, że fundusze rynku pieniężnego wyceniane były poniżej parytetu.

Produkty dużej płynności, do których można zaliczyć obligacje rządowe, akcje firm – tzw. blue chips – i waluty, mają stosunkowo wąskie spready, które umożliwiają inwestorom otwarcie oraz zamknięcie pozycji bez poślizgów cenowych. Bid-offer spread to rozpiętość między ceną zakupu a ceną sprzedaży, gdzie „bid" to cena, za jaką market makerzy kupują produkt finansowy, a „offer" to cena, za jaką ten produkt będą sprzedawać. Taki rodzaj rynków jest stosunkowo transparentny i znalezienie płynności w przypadku tych produktów nie jest trudne.

Niektóre rodzaje aktywów, takie jak nieruchomości czy pożyczki, są mniej płynne i bardziej niejasne. Transakcje na tego typu aktywach są nieliczne, a ich bid-offer spread może być bardzo szeroki. Podczas apogeum kryzysu finansowego, który nadal trwa, było wiele momentów, w których nie było ceny „bid" na żadne domy oraz budynki mieszkalne.

Produkty, które cechuje brak płynności, są zazwyczaj produktami pozagiełdowymi, które są sprzedawane na podstawie specjalnych wytycznych i regulowane przez samych uczestników rynków. Na przykład wiele instrumentów finansowych, która są poza rejestrem instrumentów finansowych, podlega regulacjom stowarzyszenia International Swap Dealers Association (ISDA).

Ich wytyczne dają pozory otoczenia rynkowego. Produkty te mogą się wahać w związku ze swapami stóp procentowych, które pozwalają firmom na zabezpieczenie przed ryzykiem związanym ze zmianami poziomu stóp procentowych. Takim produktem mogą być opcje egzotyczne, które wykorzystywane są do skomplikowanych transakcji. Wiele z tych produktów cechuje duży bid-offer spread.

Większość produktów pozagiełdowych sprzedawana jest przez animatorów rynku (market makerów), którymi zwykle są banki, banki inwestycyjne oraz duże fundusze hedgingowe. Każdy z tych produktów ma specyficzną płynność oraz koszty związane z wypłatą zysków z inwestycji w gotówce.

Ryzyko płynności jest jednym z rodzajów ryzyka, którego inwestorzy muszą być świadomi, zanim stworzą swoją strategię inwestycyjną, która uwzględnia również aktywa cechujące brak płynności. Generalnie akcje spółek oraz płynne pary walutowe mają wąski bid-offer spread, ale kiedy rozmiar pozycji wzrasta, to wzrasta także ryzyko poślizgu cen. I tak na przykład pozycja na 10 000 akcji byłaby nieodczuwalna dla spreadu na Apple Inc., ale pozycja na milionie akcji, które zostałyby sprzedane jednocześnie, mogłaby mieć negatywny wpływ na cenę akcji.