KNF interweniuje na rynku produktów ubezpieczenia z funduszem

Zdaniem ekspertów PIU w związku ze stanowiskiem nadzoru zmieni się konstrukcja produktów z UFK. Prawdopodobnie w wielu produktach będziemy mieli do czynienia z rozdzieleniem części ochronnej od inwestycyjnej.

W czwartek Komisja Nadzoru Finansowego opublikowała pismo dotyczące zakazu sprzedaży ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych niespełniających wskazanych kryteriów.

Wysokie koszty dla klienta

Niestety dla wielu uczestników UFK były bardzo przykrym doświadczeniem ze względu na bardzo wysokie opłaty bieżące oraz likwidacyjne i mało zrozumiałe zasady. W przypadku części klientów można także mówić o zakupie produktu nieodpowiadającego potrzebom. Przypomnijmy, że gigantyczne opłaty likwidacyjne UFK zostały zniesione bądź zredukowane dopiero po interwencjach np. UOKiK. Jak wskazywano, przed wejściem w życie nowego prawa (czyli przed 1 stycznia 2016 r.) głównym problemem konsumentów były wysokie opłaty likwidacyjne pobierane przez zakłady ubezpieczeń w momencie rozwiązania umowy z UFK. „Odkąd obowiązują przepisy o działalności ubezpieczeniowej, na rynku pojawiają się nowe praktyki i klauzule, które wzbudzają wątpliwości Urzędu, w tym przede wszystkim nowe rodzaje opłat, które mogą służyć zatrzymaniu składek konsumenta i zniechęceniu go do rezygnacji z polisy" – wskazywał Urząd.

W połowie 2019 r. KNF zaleciła ubezpieczycielom uporządkowanie sprzedaży UFK, zwracając uwagę m.in. na misseling, sprzedaż funduszy zamkniętych w ramach UFK czy kwestię rozliczeń opłat za zarządzanie.

Następnie jesienią 2019 r. KNF rozpoczęła pracę nad ograniczeniem sprzedaży ubezpieczeń powiązanych z funduszem, wskazując m.in. na brak realnych korzyści dla inwestorów z zakupu takiego produktu, lokowanie oszczędności pochodzących ze składek w aktywa charakteryzujące się wysokim ryzykiem, niską płynnością oraz ograniczoną zbywalnością, a także przekazywanie inwestorowi niejednoznacznej i nieprzejrzystej informacji o opłatach, w tym zasadach ich ponoszenia i wysokości.

W czwartek KNF opublikowała pismo, w którym ogłosiła zakaz wprowadzania do obrotu, dystrybucji i sprzedaży ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych, czyli umów ubezpieczenia na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (umowy ubezpieczenia z UFK), spełniających co najmniej jedno z dwóch kryteriów – jedno dotyczy rentowności produktu UFK dla klienta, a drugie polityki inwestycyjnej w zakresie lokowania kapitału w instrumenty contingent convertibles (warunkowo zamienne). Decyzja zaczyna obowiązywać od początku przyszłego roku.

Według KNF wskutek interwencji dojdzie do zwiększenia korzyści osiąganych przez klientów UFK dzięki wyższym zwrotom z inwestycji i niższym opłatom oraz innym kosztom potrącanym ze środków powierzanych zakładowi ubezpieczeń. KNF liczy także na „obniżenie ryzyka związanego z możliwością obarczania klientów zawierających umowy ubezpieczenia z UFK nadmiernym ryzykiem inwestycyjnym, w tym ryzykiem płynności związanym z lokowaniem środków UFK w instrumenty contingent convertibles".

Jaki wpływ na rynek

Przedstawiciele zakładów ubezpieczeniowych jak na razie dość niechętnie odnoszą się do sprawy. Komunikat wydała z kolei Polska Izba Ubezpieczeń.

– Interwencja dotyczy nowych produktów, które będą oferowane klientom od 1 stycznia 2022 r. Prace UKNF nad interwencją trwały wiele miesięcy, a jej założenia były konsultowane z rynkiem. Pozwoliło to na przygotowanie się zakładów ubezpieczeń do nadchodzących zmian, natomiast wpływ interwencji na rynek na pewno będzie zauważalny – przyznaje Jan Grzegorz Prądzyński, prezes PIU. Jak dodaje, trudno dziś oszacować znaczenie interwencji KNF. – Dokładny wpływ zobaczymy w wynikach ubezpieczycieli życiowych za 2022 r. – zakłada Prądzyński.

Zdaniem prezesa PIU założenia interwencji pozwolą przede wszystkim na uspójnienie oczekiwanych stóp zwrotu z produktów z UFK. – Pamiętajmy natomiast, że w środowisku niskich stóp procentowych możliwości zwrotu z inwestycji na rynku kapitałowym są ograniczone – dodaje.

Zdaniem ekspertów PIU interwencja produktowa KNF bez wątpienia będzie miała istotny wpływ na rynek ubezpieczeń na życie z UFK. „Zmieni się przede wszystkim konstrukcja produktów z UFK. Prawdopodobnie w wielu produktach będziemy mieli do czynienia z rozdzieleniem części ochronnej od inwestycyjnej lub ograniczona zostanie część ochronna w produktach z UFK. Ze względu na wymogi dotyczące rentowności produktu ograniczona zostanie również oferta inwestycyjna w produktach UFK. W szczególności dostęp klientów do funduszy innych niż dłużne, a więc oferujących aktywną politykę inwestycyjną" – twierdzą.

Według PIU zaoferowanie produktów z UFK, które przyniosłyby klientom duże zyski, przy niskich stopach i z uwzględnieniem nowych wymogów będzie trudne. Od nowego roku wejdzie w życie docelowy limit na opłaty za zarządzanie na rynku TFI, który wyniesie maksymalnie 2 proc. aktywów, co pośrednio będzie miało też wpływ na wysokość opłat w produktach UFK.